Protection of historical ruins - research and project problems on the example of the castle in Sochaczew
Maria Brykowska
Faculty of Architecture, Warsaw University of Technology (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-5877-2017
Abstract
Historical research on the castles’ ruins and then conservation works, is a complex and multi-stage process. In connection with the threat of the disaster of the ruins of the castle in Sochaczew, the Research Group on the Polish Middle Ages, in 1966 made comprehensive research (historical, architectural, archaeological and technical). The research was carried out by: art historian Izabella Galicka, archaeologist Jerzy Piniński and architect Maria Brykowska (head).
It was found: The level of use and burning of the castle (13th c. - 7.0 m), relics of the Gothic castle (mid-14th c.) and the castle built by the starost Stanisław Radziejowski (before 1630) were established. In 1967, arch. M. Brykowska made a conservation project for permanent protection of the ruins (not implemented), and arch. J. Skrzypczyk - a conceptual design of the castle hill surrounding (completed). All work
was consulted by prof. Jan Zachwatowicz.
In 1975-77, the research in the northern part of the castle was performed by Jerzy Gula, and in the years 2006-2007 the team led by Leszek Kajzer - in the southern and eastern part; a gate building from the times of the starost Krzysztof Szydłowiecki was discovered and, according to sources from the 16th century, other houses were described. Research from 2011-2013 constituted the basis of EU subsidies for the implementation of a new project for tourism purposes and securing ruins, under the supervision of the architect Cezary Głuszek; the surroundings of the hill were also ordered in reference to the concept from 1967.
Conclusions from the work at the castle in Sochaczew regarding the organization and methods of research and scientific interpretations of discoveries and design - to protect the value of the historic ruins with the area - formed the basis for proposals for changes to the 'Charter of historical ruins'.
Keywords:
Sochaczew, castle ruins, historical research, conservation projectReferences
Antoniewicz J., Początki osadnictwa w Sochaczewie, [w:] Dzieje Sochaczewa i Ziemi Sochaczewskiej, Warszawa 1970.
Google Scholar
Augustynek T., Wyniki dotychczasowych zamków w Krupem [w:] Architektura historycznej Małopolski, Materiały z sesji SHS […], Łańcut 1970.
Google Scholar
Brykowska M., Badania architektoniczno-archeologiczne zamków w Sochaczewie, Ciechanowie i Odrzykoniu, [w:] Sprawozdania Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW, VI Konferencja Naukowa, Warszawa 1970.
Google Scholar
Brykowska M., Bada¬nia historyczno-architektoniczne do prac konserwatorskich, [w:] Badania architektoniczne. Historia i perspektywy rozwoju, M. Arszyński, M. Prarat, U. Schaaf, B. Zimnowoda-Krajewska (red.), „Bernardinum” Sp. z o.o, Toruń 2015.
Google Scholar
Brykowska M., Kuczyński J., Miłobędzki A., Zamek w Pińczowie w świetle ostatnich badań, [w:] Sprawozdania z działalności Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW w roku 1966, ZBnPŚ UW i PW, Warszawa 1968.
Google Scholar
Brykowska M., Metody pomiarów i badań zabytków architektury, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2003.
Google Scholar
Brykowska M., Piniński J., Sprawozdanie z prac przeprowadzonych na zamku w Sochaczewie w 1966 roku [w:] Sprawozdania z działalności Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW w roku 1966, ZBnPŚ UW i PW, Warszawa 1968.
Google Scholar
Brykowska M., Podsumowanie sympozjum „Ruiny żywa” [w:] Trwała ruina. Problemy utrzymania i adaptacji, B. Szmygin (red.), ICOMOS, Lublin 2006.
Google Scholar
Galicka I., Problematyka badań średniowiecznych zamków na Mazowszu, „Biuletyn Historii Sztuki”, XXV, 1965, nr 2.
Google Scholar
Gawarecki W. H., Wiadomości historyczne o mieście Sochaczewie i przyległym mu zamku starożytnym [w:] Pamiętnik historyczny płocki, t. 2, Warszawa 1830.
Google Scholar
Gruszecki A., Konserwacja ruin w Anglii, „Ochrona Zabytków” 19xx, z. 3-4.
Google Scholar
Guerquin B., Sochaczew, „Ziemia”, XIV, nr 3,1929.
Google Scholar
Guerquin B., Zamki w Polsce. Arkady, Warszawa 1974.
Google Scholar
Gula J., Karasiewicz-Sczypiorski R., Zamek w Sochaczewie, „Z Otchłani Wieków”, r. 57, 2002, nr 3.
Google Scholar
Hugo-Bader K., Zabytki i ich ochrona w powiecie sochaczewskim – na tle dziejów pow. sochaczewskiego [w:] Materiały monograficzne woj. warszawskiego, t. 6. 1930.
Google Scholar
Jaworska J., Widoki Mazowsza. Materiały ikonograficzne w malarstwie, rysunku, grafice, „Rocznik Muzeum Narodowego”, VIII, 1964.
Google Scholar
Kajzer L., Andrzejewski A., Zamek w Sochaczewie w świetle wyników badań archeologicznych, mpis, 2006 (referat na sesji w Sochaczewie).
Google Scholar
Kajzer L., Kołodziejski S., Salm J., Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2001.
Google Scholar
Kajzer L., Olszacki T., Mazowieckie zamki w Gostyninie i Sochaczewie na tle problematyki zamków starościńskich Krzysztofa Szydłowieckiego, [w:] Fundacje Krzysztofa Szydłowieckiego [...],W. Iwańczak, R. Kubicki, D. Kalina (red.), UG Ćmielów, Kielce-Ćmielów 2011.
