Conservation issues of historical public spaces on the example of transformations of the Old Town urban landscape in Bydgoszcz
Article Sidebar
Open full text
Issue No. 15 (2023)
-
The Green Ring of Tradition and Culture in Łódź as an example of a strategic plan to protect and shape the landscape of a former industrial city
Maria Dankowska7-20
-
Development of public spaces in the area of the historical tissue of Suwałki city as part od revitalization carried out in the years 2005-2020
Adam Żywiczyński21-37
-
Modern era fortifications as urban public places
Grzegorz Bukal39-51
-
Conservation issues of historical public spaces on the example of transformations of the Old Town urban landscape in Bydgoszcz
Karolina Zimna-Kawecka53-79
-
Historical system of public green areas – untapped potential of towns – on the example of Ciechocinek
Katarzyna Balik, Magdalena Lisowska81-106
-
Cultural parks as a tool for shaping and protecting public spaces in Cracow
Paulina Mol107-124
-
Protection and renovation of public areas in a modernist city – the case of three streets in the historic city centre of Gdynia
Robert Hirsch, Celina Łozowska125-143
-
Protection of historic public spaces in the creative process of the city's identity.
A case study of Szczecin (Poland)Zbigniew Władysław Paszkowski, Sylwia Kołowiecka; Aleksandra Kuśmierek145-167 -
Protection and management of castles' and castle ruins' surroundings
Katarzyna Pałubska169-192
Main Article Content
DOI
Authors
Abstract
The article is to present conclusions from the analysis of the conservation issues of selected transformations of the historic Old Town area of Bydgoszcz in the context of the principles of international doctrines regarding the protection of historic cities. Activities within the team in the field of revalorisation, revitalization and reconstruction have been lasting permanently since the late 1940s and very well illustrate the changes in the approach and adoption of planning and other solutions of functional, spatial and architectural concepts. Each public space is the result of decisions and expectations of various decision-makers and stakeholder groups. In the processes of preservation and development of historical areas, the guidelines of conservation officers were and are important, which have always been required not only to take care of monuments, implement the principles of conservation theory, but also to take into account the needs of the present. The reviewer of the activities is the society, which rarely formulates unanimous assessments, often without detailed knowledge about the circumstances of the creation or modification of the projects. The evaluation of the projects often requires an appropriate time perspective. The phases of reconstruction of historic cities in the 21st century, listed in the literature, are becoming blurred – there is an approach based on creative individualism with simultaneously undertaken reconstruction or modernist activities, which should result from an evaluative study and research.
Recommendations from doctrinal documents, however, are often treated selectively by the authorities. Indications for conducting social consultations, creating interdisciplinary opinion-forming bodies, identifying the traditions of the city and creating local legal solutions are eagerly used. These regulations support conservation activities at the general level (e.g shaping the content of the local development plan). Unfortunately, in the complexes of buildings from the beginning of the 20th century, ordinary people, outside the conservation community, still do not have a sufficient understanding of the importance of preserving the authentic material or the functional and spatial arrangement. Investors point to the superiority of adaptation to a new function over the preservation of the historical matter/spatial arrangement, and they positively refer mostly to the reconstruction of the form as a reference to the tradition of the place. Protection and preservation of historic cities currently includes monitoring and management of social processes, where strictly conservation tasks are an element of management policy. The role of the conservator, who as an authority is responsible for the substantive protection of the monument, should be specified. Meanwhile, he is expected to make decisions based on factors outside this scope: pro-ecological or pro-economic, as supporting sustainable development.
Keywords:
References
Bembnista B., Nie będzie drzew na Starym Rynku? Wojewódzki Konserwator Zabytków blokuje ich posadzenie, https://metropoliabydgoska.pl/nie-bedzie-drzew-na-starym-rynku-wojewodzki-konserwator-zabytkow-blokuje-decyzje/ [dostęp: 8.06.2023].
Bembnista B., Skuteczny bunt przeciwko wyburzeniom przy Gdańskiej i Chodkiewicza. ZDMiKP wycofuje się z pomysłu, https://metropoliabydgoska.pl/skuteczny-bunt-przeciwko-wyburzeniom-przy-gdanskiej-i-chodkiewicza-zdmikp-wycofuje-sie-z-pomyslu/ [dostęp: 22.12.2022].
