Ecophilosophy – a Science for the 21st Century
Józef M. Dołęga
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytut Ekologii i Bioetyki, Warsaw, Poland (Poland)
Abstract
The article includes a broad outline of the ecophilosophical issues that require further analysis and discussion in the wider university and academic environment. Such developed ecophilosophy may offer a good basis upon which to propose a new style of philosophical thinking on what are broadly considered ecological issues. In particular, the basic ideas, categories and paradigms of ecophilosophy should be discussed.
Keywords:
ecophilosphy, philosophical thinking, philosphical paradigmsReferences
W. Krajewski (red.), Słownik pojęć filozoficznych, WN Scholar, Warszawa 1996, s. 57-60.
Google Scholar
M. Lubański, Informacja – system, w: M. Heller, M. Lubański, S. W. Ślaga (red.), Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki. Wstęp do filozofii przyrody, Warszawa 1982, s. 29-31.
Google Scholar
Kierzkowski, Elementy informatyki, s. 497-498.
Google Scholar
A. M. Mannion, Zmiany środowiska Zirmi. Historia środowiska przyrodniczego i kulturowego, tłum. Joanna Wibig, WN PWN, Warszawa 2001, s. 15-17.
Google Scholar
A. Podsiad, Z. Więckowski, Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, Warszawa 1983; s. 380-381. J. Tokarski (red. Naukowy), Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1971, s. 723.
Google Scholar
J. Bocheński, O systemie. Wykład wygłoszonych w ATK 1987-11-05, SPhCh 24/1988, 2/235-248. Problemy metodologii badań systemowych, tłum. E. Kaparisi, Warszawa 1973.
Google Scholar
S. Młynarki, Elementy teorii systemów i cybernetyki, Warszawa 1974.
Google Scholar
G. J. Klir (red.), Ogólna teoria systemów, tłum. C. Bergman, Warszawa 1976.
Google Scholar
W. Sadowski, Podstawy ogólnej teorii systemów. Analiza logiczno-metodologiczna, tłum. A. Lewicka, Warszawa 1978.
Google Scholar
L. von Bartalanffy, Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania, tłum. E. Waydyłło-Woźniak, Warszawa 1984.
Google Scholar
M. Lubański, Informacja – system, w: M. Heller, M. Lubański, S. W. Ślaga (red.), Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki, Warszawa 1982, s. 14-70.
Google Scholar
W. Gasparski, i D. Miller (red.), Nauka – technika – system, Wrocław 1981.
Google Scholar
Z. Hull, Filozofia ekologii jako nowa dziedzina filozofowania, w: W. Tyburski (red.) Filozofia i bioetyka. Materiały VI Polskiego Zjazdu Filozoficznego w Toruniu 5-9 września 1995 r., Sekcja Bioetyki i ekofilozofii, TOP Kurier, Toruń 1996, s. 9-29.
Google Scholar
A. Papuziński, Metafizyczne dziedzictwo nauki jako problem filozofii ekologii, w: A. Papuziński (red.), Ekofilozofia i bioetyka, s. 29-42.
Google Scholar
A. Papuziński, Problemy filozofii ekologii, w: Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii, WSP, Bydgoszcz 1999, s. 55-96.
Google Scholar
A. Papuziński, O dwóch sposobach pojmowania i uprawiania filozofii ekologii, Z filozofii nauk ekologicznych, w: J. M. Dołęga, J. W. Czartoszewski, A. Skowroński (red.), Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, WUKSW, Warszawa 2001, s. 38-45.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Z filozofii nauk ekologicznych, w: Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, s. 25-37.
Google Scholar
N. Wolański, Glossary of terms for human ecology, Warsaw 1990; N. Wolański (red.), Czynniki rozwoju człowieka. Wstęp do ekologii człowieka, PWN, Warszawa 1972.
Google Scholar
A. Horst, Ekologia człowieka, PWN, Warszawa 1976.
Google Scholar
B. Kuźnicka (red.), Ekologia człowieka. Historia współczesności, IHN PAN, Warszawa 1995;
Google Scholar
N. Wolański, Nowoczesność jako sprawność w przystosowaniu człowieka do środowiska, w: Prakseologia (1992) Nr 1-2, s. 105-127.
Google Scholar
S. Jaromi, Ecologia humana – chrześcijańska odpowiedź na kryzys ekologiczny, WOOF, Kraków 2004.
Google Scholar
J. W. Czrtoszewski, J. M. Dołęga (red.), Episteme 7(2000): Ekologia rodziny ludzkiej, AUM, Olecko 2000.
Google Scholar
B. Campbell, Ekologia człowieka. Historia naszego miejsca w przyrodzie od prehistorii do czasów współczesnych, tłum. M. A. Bitner, WN PWN, Warszawa 1995.
