Analysis of the state of preservation the historic arcaded houses in Vistula Delta listed in the National Inventory of Historical Monuments
Tomasz Zybala
tomasz.zybala7@gmail.comFaculty of Civil and Environmental Engineering, Gdańsk University of Technology (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-9186-4960
Abstract
Historic arcaded houses are part of the material heritage of the Vistula Delta. Unfortunately, their number is decreasing year by year. The article is the result of a query of available sources and field research carried out by the author in 2015-2020. The paper presents the current state of preservation the historic arcaded houses in Vistula Delta listed in the National Inventory of Historical Monuments. Criteria for the selection of test objects are described. The author has prepared a tabular list of arcaded houses with information about their location, type according to Kloeppel statistics, date of construction, technical condition and functions. The summary of the analysis are pie charts with a statistical presentation of the data collected by the author during the research.
Keywords:
arcaded houses, Vistula Delta, historical monuments of the Vistula DeltaReferences
Tłoczek I., Dom mieszkalny na polskiej wsi. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Nukowe, 1985.
Google Scholar
Kopkowicz F., Ciesielstwo polskie. Warsaw: Arkady, 1958.
Google Scholar
Stankiewicz J., Zabytki budownictwa i architektury na Żuławach. Rocznik Gdański, t. XV/XVI. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1956.
Google Scholar
Laskowska K., W żuławskim domu. Elbląg: Wydawnictwo Uran Marzenna Bracka-Kondracka, 2010.
Google Scholar
Bertram H. et al., Das Weichsel-Nogat-Delta : Beiträge zur Geschichte seiner landschaftlichen Entwickelung, vorgeschichtlichen Besiedelung und bäuerlichen Haus- und Hofanlage. Danzig: Danziger Verlags-Gesellschaft, 1924.
Google Scholar
Lipińska B., “Drewniane budownictwo na Żuławach Wiślanych – ginący symbol tożsamości unikatowego krajobrazu wsi,” in Budownictwo drewniane w gospodarce przestrzennej europejskiego dziedzictwa, Białystok: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, 2004, pp. 249–256.
Google Scholar
Koperska-Kośmicka M., Żuławskie domy podcieniowe. Przyczyny degradacji i problematyka konserwatorska zabytkowych struktur architektonicznych w środowisku kulturowym Delty Wisły. Ph.D. dessideration, Faculty of Architecure, Gdańsk University of Technology, 2014.
Google Scholar
Kloeppel O., Die bäuerliche Haus-, Hof- und Siedlungsanlage im Weichsel- Nogat- Delta. Sonderdruck Aus: Bertram – La Baume – Kloeppel, Das Weichsel-Nogat-Delta. Danzig: W. F. Burau, 1924.
Google Scholar
Kulke E., Die Laube als ostgermanisches Baumerkmal. München: Hoheneichen-Verlag, 1939.
Google Scholar
Heise J., Die Bau Und Kunstdenkmaler der Provinz Westpreussen, H.11 Landkreis. Danzig, Comissions – 1884-1887. Danzig: Verlag von Th. Berling, 1887.
Google Scholar
Schmid B., Die denkmalpflege in Westpreussen 1804-1910. Danzig: Verlag des Provinzialverbandes von Westpreußen, 1910.
Google Scholar
Schmid B., Die Bau - und Kunstdenkmäler des Kreises Marienburg (The architectural and art monuments of the Marienburg district). Danzig: Verlag des Provinzial-verbandes von Westpreuszen. Kommissionsverlag von A. W. Kafemann G.M.B.H., 1919.
Google Scholar
Krzyżanowski L., Żuławskie domy podcieniowe. Dokumentacja historyczna. Gdańsk: PPKZ, 1968.
Google Scholar
Lipińska B., Żuławy Wiślane – ochrona i kształtowanie zabytkowego krajobrazu. Ph.D. dissertation, Politechnika Krakowska, t I-III, Kraków 1986.
Google Scholar
Koperska-Kośmicka M., Dom podcieniowy na Żuławach. Gdańsk: Instytut Kszaubski w Gdańsku, 2020.
Google Scholar
Niezabitowska E., Metody i techniki badawcze w architekturze. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2014.