Google Scholar
Kajzer L., Wstęp do badań archeologiczno-architektonicznych, Uniwersytet Łódzki, Łódź 1986.
Google Scholar
Karta ochrony historycznych ruin (ICOMOS 2012), [w:] Ochrona i konserwacja ruin zamkowych – wybrane problemy i przykłady, B. Szmygin, P. Molski (red.), Warszawa-Lublin 2013.
Google Scholar
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. X, woj. warszawskie, (red.) I. Galicka i H. Sygietyńska, z. 24, Pow. sochaczewski, (opr.) I. Galicka. H. Sygietyńska i G. Kaczmarzyk, IS PAN, Warszawa 1973.
Google Scholar
Kędzierski M., Zapłata R., Fryśkowska A., Wilińska M., Deliś P., Metody teledetekcyjne i fotogrametryczne w ochronie, konserwacji i inwentaryzacji zamków w ruinie, [w:] Zamki w ruinie – zasady postepowania konserwatorskiego, B. Szmygin, P. Molski (red.), Politechnika Lubelska. PKN ICOMOS, Warszawa-Lublin 2012.
Google Scholar
Kieszkowski J., Kanclerz Szydłowiecki K., Z dziejów kultury i sztuki zygmuntowskich czasów, Poznań 1912.
Google Scholar
Kuncewicz A., Plany przeglądowe miast polskich, ZAP, Warszawa 1929.
Google Scholar
Kunkel R., Architektura gotycka na Mazowszu, Wyd. DiG, Warszawa 2006.
Google Scholar
Lustracja województwa rawskiego XVII wieku, Z. Kędzierska (wyd.), Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.
Google Scholar
Lustracje województwa rawskiego w 1564 i 1570, Z. Kędzierska (wyd.), Warszawa 1959.
Google Scholar
Markiewicz B., Z dziejów zamku sochaczewskiego, „Kurier literacko-naukowy” 1936, nr 34.
Google Scholar
Miłobędzki A., Zamek Oleśnickich w Pińczowie, [w:] Siedziby biskupów krakowskich na terenie dawnego województwa sandomierskiego, Materiały z sesji […], L. Kajzer (red.), ROS i OŚK w Kielcach, Kielce 1997.
Google Scholar
Musianowicz K., Ze studiów nad rozplanowaniem Sochaczewa przedlokacyjnego, „Wiadomości Archeologiczne, t. XXVII (1962).
Google Scholar
Olszewski J. (rys.), „Ruiny zamku w Sochaczewie”, „Ziemia”, 1901.
Google Scholar
Oryginał, replika, kopia, Materiały III Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki […], Warszawa 1971.
Google Scholar
Pałucki W., Ziemia Sochaczewska w wiekach XIV-XVIII [w:] Rutkowski H., Rozwój przestrzenny Sochaczewa od XIII do XVIII wieku, [w:] Dzieje Sochaczewa i Ziemi Sochaczewskiej, Warszawa 1970.
Google Scholar
Piniński J., Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych na zamku w Sochaczewie w 1966 roku [w:] Sprawozdania z działalności Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW w roku 1966, ZBnPŚ UW i PW, Warszawa 1968.
Google Scholar
Rottermund A. (red.), Jan Zachwatowicz, W stulecie urodzin, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2000.
Google Scholar
Ruiny zamku po pracach konserwatorskich – fotorelacja, https://e-sochaczew.pl/n/ruiny-zamku-po-pracach/39627 (dostęp: 10.11.2013).
Google Scholar
Rutkowski H., Rozwój przestrzenny Sochaczewa od XIII do XVIII wieku, [w:] Dzieje Sochaczewa i Ziemi Sochaczewskiej, Warszawa 1970.
Google Scholar
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski (red.), t. X, Warszawa 1988.
Google Scholar
Stronczyńsk K. (rys.), „Zwaliska zamku w Sochaczewie” [w:] Widoki zabytków starożytności […],1851.
Google Scholar
Szmygin B., Problem ruin w świetle współczesnej teorii i praktyki konserwatorskiej [w:] Trwała ruina. Problemy utrzymania i adaptacji, B. Szmygin (red.), ICOMOS, Lublin 2006.
Google Scholar
Tajchman J., Na czym polega metoda ochrony, konserwacji i zagospodarowania ruin zamkowych, [w:] Zamki w ruinie – zasady postepowania konserwatorskiego, B. Szmygin, P. Molski (red.), Politechnika Lubelska. PKN ICOMOS, Warszawa-Lublin 2012.
Google Scholar
Authors
Maria BrykowskaFaculty of Architecture, Warsaw University of Technology Poland
https://orcid.org/0000-0002-5877-2017
prof. dr hab. arch. na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, studia – 1957, tytuł profesora – 1999. Kierownik Zakładu Architektury Polskiej na WA PW (1991-2006) i Studium Podyplomowego Badań Zabytków Architektury (1978-1988); autor licznych publikacji nt. dziejów architektury polskiej i europejskiej oraz opracowań badań historyczno-architektonicznych m.in. do własnych projektów konserwatorskich ruin zamków. Zainteresowania zespołami klasztornymi i zamkami, strukturą budowlaną, detalem i metodyką badań naukowych. Członek PKN ICOMOS (honorowy, nagroda im. Prof. J. Zachwatowicza), Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (od 1990) i in.
Statistics
Abstract views: 381PDF downloads: 347