Relacje między dobrostanem a zrównoważonym rozwojem w grupie wybranych krajów rozwiniętych

Magdaléna Drastichová


Technical University of Ostrava, Czechia (Czechy)

Peter Filzmoser


TU Wien, Austria (Austria)

Rastko Gajanin


TU Wien, Austria (Austria)

Abstrakt

Niniejsza praca ocenia kluczowe aspekty zrównoważonego rozwoju (SD) związane z dobrostanem i jakością życia, które zostały zmierzone za pomocą dwudziestu dwóch odpowiednich wskaźników (wskaźników) w próbie 31 krajów w latach 2010-2019. Uwzględniono wszystkie filary zrównoważonego rozwoju, natomiast zastosowane wskaźniki odzwierciedlają albo jeden z tych wymiarów, tj. filar ekonomiczny, społeczny lub środowiskowy ZR, albo dwa/wszystkie z nich. Niektóre z tych wskaźników mierzą również konkretne aspekty objęte poszczególnymi filarami, które mają ogromne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju i muszą zostać uwzględnione. Wśród nich wyróżnić należy zwłaszcza zdrowie i nierówności, które należą do społecznego filaru zrównoważonego rozwoju i znajdują odzwierciedlenie w przyjętych wskaźnikach. Ponadto uwzględniono również wskaźnik subiektywnego szczęścia. Analiza głównych składowych (PCA) i równoległa analiza czynnikowa (PARAFAC) to główne metody stosowane do analizy relacji między dwudziestoma dwoma wskaźnikami (wskaźnikami złożonymi) odzwierciedlającymi kluczowe aspekty SD, dobrostanu i jakości życia. Przeprowadzono trzy etapy obu analiz. Zidentyfikowano podobne wyniki. Komponent główny 1 (w przypadku PCA)/komponent 1 (w przypadku PARAFAC) podzielił próbę na kraje słabiej i bardziej rozwinięte, ponieważ pozytywny wkład był determinowany głównie przez wskaźniki społeczno-ekonomiczne, dobrobyt i bardziej złożone wskaźniki środowiskowe lub zrównoważonego rozwoju, które są przeważnie najwyższe (wysokie) w krajach bardziej rozwiniętych. O ujemnym wkładzie zadecydowały wskaźniki szkód powodowanych przez zanieczyszczenia, które są najwyższe w krajach słabiej rozwiniętych. Komponent główny 2 (dla PCA)/komponent 2 (dla PARAFAC) podzielił próbę według kluczowego aspektu społecznego filaru SD, jakim jest zdrowie, w szczególności Healthy life years at birth (HLY), który wypadł słabo także w wielu krajach rozwiniętych. W trzecim etapie składnik ten jest określany przez wskaźniki środowiskowe odzwierciedlające wyczerpywanie się/konsumpcję zasobów, a także szkody spowodowane zanieczyszczeniami w wartościach pieniężnych, które są kluczowe dla zrównoważonego rozwoju, gdyż wiele z nich miało najwyższe wartości w krajach rozwiniętych.


Słowa kluczowe:

skorygowane oszczędności, HDI skorygowany o nierówności (IHDI), Równoległa Analiza Czynnikowa (PARAFAC), Analiza Głównych Składowych (PCA), zrównoważony rozwój, dobrostan

ASARA V., OTERO I., DEMARIA F., CORBERA E., 2015, Socially Sustainable Degrowth as a Social-Ecological Transformation, Sustainability Science 10(3): 375-384.
DOI: https://doi.org/10.1007/s11625-015-0321-9   Google Scholar

ATKINSON A.B., 1970, On the Measurement of Inequality, Journal of Economic Theory 2(3): 244-263.
DOI: https://doi.org/10.1016/0022-0531(70)90039-6   Google Scholar

BEEKS J.C., 2016, Which of the current diverse ideas on alternative Economics are the best for adequately and Compre-hensively addressing the great Transition to climate, energy and biodiversity Sustainability? California Institute of Integral Studies, San Francisco, CA.
  Google Scholar

BELING A.E., VANHULST J., DEMARIC F., RABI V., CARBALLO A. E., PELENC J., 2018, Discursive Synergies for a ‘Great Transformation’ Towards Sustainability: Pragmatic Contributions to a Necessary Dialogue Between Human Development, Degrowth, and Buen Vivir, Ecological Economics 144: 304-313, https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2017.08.025.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2017.08.025   Google Scholar

BENKING H., MEHLMANN M., 2017, #30 Visions of Sustainability – 2017, https://www.academia.edu/41755849/_30_Visions_of_Sustainability_2017?email_work_card=title (26.09.2021).
  Google Scholar

DRASTICHOVA M., 2018, The Theory and Measurement of Sustainable Development, SAEI, 52, VSB-TU Ostrava, Ostrava.
  Google Scholar

