Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej
Włodzimierz Tyburski
Instytut Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Wydział Humanistyczny, Instytut Filozofii, ul. Fosa Staromiejska 1a, 87-100 Toruń, Poland (Polska)
Abstrakt
Niniejsza wypowiedź stawia sobie za zadanie przedstawienie narodzin i rozwoju filozofii ekologicznej i etyki środowiskowej. Dyscypliny te nawiązują do wielowiekowego dorobku myśli filozoficznej, głównie filozofii przyrody, ale w dojrzałej postaci ukonstytuowały się dopiero na przełomie lat 60. i 80. XX w. w Stanach Zjednoczonych. Artykuł przywołuje XIX wieczne inspiracje myślenia nakierowanego na ochronę środowiska przyrodniczego (R.W. Emerson, H.D. Thoreau), a następnie ukazuje etapy rozwoju filozofii ekologicznej i etyki środowiska, główne stanowiska i ich reprezentantów takich jak: J. Muir, Aldo Leopold, J. Baird Callicot, Holems Rolston III, P.W. Taylor, J. Passmore, Arne Naess, H. Skolimowski i inni. W drugiej części niniejszego opracowania przedstawiono narodziny i rozwój filozofii i etyki środowiskowej w Polsce. Ukazano kierunki i stanowiska w ramach filozofii i etyki środowiskowej a także głównych ich reprezentantów. Scharakteryzowano także dorobek polskiej myśli ekofilozoficznej.
Słowa kluczowe:
ekofilozofia, etyka środowiskowa, filozofia przyrodyBibliografia
M. Bonenberg, Etyka środowiskowa. Założenia i kierunki, Kraków 1993.
Google Scholar
J. Baird Callicot, In Defense of the Land Ethic. Essays in Environmental Philosophy, New York 1989.
Google Scholar
J. W. Czartoszewski (red.), Etyka środowiskowa wyzwaniem XXI wieku, Warszawa 2002.
Google Scholar
J. M. Dołęga, Człowiek w zagrożonym środowisku, Warszawa 1998.
Google Scholar
I. S. Fiut, Ekoetyki. Kierunki rozwoju aksjologii przyjaznej środowisku. Kraków 1999.
Google Scholar
M. Gromczyński, Emerson. Codzienność i absolut w filozofii Ralpha Waldo Emersona, Łódź 1992.
Google Scholar
Z. Hull, Filozofia i przyrodoznawstwo w kształtowaniu myślenia ekologicznego, w: W. Tyburski (red.), Człowiek i środowisko. Dyscypliny humanistyczne i ekologia, Toruń 1995.
Google Scholar
A. Leopold, A Sand County Almanac and Sketches Here and There, 1949, przekład Zapiski z Piaszczystej Krainy, przedmowa R. Okraska-Bystrak. Bielsko-Biała 2004.
Google Scholar
J. Łukomski, Próba zbudowania chrześcijańskiej etyki środowiska naturalnego. Radom 1998.
Google Scholar
J. Muir, Our National Parks, Boston 1901.
Google Scholar
Papuziński, Życie – Nauka – Ekologia. Prolegomena do kulturalistycznej filozofii ekologii, Bydgoszcz 1998.
Google Scholar
A. Papuziński (red.), Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii, Bydgoszcz 1999.
Google Scholar
J. A. Passmore, Mans’s Resposibility for Nature. Ecological Problems and Western Traditions. London 1974.
Google Scholar
A. Pawłowski, Odpowiedzialność za przyrodę, Lublin 1999.
Google Scholar
A. Pawłowski (red.), Filozoficzne, ekonomiczne, inży nierskie i przyrodnicze uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Lublin 2003.
Google Scholar
A. Pawłowski (red.), Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Lublin 2004.
Google Scholar
Z. Piątek Myślenie ekologiczne i potrzeba nowej etyki, w: W. Tyburski (red.), Człowiek i środowisko. Dyscypliny humanistyczne i ekologia, Toruń 1995.
Google Scholar
Z. Piątek, Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Kraków 1998.
Google Scholar
L. S. Pyra, Environment and values. Holmes Rolston III’s Environmental Philosophy, Kraków 2003.
Google Scholar
Holmes Rolston III, Philosophy Gone Wild, New York 1989.
Google Scholar
J. Seed, J. Macy, P. Fleming, A. Naess, Myśląc jak góra, Warszawa 1992.
Google Scholar
Włodzimierz Tyburski/Problemy Ekorozwoju nr 1 (2006), 7-15 15
Google Scholar
H. Skolimowski, Nadzieja matką mądrych, Eseje o ekologii, Warszawa 1991.
Google Scholar
H. Skolimowski, Filozofia żyjąca. Ekofilozofia jako drzewo życia, Warszawa 1993.
Google Scholar
T. Ślipko, A. Zwoliński, Rozdroża ekologii. Kraków 1999.
Google Scholar
P.W. Taylor, Respect for Nature. A Theory of Environmental Ethics, New Jersey 1986.
Google Scholar
H. D. Thoreau, Walden czyli życie w lesie, Warszawa 2005.
Google Scholar
W. Tyburski, O idei humanizmu ekologicznego. Warszawa 1990.
Google Scholar
W. Tyburski, Pojednać się z Ziemią. W kręgu zagadnień humanizmu ekologicznego, Toruń 1993.
Google Scholar
W. Tyburski, Etyka i ekologia, Toruń 1995.
Google Scholar
W. Tyburski (red.), Człowiek i środowisko. Dyscypliny humanistyczne i ekologia, Toruń 1995. 3
Google Scholar
W. Tyburski (red.), Ekofilozofia i bioetyka. VI Polski Zjazd Filozoficzny, Toruń 1996.
Google Scholar
W. Tyburski (red.), Ekonomia – ekologia – etyka, Toruń 1996.
Google Scholar
W. Tyburski (red.), Etyka środowiskowa. Teoretyczne i praktyczne implikacje, Toruń 1998.
Google Scholar
K. Waloszczyk, Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii, Łódź 1996.
Google Scholar
J. Wawrzyniak, Teoretyczne podstawy naturalistycznej bioetyki środowiskowej, Poznań 2000.
Google Scholar
Autorzy
Włodzimierz TyburskiInstytut Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Wydział Humanistyczny, Instytut Filozofii, ul. Fosa Staromiejska 1a, 87-100 Toruń, Poland Polska
Statystyki
Abstract views: 18PDF downloads: 0
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.