Adaptacja i odporność na zmiany klimatu tradycyjnych budynków mieszkalnych: przypadek Półwyspu Jukatan
Joel Audefroy
takatitakite@gmail.comICOMOS Mexicano BCE, Instituto Politécnico Nacional (Meksyk)
https://orcid.org/0000-0002-4308-4529
Bertha Nelly Cabrera Sanchez
Instituto Politécnico Nacional (Meksyk)
https://orcid.org/0000-0001-7485-5982
Abstrakt
W ciągu ostatnich dziesięciu lat Meksyk został dotknięty przez klęski żywiołowe, takie jak burze, huragany, powodzie i pożary. W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na następujące pytania: jakie są skutki zmian klimatycznych dla dziedzictwa architektonicznego domów Majów oraz jakie są praktyki adaptacyjne i odpornościowe domów Majów i ich otoczenia? Domy Majów mają duży potencjał adaptacji do zmienności klimatu. Budowa domu Majów odbywa się bez udziału architektów, ale przez intensywną pracę wymaganą do planowania, organizacji, technologii i systematycznej wiedzy o klimacie ze strony różnych zaangażowanych rzemieślników. Te wysiłki, które możemy obserwować do dziś, wiązały się z inwencją, innowacją i adaptacją, a także z ustnym przekazem wiedzy na temat lokalizacji i orientacji domu, przygotowania terenu, poszukiwania i przygotowania materiałów budowlanych, samej pracy nad budową domu i przeprowadzania związanych z nią rytuałów budowlanych. Istnieją różne formy adaptacji, a wśród nich forma, konstrukcja, materiały i technologia. W tym artykule dokonujemy przeglądu adaptacji i odporności budynków mieszkalnych na powodzie, a także badamy gospodarkę wodną i jej kontrolę. Głównym celem tego artykułu jest ocena procesów adaptacyjnych i odporności budynków mieszkalnych Majów na skutki zmian klimatycznych, z uwzględnieniem głównych kryteriów/wskaźników, które mogą mieć wpływ na środowisko wewnętrzne budynku, jego strukturę konstrukcyjną, materiały i komfort mieszkańców, ale bez zmiany podstawowych wzorców projektowych domów Majów.
Słowa kluczowe:
siedlisko tradycyjne, dziedzictwo, dom Majów, adaptacja, wytrzymałość, MeksykBibliografia
Audefroy J. (1983). Le principe d’Ometeotl, PHD thesis, Université Paris VII, Paris.
Google Scholar
Blaikie, P.; Cannon, T.; Davis, I.; Wisner, B. (1994). At Risk, Natural hazards, people’s vulnerability and disasters, Routledge, Londres, 284p.
Google Scholar
Cannon T. (2008). Reducing People’s Vulnerability to Natural Hazards, Research paper N°2008/34, UNU-WIDER, Londres.
Google Scholar
Cardona O. y al. (2010). Entendimiento y gestión de riesgo asociado a las amenazas naturales: un enfoque científico integral para América Latina y el Caribe, Volumen 2, ICSU-LAC-CONACYT, México, 87p.
Google Scholar
Dapuez, A.; Baños, O. (2004). Transformaciones en el régimen de la casa maya en Xocén, Revista de la Universidad Autónoma de Yucatán, Nº 229, (3-27), Mérida.
Google Scholar
García Acosta, V. (1993). Las sequías históricas de México, en: Desastres & Sociedad, Revista semestral de la Red de estudios sociales en prevención de desastres en América Latina, Julio-diciembre 1993, Nº1, Año 1, Bogotá.
Google Scholar
García Acosta, V., Escobar Ohmstede, A. (2003). Desastres Agrícolas en México. Catalogo Histórico. Tomo I y II. Fondo de Cultura Económica, Centro de Investigaciones y Estudios Superiores de Antropología Social, CIESAS, México. p.280.
Google Scholar
García Acosta, V. (2006). Estrategias adaptativas y amenazas climáticas, in: Más allá del cambio climático, Javier Urbina Soria y Julia Martínez Fernández, compiladores, INE, UNAM, (29-46), México.
Google Scholar
Gill Richardson, B. (2008). Las grandes sequías mayas, FCE, México, 562p (first english edition: 2000).