Google Scholar
Cruz H. et al., “Guidelines for On-Site Assessment of Historic Timber Structures Guidelines for On-Site Assessment of Historic Timber Structures,” International Journal of Architectural Heritage, vol. 9, no. 3, (2015), pp. 277–289. https://doi.org/10.1080/15583058.2013.774070
DOI: https://doi.org/10.1080/15583058.2013.774070
Google Scholar
National Institute of Cultural Heritage, Rejestr zabytków województwa pomorskiego. Available: www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_ w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ [Access: 5 Jan 2016]
Google Scholar
National Institute of Cultural Heritage, Rejestr zabytków województwa warmińsko mazurskiego, Available: www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkownieruchomych/ [Access: 5 Jan 2016]
Google Scholar
National Institute of Cultural Heritage, Explore the most beautiful Polish monuments. Available: www.zabytek.pl [Access: 5 Jan 2020]
Google Scholar
Kondracki J., Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002.
Google Scholar
Augustowski B., Żuławy Wiślane. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1976.
Google Scholar
Act on Monument Protection and Care, Journal of Laws of The Republic of Poland 2003, no. 162. Available: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031621568
Google Scholar
Zybała T., “Wpływ stanu zachowania materiału konstrukcyjnego na nośność zabytkowych drewnianych słupów, w żuławskich domach podcieniowych, z XVIII i XIX wieku”, Budownictwo i Architektura, vol. 16, no. 4, (2017), pp. 77–94. https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_17_163_08
DOI: https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_17_163_08
Google Scholar
Zybała T., “The wooden rafter framing of Żuławy arcaded houses of type III - research, state of preservation and analysis,” Budownictwo i Architektura, vol. 18, no. 2, (Dec. 2019), pp. 093–110. https://doi.org/10.35784/bud-arch.564
DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.564
Google Scholar
Zybała T., “Techniczne problemy konstrukcji ścian szkieletowych na przykładzie zabytkowego domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach”, Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo, vol. 11/I, (2017), pp. 49–60.
Google Scholar
National Institute of Cultural Heritage, Rejestr zabytków województwa pomorskiego. Available: nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ [Access: 1 Jul 2021]
Google Scholar
National Institute of Cultural Heritage, Rejestr zabytków województwa warmińsko mazurskiego. Available: nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ [Access: 1 Jul 2021]
Google Scholar
Ciołek G., “Chałupy podcieniowe na Pomorzu”, Biuletyn Historii Sztuki i Kultury, vol. VII(2), (1939).
Google Scholar
Łęga W., Ziemia malborska. Kultura ludowa. Toruń, Warszawa: Instytut Popierania Nauki, Kasa im. Mianowskiego, 1933.
Google Scholar
Cinkusz M., Architecture and Building Historical Monument record - The arcaded house in Miłocin. The National Heritage Board of Poland in Gdańsk, sygnature: 2173, 1983.
Google Scholar
Cinkusz M., Architecture and Building Historical Monument record - The arcaded house in Trutnowy no 4. The National Heritage Board of Poland in Gdańsk, sygnature: 2179, 1984.
Google Scholar
Krzyżanowski L., Gdańsk - Lipce. The arcade house. Report on the conservation work - 1960. The National Heritage Board of Poland in Gdańsk, sygnature: ZN/1066, 1960.
Google Scholar
Ważny T., “Określenie wieku zabytków architektury z Pomorza Wschodniego przy zastosowaniu metody dendrochronologicznej”, Ochrona Zabytków, vol. 45/4 (179), (1992), pp. 354–359.
Google Scholar
Authors
Tomasz Zybalatomasz.zybala7@gmail.com
Faculty of Civil and Environmental Engineering, Gdańsk University of Technology Poland
https://orcid.org/0000-0001-9186-4960
Statistics
Abstract views: 298PDF downloads: 212 PDF downloads: 41 PDF downloads: 13
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Budownictwo i Architektura supports the open science program. The journal enables Open Access to their publications. Everyone can view, download and forward articles, provided that the terms of the license are respected.
Publishing of articles is possible after submitting a signed statement on the transfer of a license to the Journal.