Google Scholar
D. Kiełczewski, Ekologia społeczna, UwB, Białystok 1998.
Google Scholar
B. Devall, G. Sessions: Ekologia głęboka. Żyć w przekonaniu, iż Natura coś znaczy, tłum. E. Margielewicz, Pusty Obłok, Warszawa 1994.
Google Scholar
R. Bzdak, Problem możliwości teoretycznego uzasadniania głębokiej ekologii, w: Człowiek i środowisko, 91-96.
Google Scholar
A. Synowiecki, Człowiek – z ziemi wzięty, Człowiek i Przyroda (1994) Nr 1, 41-92.
Google Scholar
K. Waloszczyk, Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii, WPŁ, Łódź 1996, s. 228-241.
Google Scholar
H. Skolimowski, Filozofia żyjąca. Ekofilozofia jako drzewo życia, Pusty Obłok, Warszawa 1992;
Google Scholar
D. Kiełczewski, Wybrane nurty filozofii ekologicznej, WFUW, Białystok 1993, s. 5-32.
Google Scholar
K. Waloszczyk, Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii, WPŁ, Łódź 1996, s. 207-228.
Google Scholar
H. Skolimowski, Medytacje, Astrum, Wrocław 1991.
Google Scholar
H. Skolimowski, Wizje Nowego Millenium, Kraków 1999.
Google Scholar
H. Skolimowski i J. K. Górecki, Zielone oko kosmosu. Wokół ekofilozofii w rozmowie i esejach, Atla 2, Wrocław 2003. H. Skolimowski, Filozofia żyjąca. Ekofilozofia jako drzewo życia, Pusty Obłok, Warszawa 1992.
Google Scholar
D. Kiełczewski, Wybrane nurty filozofii ekologicznej, WFUW, Białystok 1993, s. 5-32.
Google Scholar
K. Waloszczyk, Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii, WPŁ, Łódź 1996, s. 207-228.
Google Scholar
H. Skolimowski, Medytacje, Astrum, Wrocław 1991.
Google Scholar
H. Skolimowski, Wizje Nowego Millenium, Kraków 1999.
Google Scholar
H. Skolimowski i J. K. Górecki, Oko kosmosu. Wokół ekofilozofii w rozmowie i esejach, Atla 2, Wrocław 2003.
Google Scholar
B. Devall, G. Sessions, Ekologia głęboka, 289-293; M. Ryszkiewicz, Matka Ziemia w przyjaznym kosmosie. Gaja i zasada antropiczna w dziejach myśli przyrodniczej, WN PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar
B. Jakubowska, Gaja – wiecznie żywa, w: Studia Ecologiae et Bioethicae 1(2003) s. 593-604.
Google Scholar
Ed Phillips, Crisi in Atmosphere: The greenhause factor, D. B. Clark and Co. Phoenix 1990.
Google Scholar
V. Hosle, Philosophie der okologischen Krise, C. H. Beck, Munchen 1994.
Google Scholar
Z. Piątek, Filozoficzne korzenie kryzysu środowiskowego, w: Człowiek i środowisko..., s. 43-50.
Google Scholar
L. Michnowski, Jak żyć? Ekorozwój albo..., WEiŚ, Białystok [brw]
Google Scholar
B. Zaufal, M. Białecka (red.), Ekorozwój szansą przetrwania cywilizacji. Materiały z konferencji PKE, t. 3, WAG-H, Kraków 1986
Google Scholar
L. Michnowski, Czy regres człowieczeństwa? LTN, Warszawa 1999.
Google Scholar
J. Kuczyński, Udomowienie Ziemi. Interpretacja Leszka Kołakowskiego projektu metanoi, w: J. Kuczyński (red.), Ziemia naszym domem, CU UW, warszawa 1996, s. 155-178
Google Scholar
J. Kuczyński, Wstęp do uniwersalizmu, t. 1: Ogrodnicy świata, BD, Warszawa 1998; t. 2: Młodość Europy i wieczność Polski, BD, Warszawa 1999.
Google Scholar
Z. Łepko, Ku ekofilozofii, w: Studia Philosophiae Chistianae 30(1994) Nr 1, s. 21-34; tenże, Ekofilozofia jako praktyczna filozofia przyrody, w: Człowiek i środowisko..., s. 37-42.
Google Scholar
A. Lemańska, Praktyczna filozofia przyrody alternatywą klasycznej filozofii przyrody, w: Studia Philosophiae Chistianae” 33(1997) Nr 1, s. 133-138.