Google Scholar
González Lobo C. (1999). La vivienda rural en México, una reflexión sobre su arquitectura y posible intervención, in: 1er Memoria Seminario Iberoamericano de vivienda y calidad de vida en los asentamientos rurales, 27 de septiembre al 1° de octubre de 1999, Cuernavaca, Morelos, Jorge González Claverán, Coord., CYTED, México.
Google Scholar
Herman W. Konrad. (2003). Ecological Implications for Pre-Hispanic and Contemporary Maya Subsistence on the Yucatan Peninsula, Revista de la Universidad Autónoma de Yucatán, Nº 224, Mérida, pp. 99-126.
Google Scholar
Fray Diego de Landa (1986). Relaciones de las cosas de Yucatán, Ed. Porrúa, Historia Nº 13, México.
Google Scholar
Lavell A. (1993). Ciencias sociales y desastres naturales en América Latina: un encuentro inconcluso, En: Los desastres no son naturales, Andrew Maskrey, compilador, La Red, Bogota, Colombia.
Google Scholar
Oliver, P. (1978). Cobijo y sociedad, Blume, Madrid.
Google Scholar
Oliver, P. (2003). Dwellings, Phaidon, Londres.
Google Scholar
Pézeu-Masabuau, J. (1981). La maison japonaise, PUF, Paris.
Google Scholar
Pigeon P. (2009). Enjeux et vulnérabilités cachées : évolutions récentes en géographie des risques, in: Risques et environnement: recherches interdisciplinaires sur la vulnérabilité des sociétés, Sylvia Becerra et Anne Peltier, (Dir), (53-64), Paris, L’Harmattan.
Google Scholar
Prieto, V. (1978). Vivienda campesina en México, SAHOP, México.
Google Scholar
Quezada, S. (1997). Los pies de la República, Los mayas peninsulares, 1550-1750, Historia de los pueblos indígenas, INI-CIESAS, 263p.
Google Scholar
Rapoport, A. (1969). House, form and culture, Prentice Hall, NJ. 207p.
Google Scholar
Redfield, R. (1944). Yucatán, una cultura de transición, FCE, México.
Google Scholar
Redfield, R.; Villa, Rojas, A. (1934). Cham Kom a Maya Village, The University of Chicago Press, 387p.
Google Scholar
Rivas Gutiérrez, Dámaso. (23 de octubre del 2013). Dámaso Rivas resalta la conveniencia de construir casas mayas. Libertad de expresión Yucatán. Recuperado de: http://www.informaciondelonuevo.com/2013/10/damaso-rivas-resalta-la-conveniencia-de.html
Google Scholar
Ruz, Mario Humberto. (2009). Ch’a Cháak. Plegaria por la lluvia en el Mayab contemporáneo, En: Arqueología Mexicana, Dioses de la Lluvia. N°96, Vol. XVI. marzo-abril p. 73-76. México.
Google Scholar
Shattuck, G. (Ed.) (1933). The peninsula of Yucatán, Medical, Biological and Sociological Studies, (431-576), Carnegie Inst. Washington D.C.
Google Scholar
Soares, D. y al. (2011). Capitales de la comunidad, medios de vida y vulnerabilidad social ante huracanes en la costa yucateca. Un acercamiento a través de la experiencia de San Felipe, Yucatán, Centro Agronómico Tropical de Investigación y Enseñanza (CATIE), Turrialba, Costa Rica, 74p.
Google Scholar
Stephens J. LL. (1934) [1843]. Incidentes de viaje en Yucatán, Mérida.
Google Scholar
Villers Ruiz, L. et al. (1981). La unidad de habitación tradicional campesina y el manejo de recursos bióticos en el área maya yucatanense, Biótica Vol. 6, Nº 3, (293-322), UNAM, México.
Google Scholar
Wauchope, R. (1938) Modern Maya houses, A study of their archeological significance, Carnegie Inst. of Washington, Nº 502, Washington D.C., 177p.
Google Scholar
Zapata Peraza, R. L. (1989). Los chultunes, sistemas de captación y almacenamiento de agua pluvial, INAH, México, 1989.
Google Scholar
Autorzy
Joel Audefroytakatitakite@gmail.com
ICOMOS Mexicano BCE, Instituto Politécnico Nacional Meksyk
https://orcid.org/0000-0002-4308-4529
Autorzy
Bertha Nelly Cabrera SanchezInstituto Politécnico Nacional Meksyk
https://orcid.org/0000-0001-7485-5982
Statystyki
Abstract views: 314PDF downloads: 201
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.