Adaptacja i odporność na zmiany klimatu tradycyjnych budynków mieszkalnych: przypadek Półwyspu Jukatan

Joel Audefroy

takatitakite@gmail.com
ICOMOS Mexicano BCE, Instituto Politécnico Nacional (Meksyk)
https://orcid.org/0000-0002-4308-4529

Bertha Nelly Cabrera Sanchez


Instituto Politécnico Nacional (Meksyk)
https://orcid.org/0000-0001-7485-5982

Abstrakt

W ciągu ostatnich dziesięciu lat Meksyk został dotknięty przez klęski żywiołowe, takie jak burze, huragany, powodzie i pożary. W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na następujące pytania: jakie są skutki zmian klimatycznych dla dziedzictwa architektonicznego domów Majów oraz jakie są praktyki adaptacyjne i odpornościowe domów Majów i ich otoczenia? Domy Majów mają duży potencjał adaptacji do zmienności klimatu. Budowa domu Majów odbywa się bez udziału architektów, ale przez intensywną pracę wymaganą do planowania, organizacji, technologii i systematycznej wiedzy o klimacie ze strony różnych zaangażowanych rzemieślników. Te wysiłki, które możemy obserwować do dziś, wiązały się z inwencją, innowacją i adaptacją, a także z ustnym przekazem wiedzy na temat lokalizacji i orientacji domu, przygotowania terenu, poszukiwania i przygotowania materiałów budowlanych, samej pracy nad budową domu i przeprowadzania związanych z nią rytuałów budowlanych. Istnieją różne formy adaptacji, a wśród nich forma, konstrukcja, materiały i technologia. W tym artykule dokonujemy przeglądu adaptacji i odporności budynków mieszkalnych na powodzie, a także badamy gospodarkę wodną i jej kontrolę. Głównym celem tego artykułu jest ocena procesów adaptacyjnych i odporności budynków mieszkalnych Majów na skutki zmian klimatycznych, z uwzględnieniem głównych kryteriów/wskaźników, które mogą mieć wpływ na środowisko wewnętrzne budynku, jego strukturę konstrukcyjną, materiały i komfort mieszkańców, ale bez zmiany podstawowych wzorców projektowych domów Majów.


Słowa kluczowe:

siedlisko tradycyjne, dziedzictwo, dom Majów, adaptacja, wytrzymałość, Meksyk

Audefroy J. (1983). Le principe d’Ometeotl, PHD thesis, Université Paris VII, Paris.
  Google Scholar

Blaikie, P.; Cannon, T.; Davis, I.; Wisner, B. (1994). At Risk, Natural hazards, people’s vulnerability and disasters, Routledge, Londres, 284p.
  Google Scholar

Cannon T. (2008). Reducing People’s Vulnerability to Natural Hazards, Research paper N°2008/34, UNU-WIDER, Londres.
  Google Scholar

Cardona O. y al. (2010). Entendimiento y gestión de riesgo asociado a las amenazas naturales: un enfoque científico integral para América Latina y el Caribe, Volumen 2, ICSU-LAC-CONACYT, México, 87p.
  Google Scholar

Dapuez, A.; Baños, O. (2004). Transformaciones en el régimen de la casa maya en Xocén, Revista de la Universidad Autónoma de Yucatán, Nº 229, (3-27), Mérida.
  Google Scholar

García Acosta, V. (1993). Las sequías históricas de México, en: Desastres & Sociedad, Revista semestral de la Red de estudios sociales en prevención de desastres en América Latina, Julio-diciembre 1993, Nº1, Año 1, Bogotá.
  Google Scholar

García Acosta, V., Escobar Ohmstede, A. (2003). Desastres Agrícolas en México. Catalogo Histórico. Tomo I y II. Fondo de Cultura Económica, Centro de Investigaciones y Estudios Superiores de Antropología Social, CIESAS, México. p.280.
  Google Scholar

García Acosta, V. (2006). Estrategias adaptativas y amenazas climáticas, in: Más allá del cambio climático, Javier Urbina Soria y Julia Martínez Fernández, compiladores, INE, UNAM, (29-46), México.
  Google Scholar

Gill Richardson, B. (2008). Las grandes sequías mayas, FCE, México, 562p (first english edition: 2000).
  Google Scholar

González Lobo C. (1999). La vivienda rural en México, una reflexión sobre su arquitectura y posible intervención, in: 1er Memoria Seminario Iberoamericano de vivienda y calidad de vida en los asentamientos rurales, 27 de septiembre al 1° de octubre de 1999, Cuernavaca, Morelos, Jorge González Claverán, Coord., CYTED, México.
  Google Scholar

