Relacje między dobrostanem a zrównoważonym rozwojem w grupie wybranych krajów rozwiniętych

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

DOI

Magdaléna Drastichová

magdalena.drastichova@vsb.cz

Peter Filzmoser

peter.filzmoser@tuwien.ac.at

Rastko Gajanin

null@null.null

Abstrakt

Niniejsza praca ocenia kluczowe aspekty zrównoważonego rozwoju (SD) związane z dobrostanem i jakością życia, które zostały zmierzone za pomocą dwudziestu dwóch odpowiednich wskaźników (wskaźników) w próbie 31 krajów w latach 2010-2019. Uwzględniono wszystkie filary zrównoważonego rozwoju, natomiast zastosowane wskaźniki odzwierciedlają albo jeden z tych wymiarów, tj. filar ekonomiczny, społeczny lub środowiskowy ZR, albo dwa/wszystkie z nich. Niektóre z tych wskaźników mierzą również konkretne aspekty objęte poszczególnymi filarami, które mają ogromne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju i muszą zostać uwzględnione. Wśród nich wyróżnić należy zwłaszcza zdrowie i nierówności, które należą do społecznego filaru zrównoważonego rozwoju i znajdują odzwierciedlenie w przyjętych wskaźnikach. Ponadto uwzględniono również wskaźnik subiektywnego szczęścia. Analiza głównych składowych (PCA) i równoległa analiza czynnikowa (PARAFAC) to główne metody stosowane do analizy relacji między dwudziestoma dwoma wskaźnikami (wskaźnikami złożonymi) odzwierciedlającymi kluczowe aspekty SD, dobrostanu i jakości życia. Przeprowadzono trzy etapy obu analiz. Zidentyfikowano podobne wyniki. Komponent główny 1 (w przypadku PCA)/komponent 1 (w przypadku PARAFAC) podzielił próbę na kraje słabiej i bardziej rozwinięte, ponieważ pozytywny wkład był determinowany głównie przez wskaźniki społeczno-ekonomiczne, dobrobyt i bardziej złożone wskaźniki środowiskowe lub zrównoważonego rozwoju, które są przeważnie najwyższe (wysokie) w krajach bardziej rozwiniętych. O ujemnym wkładzie zadecydowały wskaźniki szkód powodowanych przez zanieczyszczenia, które są najwyższe w krajach słabiej rozwiniętych. Komponent główny 2 (dla PCA)/komponent 2 (dla PARAFAC) podzielił próbę według kluczowego aspektu społecznego filaru SD, jakim jest zdrowie, w szczególności Healthy life years at birth (HLY), który wypadł słabo także w wielu krajach rozwiniętych. W trzecim etapie składnik ten jest określany przez wskaźniki środowiskowe odzwierciedlające wyczerpywanie się/konsumpcję zasobów, a także szkody spowodowane zanieczyszczeniami w wartościach pieniężnych, które są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju, gdyż wiele z nich miało najwyższe wartości w krajach rozwiniętych.

Słowa kluczowe:

skorygowane oszczędności, HDI skorygowany o nierówności (IHDI), Równoległa Analiza Czynnikowa (PARAFAC), Analiza Głównych Składowych (PCA), zrównoważony rozwój, dobrostan

Bibliografia

##plugins.generic.usageStats.downloads##

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Drastichová, M., Filzmoser, P., & Gajanin, R. (2023). Relacje między dobrostanem a zrównoważonym rozwojem w grupie wybranych krajów rozwiniętych. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 18(2), 49–77. https://doi.org/10.35784/preko.3941