DRASTICHOVA M., FILZMOSER P., 2019, Assessment of Sustainable Development Using Cluster Analysis and Principal Component Analysis, Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development 14(2): 7-24.
  Google Scholar

DRASTICHOVA M., FILZMOSER P., 2021, Factors of Quality of Life in a Group of Selected European Union and OECD Countries, Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development 16(2): 75-93.
DOI: https://doi.org/10.35784/pe.2021.2.09   Google Scholar

ECG, 2021, The Economy for the Common Good, https://www.ecogood.org/what-is-ecg/theory-behind-ecg/ (14.01.2022).
  Google Scholar

ECKERSLEY R., 2006, Progress, sustainability and human well-being: is a new worldview emerging? International Journal of Innovation and Sustainable Development 1(4):304-317.
DOI: https://doi.org/10.1504/IJISD.2006.013733   Google Scholar

EUROSTAT, 2021, Eurostat Database, https://ec.europa.eu/eurostat/data/database (28.09.2021).
  Google Scholar

FITOUSSJ.P., SEN A. K., STIGLITZ J. E., 2011, Mismeasuring Our Lives: Why GDP Doesn't Add Up, The New Press, New York.
  Google Scholar

FRITZ M., KOCH M., 2016, Economic development and prosperity patterns around the world: Structural challenges for a global steady-state economy, Global Environmental Change 38: 41-48.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2016.02.007   Google Scholar

GEISENDORF S., PIETRULLA F., 2017, The circular economy and circular economic concepts-a literature analysis and redefinition, Thunderbird International Business Review 60, https://doi.org/10.1002/tie.21924.
DOI: https://doi.org/10.1002/tie.21924   Google Scholar

GNEGNE Y., 2009, Adjusted Net Saving and Welfare Change, Ecological Economics 68(4): 1127-1139.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2008.08.002   Google Scholar

GUOMEI Z., JUN Z., HUAYOU L., JING W., ANDERSON R., LINDHJEM H., VENNEMO H., VICINI G., 2006, International experiences with environmental and economic accounting PRCEE, ECON and FEEM.
  Google Scholar

HELLIWELL J.F., LAYARD R., SACHS J. D., DE NEVE J.-E., AKNIN L., WANG S., 2021, World Happiness Re-port 2021, Sustainable Development Solutions Network, New York, https://worldhappiness.report/ed/2021/happiness-trust-and-deaths-under-covid-19/ (14.11.2021).
  Google Scholar

HUSSAIN M., 1994, Human geography, Rawat Publications, Jaipur.
  Google Scholar

IUCN, UNEP & WWF, 1991, Caring for the Earth: a Strategy for Sustainable Living. Gland, Switzerland.
  Google Scholar

JOHNSON R.A., WICHERND.W., 2007, Applied Multivariate Statistical Analysis, 6th ed., Pearson Education, United States.
  Google Scholar

KALLIS G., 2011, In Defence of Degrowth, Ecological Economics 70: 873-880.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2010.12.007   Google Scholar

KOMIYAMA H., TAKEUCHI K., 2016, Sustainability science: building a new discipline, Sustain. Sci. 1: 1-6, https://doi.org/10.1007/s11625-006-0007-4.
DOI: https://doi.org/10.1007/s11625-006-0007-4   Google Scholar

KOTHARI A., DEMARIA F., ACOSTA A., 2014, Buen vivir, degrowth and ecological swaraj: alternatives to sustainable development and the green economy, Development 57: 362-375, https://doi.org/10.1057/dev.2015.24.
DOI: https://doi.org/10.1057/dev.2015.24   Google Scholar

LA NOTTE A., D’AMATO D., MAKINEN H., PARACCHINI M.-L., LIQUETTE C., EGOH B., GENELETTI, D., CROSSMAN N. D., 2017, Ecosystem services classification: A systems ecology perspective of the cascade framework, Ecological Indicators 74: 392-402, https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2016.11.030.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecolind.2016.11.030   Google Scholar

LOREK S., SPANGENBERG J.H., 2014, Sustainable consumption within a sustainable economy – beyond green growth and green economies, Journal of Cleaner Production 63: 33-44, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.08.045.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.08.045   Google Scholar

MAES J., LIQUETE C., TELLER A., ERHARD M., PARACCHINI M. L., BARREDO J. I., GRIZZETTI B., CAR-DOSO A., SOMMA F., PETERSEN J., 2016, An indicator framework for assessing ecosystem services in support of the EU Biodiversity Strategy to 2020, Ecosystem services 17: 14-23.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2015.10.023   Google Scholar

MOSTEANU D., MIHAILALICA G., HALMAGHI E.-E., MOSTEANU R., 2014. The Sustainable Development – Human Development, Management and Economics 73: 106-113.
  Google Scholar