Biurowiec przy pl. Kościeleckich odmieni centrum Bydgoszczy, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,65120,19972296,biurowiec-przy-pl-koscieleckich-odmieni-centrum-bydgoszczy.html [dostęp: 4.01.2023].
Bobbe S., Nowa kamienica Adama Sowy to hit czy kit?, https://expressbydgoski.pl/nowa-kamienica-adama-sowy-to-hit-czy-kit-zdjecia/ar/c3-11961784 [dostęp: 19.12.2022].
Bobbe S., Wyspa św. Barbary nowym miejscem na kulturalnej mapie Bydgoszczy? Czy powstanie tam kawiarenka?, https://bydgoszcz.naszemiasto.pl/wyspa-sw-barbary-nowym-miejscem-na-kulturalnej-mapie/ar/c1-8820283 [dostęp: 19.12.2022].
Brakowski K., Pamięci ofiar hitlerowców, [w:] Kalendarz Bydgoski na rok 1970, red. W. Drygałowa, K. Brakowski, Bydgoszcz 1969.
Bręczewska-Kulesza D., Najpiękniejsze bydgoskie kamienice czynszowe. Bydgoszcz Belle Époque, Bydgoszcz 2014.
Bręczewska-Kulesza D., Nowoczesne galerie handlowe w zabytkowym centrum Bydgoszczy, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej” 2011, z. 23.
Bydgoski hotel wśród dziesięciu najlepszych zabytków po renowacji w Europie. Doceniony za fasadę, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,25930057,bydgoski-hotel-wsrod-dziesieciu-najlepszych-zabytkow-po-renowacji.html [dostęp: 4.01.2023].
Deklaracja amsterdamska, Amsterdam 1975, [w:] Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, oprac. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Derkowska-Kostkowska B., Powstanie śródmiejskiego kompleksu architektoniczno-urbanistycznego Bydgoszczy od połowy XIX do początku XX w. i stan obecny, [w:] Ochrona dziedzictwa kulturowego na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Doświadczenie, stan obecny, perspektywy, red. S. Łaniecki, Bydgoszcz 2014.
Derkowska-Kostkowska B., Tereny zielone w Bydgoszczy w czasach zaboru pruskiego, [w:] Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku, red. L. Łbik, K. Strauss, A. Wysocka, Bydgoszcz 2018 („Architektura miast”, t. V).
Dobiszewska M., Parysek M., Projekt koncepcyjny rozbudowy Urzędu Miejskiego – Ratusza w Bydgoszczy, „Miastorojekt – Bydgoszcz”, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Delegatura w Bydgoszczy, sygn. B/222, Bydgoszcz 1976.
Dokument z Nara o autentyzmie, Nara 1994, [w:] Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, oprac. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Grysińska-Jarmuła K., Towarzystwo Upiększania Miasta i jego wkład w działania na rzecz uatrakcyjnienia Bydgoszczy, [w:] Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku, red. L. Łbik, K. Strauss, A. Wysocka, Bydgoszcz 2018 („Architektura miast”, t. V).
Gugla J., Czajkowska M., Na Starym Rynku w Bydgoszczy pojawiają się kolejne drzewa, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,25902175,na-starym-rynku-w-bydgoszczy-pojawiaja-sie-kolejne-drzewa.html?_ga=2.1716913.1215030411.1673822121-1901090389.1661832629 [dostęp: 7.01.2023].
Gugla J., Tyczyno A., Stary Rynek punkt po punkcie. Wielka płyta bez przeboju, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,24919396,stary-rynek-punkt-po-punkcie-wielka-plyta-bez-przeboju.html [dostęp: 7.01.2023].
Jak miał wyglądać Stary Rynek? Bardzo długa historia jednej zmiany, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/56,48722,22556374,jak-mial-wygladac-stary-rynek-bardzo-dluga-historia-jednej.html#S.embed_article-K.C-B.1-L.1.zw [dostęp: 7.01.2023].
Jaskot R., GM Architekci: Nasz Stary Rynek wyglądałby inaczej, https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,24959685,architektura-dyskusja-o-glownym-placu-bydgoszczynasz-stary.html#S.related-K.C-B.1-L.2.zw [dostęp: 7.01.2023].