Google Scholar
Z. Łepko, Antropologia kryzysu ekologicznego, WUKSW, 2003.
Google Scholar
J. M. Dołęga, W kierunku ekofilozofii, w: Ekofilozofia i bioetyka, s. 19-25.
Google Scholar
A. Papuziński, Życie – nauka – ekologia. Prolegomena do kulturalistycznej filozofii ekologii, WSP, Bydgoszcz 1998.
Google Scholar
W. Sztumski, Enwironmentalizm i cywilizacja życia, UŚ, Katowice 1997.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Z zagadnień metateoretycznych i merytorycznych ekofilozofii, w: Studia Philosophiae Christianae 32(1996) Nr 1, s. 270-278.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Ekologia w teologii i filozofii chrześcijańskiej, w: A. Papuziński (red.), Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii, WSP, Bydgoszcz 1999, s. 133-163.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Problematyka ochrony środowiska społeczno-przyrodniczego w sozologii i ekofilozofii, w: J. M. Dołega i J. W. Czrtoszewski (red.), Ochrona środowiska w filozofii i teologii, WATK, Warszawa 1999, s. 10-26. 19.
Google Scholar
J. W. Czartoszewski, Zagadnienie światopoglądu w edukacji ekologicznej, w: Studia Ecologiae et Bioethicae 1(2003) s. 505-518.
Google Scholar
J. M. Dołęga, J. W. Czartoszewski, A. Skowroński (red.), Ochrona środowiska społecznoprzyrodniczego w filozofii i teologii, WUKSW, Warszawa 2001.
Google Scholar
J. M. Dołęga i J. W. Czartoszewski (red.), Ochrona środowiska w filozofii i teologii, WATK, Warszawa 1999.
Google Scholar
K. Kłósak, Z teorii i metodologii filozofii przyrody, KŚW, Poznań 1980, s. 46-49, 105, 113.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Stosunek ruchu do materii w ujęciu klasycznej filozofii przyrody, ATK, Warszawa 1986, s. 29-30.
Google Scholar
S. Zięba, Życie w aspekcie ekologicznym, Człowiek i przyroda (1995) Nr 2, s. 5-21.
Google Scholar
J. Dębowski, Filozoficzne źródła refleksji ekofilozoficznych, WSP, Olsztyn 1996.
Google Scholar
N. Wolański, Rozwój biologiczny człowieka, cz. 1 i 2, wyd. 6, PWN, Warszawa 1986.
Google Scholar
S. Kowalczyk, Zarys filozofii człowieka, WD, Sandomierz 1990.
Google Scholar
M. Wójcik (red.), Człowiek – osoba – płeć, ISnR ATK, Warszawa 1998.
Google Scholar
N. Wolański, Rozwój biologiczny człowieka, WN PWN, Warszawa 2005.
Google Scholar
K. Kloskowski, O naczelnej zasadzie etycznej relacji człowiek – środowisko, w: Człowiek i środowisko..., s. 107-112/
Google Scholar
W. Tyburski, Etyka środowiskowa a paradygmat antropocentryzmu, w: Ekofilozofia i bioetyka, s. 65-72.
Google Scholar
Z. Piątek, Dylematy etyki środowiskowej, w: Ekofilozofia i bioetyka, s. 43-64.
Google Scholar
W. Tyburski (red.), Ekonomia, ekologia, etyka, IFUMK, Toruń 1996.
Google Scholar
J. Łukomski, Próba zbudowania chrześcijańskiej etyki środowiska naturalnego, WDR, Radom 1998.
Google Scholar
M. Dudzińska, L. Pawłowski (red.), Materiały II Ogólnopolskiej Konferencji Ochrona środowiska w nauczaniu i wychowaniu, WU PL, Lublin 1993.
Google Scholar
C. Napiórkowski, W. Koc (red.) Chronić by przetrwać, WOF, Niepokalanów 1992;
Google Scholar
Edukacja ekologiczna wobec współczesności i wyzwań przyszłości, Przyroda i Człowiek, Zeszyt Specjalny, Opole-Pokrzywna 1995.
Google Scholar
D. Cichy (red.), Edukacja środowiskowa. Agenda 21 – realizacja zadań edukacyjnych, IBE, Warszawa 1997.
Google Scholar
Problemy dydaktyki i wychowania w Akademii Rolniczej w Poznaniu, 14: Edukacja i świadomość ekologiczna, ARP, Poznań 1997.
Google Scholar
I. Fudali, Ekologiczne wyzwania regionalnych programów edukacji środowiskowej, PKE, Kielce 1997.
Google Scholar
J. Frątczak, Świadomość ekologiczna dzieci, młodzieży i dorosłych w aspekcie edukacji szkolnej i nieszkolnej, WSP, Bydgoszcz 1995.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Znaczenie sozologii i ekofilozofii w systemie edukacji ekologicznej, w: J. L. Krakowiak, J. M. Dołega (red.), Hipoteza ekologii ekologicznej, BD, Warszawa 1999, s. 53-65.
Google Scholar
Edukacja Biologiczna i Środowiskowa Nr 2-3 (10-11) 2004.
Google Scholar
M. Barnier, Atlas wielkich zagrożeń, tłum. M. Jarosiewicz, WN-T, Warszawa 1995, s. 9.
Google Scholar
Authors
Józef M. DołęgaUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Instytut Ekologii i Bioetyki, Warsaw, Poland Poland
Statistics
Abstract views: 13PDF downloads: 1
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.