Filozofia zrównoważonego rozwoju jako subdyscyplina badań filozoficznych

Andrzej Papuziński


Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Instytut Nauk Politycznych, Zakład Filozofii Ekorozwoju i Polityki Ekologicznej, ul. Przemysłowa 34, 85-758 Bydgoszcz, Poland (Polska)


Abstrakt

Artykuł jest podsumowaniem badań prowadzonych nad filozofią zrównoważonego rozwoju przez autora tego opracowania w latach 2004-2007. Dotyczyły one genezy, przedmiotu, celu, systemu aksjologicznego, koncepcji edukacji i głównych problemów filozofii zrównoważonego rozwoju oraz zasady zrównoważonego rozwoju jako ontologicznej podstawy (w sensie ontologii bytu społecznego) współczesnej polityki ochrony środowiska. Szczegółowe wyniki były sukcesywnie przedstawiane w formie referatów i publikacji. Każde kolejne opracowanie prowadziło do wniosku o bezzasadności stanowiska przyjętego przez polskie środowisko filozoficzne, traktujące filozofię zrównoważonego rozwoju w kategoriach jeszcze jednej koncepcji ekofilozoficznej. Kady następny rezultat badawczy coraz bardziej uzasadniał tezę o autonomicznym charakterze filozofii zrównoważonego rozwoju, ujawniając odmienny w stosunku do ekofilozofii charakter badań skoncentrowanych na zrównoważonym rozwoju jako współczesnej idei politycznej – idei jak najbardziej konkretnej, mającej swoją określoną genezę, wiadomych twórców i takie a nie inne zastosowanie w zakresie międzynarodowych i krajowych stosunków politycznych. Jako samodzielna subdyscyplina filozoficzna filozofia zrównoważonego rozwoju nie była jeszcze prezentowana w polskiej literaturze przedmiotu. Dlatego w tym opracowaniu nacisk został położony na charakterystyce tak rozumianej filozofii zrównoważonego rozwoju. Natomiast aspekty polemiczne, a zwłaszcza analityczno-porównawcze odnoszące się do ekofilozofii, nie są przedmiotem uwagi. Zostały poruszone we wspomnianych studiach cząstkowych i tam je odnajdzie zainteresowany czytelnik .


Słowa kluczowe:

zrównoważony rozwój, aksjologia zrównoważonego rozwoju, edukacja ekologiczna, sprawiedliwość międzypokoleniowa, ekofilozofia

BANSE G., Znaczenie nauki, badań i kształcenia dla zrównoważonego rozwoju. Uwagi wprowadzające, w: Zrównoważony rozwój: Od naukowego badania do politycznej strategii, red. Banse G., Kiepas A., Edition Sigma, Berlin 2005.
  Google Scholar

BLACKBURN S., Oksfordzki słownik filozoficzny, KiW, Warszawa 1997.
  Google Scholar

BORYS T., Regionalne wskaźniki zrównoważonego rozwoju, w: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju; red. Pawłowski A., Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 16, Politechnika Lubelska, Lublin 2003.
  Google Scholar

BORYS T., Edukacja dla zrównoważonego rozwoju jako wyzwanie globalne, w: Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, red. Borys T., Wyd. Ekonomia i Środowisko, Jelenia Góra – Białystok 2006.
  Google Scholar

CHYROWICZ B., Problem argumentacji z odpowiedzialności za przyszłe pokolenia, w: Świadomość środowiska, red. Galewicz W., TAiWPN Universitas, Kraków 2006.
  Google Scholar

CZARNOWSKI S., Idee kierownicze ludzkości, w: Wybór pism socjologicznych, KiW, War szawa 1982.
  Google Scholar

DENTLER N. A., Major American Social Problems, Rand McNally, Chicago 1967.
  Google Scholar

DOMKA L., Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 1998.
  Google Scholar

FRYSZTACKI K., Problemy społeczne, w: Encyklopedia socjologii, t. 3, Oficyna Naukowa, Warszawa 2000.
  Google Scholar

GŁOMBIK C., Metafizyka kultury. Grabmann – Maritain – neoscholastyka polska, KiW, Warszawa 1982.
  Google Scholar

GRUNWALD A., Pragmatische Rationalität als Reflexionsbegriff in der Angewandten Ethik; w: Fobel P., Banse G., Kiepas A., Zecha G. (Hrsg.), Rationalität in der Angewandten Ethik, Banska Bystrica 2004.
  Google Scholar

GAWOR L., Sustainable development jako współczesna wersja oświeceniowej filozofii społecznej w: Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Pawłowski A., Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 26, Politechnika Lubelska, Lublin 2004.
  Google Scholar

HULL Z., Filozofia zrównoważonego rozwoju, w: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Pawłowski A., Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 16, Politechnika Lubelska, Lublin 2003.
  Google Scholar

HULL Z., Filozofie zrównoważonego rozwoju, w: Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka, red. Papuziński A. Wyd. Branta, Bydgoszcz 2005.
  Google Scholar