Jastrzębska-Puzowska I., In the search for the cultural identity for Bydgoszcz: The dispute on the appearance of the western frontage of Old Market Square in Bydgoszcz, [w:] Kulturerbe und Aneignungsprozesse in deutsch-polnischen Kontakträumen: Motivationen, Realitäten, Träume, Beiträge der 20. Jubiläumstagung des Arbeitskreises deutscher und polnischer Kunsthistoriker und Denkmalpfleger in Frankfurt (Oder)/Słubice, 26–29 September 2012, wyd. P. Zalewski, J. Drejer, Warszawa – Frankfurt nad Odrą 2014 („Das Gemeinsame Kulturerbe”, Bd. 9) .
Jastrzębska-Puzowska I., Wysocka A., Usuwanie śladów i zacieranie tradycji. Architektura i urbanistyka Bydgoszczy w czasie II wojny światowej i w pierwszych latach powojennych, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” 2007, z. 12.
Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Urbanistyki. Zespół urbanistyczny – Bydgoszcz, oprac. P. Winter, Bydgoszcz 2004.
Karta Waszyngtońska – Międzynarodowa Karta Ochrony Miast Historycznych ICOMOS, Toledo–Waszyngton 1987, [w:] Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, oprac. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Karta Wenecka – Międzynarodowa Karta Konserwacji i Restauracji Zabytków Architektury i Miejsc Historycznych, Wenecja 1964, [w:] Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, oprac. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Kucharzewska J., Współczesne inwestycje w relacji z zabytkowymi układami przestrzennymi na przykładzie bydgoskiego rynku i toruńskich Jordanek, „Biuletyn Komitatu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju” 2012, nr 249.
Loose I., Renowacja obiektów dziedzictwa kulturowego na terenie Wyspy Młyńskiej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2009.
Lubocka-Hoffmann M., Doktryna konserwatorska a odbudowa miast, „Studia Elbląskie” 2008, t. 9.
Lubocka-Hoffmann M., Miasta historyczne zachodniej i północnej Polski. Zniszczenia i programy odbudowy, Bydgoszcz 2004.
Marciniak P., Bielawska-Pałaczyńska J., Rumież A., Poznań – współczesne przekształcenia w historycznej przestrzeni miasta. Dokonania, stan obecny i perspektywy, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2019, nr 7. DOI: https://doi.org/10.35784/odk.8
Miejska Pracownia Urbanistyczna w Bydgoszczy, https://www.mpu.bydgoszcz.pl/ [dostęp: 22.12.2022].
Młyny Rothera modernizacją roku, https://www.bydgoszcz.pl/aktualnosci/tresc/mlyny-rothera-modernizacja-roku/ [dostęp: 19.12.2022].
Nowa Karta Ateńska. Wizja miast XX i XXI wieku, tłum. S. Wyganowski S., Lizbona 2003, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwja-6HYrNf8AhVSCewKHVypAssQFnoECBEQAQ&url=http%3A%2F%2Fwww.frw.fc.pl%2Fpliki%2Fkrtatenska2003.pdf&usg=AOvVaw02W0U4LOQbqlzdg1og9gsv [dostęp: 7.01.2023].
Nowakowski R., Brda jako podstawa organicznej struktury Bydgoszczy, „Biuletyn Komitatu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju” 2012, nr 249.
Okoń E., Tendecki J., Kozieł Z., Bydgoszcz, Toruń 1997 („Atlas Historyczny Miast Polskich”, t. 2: Kujawy, red. A. Czacharowski).
Pluta J., Ulica Jatki wróciła do centrum Bydgoszczy po pięćdziesięciu latach niebytu,https://pomorska.pl/ulica-jatki-wrocila-do-centrum-bydgoszczy-po-piecdziesieciu-latach-niebytu/ar/6474840 [dostęp: 7.01.2023].
Pszczółkowski M., Re-Konstruktionen im Stadtraum von Bromberg, [w:] Re-Konstruktionen. Stadt, Raum, Museum / Rekonstrukcje. Miasto, przestrzeń, muzeum, red. P. Korduba, D. Popp, Warszawa 2019 („Das Gemeinsame Kulturerbe / Wspólne dziedzictwo”, t. 11).
Raczyńska-Mąkowska E., Najlepszy polski obiekt użyteczności publicznej stoi w Bydgoszczy, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu” 2000, z. 5. Remont i rozbudowa KPCK – podsumowanie, https://kpck.pl/remont-kpck-wpis-testowy/ [dostęp: 7.01.2023].