Herman W. Konrad. (2003). Ecological Implications for Pre-Hispanic and Contemporary Maya Subsistence on the Yucatan Peninsula, Revista de la Universidad Autónoma de Yucatán, Nº 224, Mérida, pp. 99-126.
  Google Scholar

Fray Diego de Landa (1986). Relaciones de las cosas de Yucatán, Ed. Porrúa, Historia Nº 13, México.
  Google Scholar

Lavell A. (1993). Ciencias sociales y desastres naturales en América Latina: un encuentro inconcluso, En: Los desastres no son naturales, Andrew Maskrey, compilador, La Red, Bogota, Colombia.
  Google Scholar

Oliver, P. (1978). Cobijo y sociedad, Blume, Madrid.
  Google Scholar

Oliver, P. (2003). Dwellings, Phaidon, Londres.
  Google Scholar

Pézeu-Masabuau, J. (1981). La maison japonaise, PUF, Paris.
  Google Scholar

Pigeon P. (2009). Enjeux et vulnérabilités cachées : évolutions récentes en géographie des risques, in: Risques et environnement: recherches interdisciplinaires sur la vulnérabilité des sociétés, Sylvia Becerra et Anne Peltier, (Dir), (53-64), Paris, L’Harmattan.
  Google Scholar

Prieto, V. (1978). Vivienda campesina en México, SAHOP, México.
  Google Scholar

Quezada, S. (1997). Los pies de la República, Los mayas peninsulares, 1550-1750, Historia de los pueblos indígenas, INI-CIESAS, 263p.
  Google Scholar

Rapoport, A. (1969). House, form and culture, Prentice Hall, NJ. 207p.
  Google Scholar

Redfield, R. (1944). Yucatán, una cultura de transición, FCE, México.
  Google Scholar

Redfield, R.; Villa, Rojas, A. (1934). Cham Kom a Maya Village, The University of Chicago Press, 387p.
  Google Scholar

Rivas Gutiérrez, Dámaso. (23 de octubre del 2013). Dámaso Rivas resalta la conveniencia de construir casas mayas. Libertad de expresión Yucatán. Recuperado de: http://www.informaciondelonuevo.com/2013/10/damaso-rivas-resalta-la-conveniencia-de.html
  Google Scholar

Ruz, Mario Humberto. (2009). Ch’a Cháak. Plegaria por la lluvia en el Mayab contemporáneo, En: Arqueología Mexicana, Dioses de la Lluvia. N°96, Vol. XVI. marzo-abril p. 73-76. México.
  Google Scholar

Shattuck, G. (Ed.) (1933). The peninsula of Yucatán, Medical, Biological and Sociological Studies, (431-576), Carnegie Inst. Washington D.C.
  Google Scholar

Soares, D. y al. (2011). Capitales de la comunidad, medios de vida y vulnerabilidad social ante huracanes en la costa yucateca. Un acercamiento a través de la experiencia de San Felipe, Yucatán, Centro Agronómico Tropical de Investigación y Enseñanza (CATIE), Turrialba, Costa Rica, 74p.
  Google Scholar

Stephens J. LL. (1934) [1843]. Incidentes de viaje en Yucatán, Mérida.
  Google Scholar

Villers Ruiz, L. et al. (1981). La unidad de habitación tradicional campesina y el manejo de recursos bióticos en el área maya yucatanense, Biótica Vol. 6, Nº 3, (293-322), UNAM, México.
  Google Scholar

Wauchope, R. (1938) Modern Maya houses, A study of their archeological significance, Carnegie Inst. of Washington, Nº 502, Washington D.C., 177p.
  Google Scholar

Zapata Peraza, R. L. (1989). Los chultunes, sistemas de captación y almacenamiento de agua pluvial, INAH, México, 1989.
  Google Scholar


Opublikowane
2021-12-29

Cited By / Share

Audefroy, J., & Cabrera Sanchez, B. N. (2021). Adaptacja i odporność na zmiany klimatu tradycyjnych budynków mieszkalnych: przypadek Półwyspu Jukatan. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (12), 79–96. https://doi.org/10.35784/odk.2589

Autorzy

Joel Audefroy 
takatitakite@gmail.com
ICOMOS Mexicano BCE, Instituto Politécnico Nacional Meksyk
https://orcid.org/0000-0002-4308-4529

Autorzy

Bertha Nelly Cabrera Sanchez 

Instituto Politécnico Nacional Meksyk
https://orcid.org/0000-0001-7485-5982

Statystyki

Abstract views: 314
PDF downloads: 201