JEDYNAK S. (red.), Słownik etyczny, Wyd. UMCS, Lublin 1990. 16. KOLM S-CH., Dystrybutywna sprawiedliwość, w:. Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, red. Goodin R. E., Petitt Ph , KiW, Warszawa 1998.
  Google Scholar

KOPFMÜLLER J., BRANDL V., JÖRISSEN J., PAETAU M., BANSE G., COENEN R., GRUNWALD A., Nachhaltige Entwicklung integrativ betrachtet. Konstitutive Elemente, Regeln, Indikatoren, Edition Sigma, Berlin 2001.
  Google Scholar

KRASNODĘBSKI Z., Upadek idei postępu, PiW, Warszawa 1991.
  Google Scholar

KWIECIŃSKI Z., Składniki i aspekty edukacji. Potrzeba całościowego ujęcia, w: Socjalizacja – osobowość – wychowanie, red. Muszyński H., Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1989.
  Google Scholar

MARIS R. W., Social Problems, Dorsey Press, Chicago 1988.
  Google Scholar

MARTENS E., SCHNÄDELBACH H., O aktualnej sytuacji filozofii w: Filozofia. Podstawowe pytania, red. Martens E., Schnädelbach H., Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.
  Google Scholar

MATCZAK P., Problemy ekologiczne jako problemy społeczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2000.
  Google Scholar

MEADOWS D. L. i in., The Limits to Growth, Universe Books, New York 1972; wyd. pol., Granice wzrostu, PWE, Warszawa 1973.
  Google Scholar

MICHELSEN G., Kształcenie dla zrównoważonego rozwoju: polityka – teoria – praktyka, w: Zrównoważony rozwój: Od naukowego badania do politycznej strategii, red. Banse G., Kiepas A., Edition Sigma, Berlin 2005.
  Google Scholar

WCED, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford.
  Google Scholar

NISBET R. A., Introduction: The Study of social problems, w: Contemporary social problems, red. Merton K., Nisbet R. A., Harcourt, New York 1966.
  Google Scholar

NOZICK R., Anarchia, państwo, utopia, Aletheia, Warszawa 1999.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., Filozoficzne aspekty zrówżnoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój a iustitia socialis, w: Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Pawłowski A., vol. 26, Politechnika Lubelska, Lublin 2004.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., Zrównoważony rozwój a współczesny problem ekologiczny: ontologia polityki ochrony środowiska, w: Zrównoważony rozwój. Od utopii do praw człowieka, red. Papuziński A. Wyd. Branta, Bydgoszcz 2005.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., Interpretacje zasady zrównoważonego rozwoju w polskiej literaturze naukowej, w: Zrównoważony rozwój: Od naukowego badania do politycznej strategii, red. Banse G., Kiepas A., Edition Sigma, Berlin 2005.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., Polityka edukacyjna na rzecz zrównoważonego rozwoju w Polsce w świetle aksjologii zrównoważonego rozwoju w: Etyka wobec współczesnych dylematów, red. Kalka K., Papuziński A., Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2006.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., 2006, Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju – wprowadzenie, w: Problemy Ekorozwoju. Studia Filozoficzno-Sozologiczne, vol. 1, no 2.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., Polska strategia edukacji ekologicznej w świetle doświadczeń edukacyjnych na rzecz zrównoważonego rozwoju w Niemczech, w: red. Borys T., Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Jelenia Góra – Białystok 2006.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., Ekofilozofia a filozofia zrównoważonego rozwoju, artykuł zakwalifikowany do druku w: Obszary badań nad zrównoważonym rozwojem, red. Poskrobko B., seria PAN Studia nad zrównoważonym rozwojem, t. 3, Warszawa 2007.
  Google Scholar

PIĄTEK Z., Czy koncepcja zrównoważonego rozwoju jest utopijna, w: Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Pawłowski A., vol. 26, Politechnika Lubelska, Lublin 2004.
  Google Scholar

PIETRAŚ M., Bezpieczeństwo ekologiczne w Europie. Studium politologiczne, UMCS, Lublin 2000. 37. TULIBACKI W., Etyka i nauki biologiczne, Wyd. ART, Olsztyn 1994.
  Google Scholar

TYBURSKI W., O niektórych aksjologicznych przesłankach zrównoważonego rozwoju, w: Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Pawłowski A., Politechnika Lubelska, Lublin 2004.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2007-07-02

Cited By / Share

Papuziński, A. (2007). Filozofia zrównoważonego rozwoju jako subdyscyplina badań filozoficznych. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 2(2), 27–40. Pobrano z https://ph.pollub.pl/index.php/preko/article/view/4635

Autorzy

Andrzej Papuziński 

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Instytut Nauk Politycznych, Zakład Filozofii Ekorozwoju i Polityki Ekologicznej, ul. Przemysłowa 34, 85-758 Bydgoszcz, Poland Polska

Statystyki

Abstract views: 5
PDF downloads: 1