Rozbicka M., Dziedzictwo architektury powojennej Polski jako zapis przemian politycznych, społecznych i ekonomicznych, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2017, nr 3.
Rymaszewski B., O przetrwanie dawnych miast, Warszawa 1984.
Salon miasta z menedżerem, https://www.bydgoszcz.pl/aktualnosci/tresc/salon-miasta-z-menedzerem/ [dostęp: 22.12.2022].
Stawikowska E., Nowe malowidła na kamienicach w Gdańsku. Tym razem Ogarna i Rybackie Pobrzeże, https://trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,20796038,nowe-malowidla-na-kamienicach-w-gdansku-tym-razem-ogarna-i.html [dostęp: 22.12.2022].
Stempinska M., Rewitalizacja placu Kościeleckich w Bydgoszczy. Wiemy, co się zmieni, https://expressbydgoski.pl/rewitalizacja-placu-koscieleckich-w-bydgoszczy-wiemy-co-sie-zmieni/ar/c15-15894917 [dostęp: 22.12.2022].
Stylowe ławki i kwietniki staną na płycie Starego Rynku, https://www.bydgoszcz.pl/aktualnosci/tresc/stylowe-lawki-i-kwietniki-stana-na-plycie-starego/ [dostęp: 22.12.2022].
Szewczyk J., Regionalizm w teorii i praktyce architektonicznej, „Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych” 2006, t. 2.
Tajchman J. i in., Studium konserwatorskie wraz z koncepcja uporządkowania zespołu staromiejskiego w Bydgoszczy, PPKZ, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Delegatura w Bydgoszczy, sygn. B/375, Bydgoszcz 1976.
Wąs C., Antynomie współczesnej architektury sakralnej, Wrocław 2008.
Wiśniewska K., Nowe Stare Miasto w Elblągu – wieloaspektowość interwencji w obszarze zabytkowym, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2021, nr 11. DOI: https://doi.org/10.35784/odk.2795
Wiśniewski J., Problemy kształtowania się i rewaloryzacji Zespołu Staromiejskiego w Bydgoszczy, „Kronika Bydgoska” 1982, t. 6 (1974–1975).
Wiśniewski M., Filozofia proporcji. Krytyczny regionalizm Kennetha Framptona, „Autoportret” 2006, nr 3(16).
Wysocka A., Zieleń międzywojennej Bydgoszczy, [w:] Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku, red. L. Łbik, K. Strauss, A. Wysocka, Bydgoszcz 2018 („Architektura miast”, t. V).
Zachwatowicz J., O polskiej szkole odbudowy i konserwacji zabytków, „Ochrona Zabytków” 1981, t. 34, nr 1–2.
Zalecenia dotyczące ochrony zespołów zabytkowych i tradycyjnych i ich roli w życiu współczesnym (rekomendacja warszawska), Warszawa–Nairobi 1976, [w:] Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, oprac. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Sitarek M., Zaczną budowę na Mostowej, https://expressbydgoski.pl/zaczna-budowe-na-mostowej/ar/c3-10973723 [10.01.2023].
Zalecenia UNESCO w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego, Paryż 2011, [w:] Vademecum konserwatora zabytków. Międzynarodowe normy ochrony dziedzictwa kultury, oprac. B. Szmygin, Warszawa 2015 .
Zarządzenie nr 584/2013 Prezydenta Miasta Bydgoszczy z dn. 4 października 2013 r. w sprawie powołania Rady ds. Estetyki Miasta Bydgoszczy, https://archiwumbip.um.bydgoszcz.pl/apps/zarzadzenia-prezydenta/default.aspx.html [dostęp: 22.12.2022].
Zimna-Kawecka K., Organizacyjne i praktyczne aspekty kształtowania estetyki przestrzeni publicznej w przedwojennej Bydgoszczy, [w:] Bydgostiana II. Historia i współczesność, red.A. Nadolska, Bydgoszcz 2023. [w druku].
Zyglewski Z., Planty nad Starym Kanałem Bydgoskim, [w:] Zieleń w krajobrazie miasta XIX i XX wieku, red. L. Łbik, K. Strauss, A. Wysocka, Bydgoszcz 2018 („Architektura miast”, t. V).
Article Details
Abstract views: 193
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