MULLER F., BURKHARD B., 2012, The indicator side of ecosystem services, Ecosystem Services 1(1): 26-30.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2012.06.001   Google Scholar

O’NEILL D.W., FANNING A.L., LAMB W.F., STEINBERG J.K., 2018, A good life for all within planetary bounda-ries, Nat. Sustain. 1: 88-95, https://doi.org/10.1038/s41893-018-0021-4.
DOI: https://doi.org/10.1038/s41893-018-0021-4   Google Scholar

RUZZENENTI F., VIVANCO D. F., GALVIN R., SORRELL S., WAGNER A., WALNUM H.J., 2019, The Rebound Effect and the Jevons' Paradox: Beyond the Conventional Wisdom, Frontiers in Energy Research 7, https://doi.org/10.3389/fenrg.2019.00090.
DOI: https://doi.org/10.3389/fenrg.2019.00090   Google Scholar

SCHUMACHER E.F., 2011, Small is beautiful: A study of economics as if people mattered. Random House, New York.
  Google Scholar

SINHA B., 2019, Multidimensional Approach to Quality of Life Issues. A Spatial Analysis, Springer Nature Singapore Pte Ltd, Singapore.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-13-6958-2   Google Scholar

SPANGENBERG J.H., 2014, Institutional change for strong sustainable consumption: sustainable consumption and the degrowth economy, Sustainability: Science, Practice and Policy 10(1): 62-77, https://doi.org/10.1080/15487733.2014.11908125.
DOI: https://doi.org/10.1080/15487733.2014.11908125   Google Scholar

Organisation for Economic Co-Operation and Development (OECD), 2011, Towards Green Growth: Monitoring Pro-gress – OECD Indicators, Paris, France.
  Google Scholar

TEEB, 2009, The economics of ecosystems and biodiversity for national and international policy makers – summary: responding to the value of nature 2009, TEEB, Geneva, Switzerland.
  Google Scholar

UNITED NATIONS Development Programme (UNDP), 2022, Human Development Reports, New York, USA, http://hdr.undp.org/en/humandev (30.01.2022).
  Google Scholar

UNITED NATIONS Development Programme (UNDP), 2015, Human Development Report 2015. Work for Human Development, New York, USA, http://hdr.undp.org/sites/default/files/2015_ human_development_report.pdf (13.12.2021).
  Google Scholar

UNITED NATIONS Environment Programme (UNEP), 2011, Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication, New York, USA.
  Google Scholar

UNITED NATIONS, European Commission, International Monetary Fund, OECD, World Bank, 2003, Handbook of National Accounting. Integrated Environmental and Economic Accounting 2003, Studies in Methods, Series F, No. 61, Rev. 1 (ST/ESA/STAT/SER.F/61/Rev.1).
  Google Scholar

VAN DEN BERGH J.C.J.M., KALLIS G., 2012, Growth, A-Growth or Degrowth to Stay within Planetary Boundaries?, J. Econ. 46: 909-920.
DOI: https://doi.org/10.2753/JEI0021-3624460404   Google Scholar

WALLACE K.J., 2007, Classification of ecosystem services: problems and solutions, Biological Conservation 139: 235-246, https://doi.org/10.1016/j.biocon.2007.07.015.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.biocon.2007.07.015   Google Scholar

WCED, 1987, Our common future, Oxford University Press: Oxford, New York.
  Google Scholar

WIEDMANN T.O., SCHNADL H., LENZEN M., MORAN D., SUH S., WEST J., KANEMOTO K., 2015, The material footprint of nations, Proc Natl Acad Sci USA 112(20): 6271-6, https://doi.org/10.1073/pnas.1220362110.
DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.1220362110   Google Scholar

WORLD BANK, 2021, Data Bank, Adjusted Net Savings, https://databank.banquemondiale.org/source/adjusted-net-savings/preview/on.
  Google Scholar

WORLD RESOURCES INSTITUTE, 2005, Millennium Ecosystem Assessment, Ecosystems and Human Well-being: Synthesis, Island Press, Washington, DC, http://www.millenniumassessment.org/documents/document.356.aspx.pdf.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-07-07

Cited By / Share

Drastichová, M., Filzmoser, P., & Gajanin, R. (2023). Relacje między dobrostanem a zrównoważonym rozwojem w grupie wybranych krajów rozwiniętych. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 18(2), 49–77. https://doi.org/10.35784/preko.3941

Autorzy

Magdaléna Drastichová 

Technical University of Ostrava, Czechia Czechy

Autorzy

Peter Filzmoser 

TU Wien, Austria Austria

Autorzy

Rastko Gajanin 

TU Wien, Austria Austria

Statystyki

Abstract views: 320
PDF downloads: 313