Użytkowanie lasów a ochrona środowiska w zrównoważonej gospodarce leśnej
Piotr Paschalis-Jakubowicz
Warsaw University of Life Sciences, Faculty of Forestry. Department of Forest Utilization, ul. Nowoursynowska 159, 02-787 Warszawa, Poland (Polska)
Abstrakt
Użytkowanie lasu sprowadza się do zaspokojenia potrzeb zarówno materialnych jak i duchowych, co oznacza, że odstąpienie od bezpośredniego użytkowania dóbr pochodzących z lasu, a ograniczenie się do doznań emocjonalnych – wynikających np. z przyjemności patrzenia na las lub na pojedyncze drzewo, lub z faktu posiadania przeżyć i marzeń, że taki las lub takie drzewo istnieje – jest także jego użytkowaniem.
W pracy przedstawiono wyniki analizy nad rozwiązywaniem problemów odnoszących się do lasów zagospodarowanych, a więc takich, które są równocześnie objęte różnymi formami ochrony. Stwierdzono, że zmiany zachodzące w skali globalnej, w zakresie leśnictwa wymagają dokonania kolejnych, istotnych zmian w wartościowaniu funkcji, jakie pełnią lasy i rewizji stosowanych form użytkowania zasobów leśnych przez człowieka. Wiąże się to z reorientacją obecnych i poszukiwaniem nowych metod w poznawaniu i użytkowaniu lasu, odnoszących się zarówno do funkcji lasu jak i jego trwałości, również w odniesieniu do obszarów chronionych.
Różnorodność stosowanych metod gospodarowania lasami w skali świata jest nie mniej bogata, niż różnorodność warunków przyrodniczych. W każdym z analizowanych przypadków stwierdzono, że lasy znajdujące się na obszarach chronionych są także użytkowane, w mniejszym, lub większym stopniu w celu otrzymywania natychmiastowych, bezpośrednich korzyści surowcowych, ale zawsze – w postaci innych korzyści, niezbędnych dla rozwoju człowieka. Szczególnie w dobie światowego kryzysu energetycznego, pojęcie odnawialności zasobów leśnych, widzianych przez pryzmat biomasy leśnej, potencjalnie możliwej do wykorzystania jako nośnika energii, w świetle wymagań odnoszących się do ochrony środowiska przyrodniczego musi być jasno zdefiniowane.
Procentowy udział powierzchni leśnych chronionych w Polsce, według kategorii Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody uwzględniający parki narodowe, krajobrazowe i rezerwaty przyrody wynosi około 18%. Dodatkowo, na terenie Lasów Państwowych znajduje się: 9038 różnego rodzaju użytków ekologicznych o powierzchni 28096 ha, ponad 10757 pomników przyrody, w tym zarówno pojedynczych drzew jak i grup drzew, 218 alei zabytkowych, 460 głazów narzutowych, 239 skałek, grot i jaskiń, oraz wiele pomników przyrody i krajobrazu. Przenikanie się działań gospodarczych opartych na bezpośrednich odniesieniach ekonomicznych, z działaniami trudno wymiernymi ekonomicznie w zakresie ochrony środowiska, bez holistycznej i zarazem humanistycznej oceny będą zawsze ułomne.
Słowa kluczowe:
użytkowanie lasu, ochrona środowiska, funkcje lasuBibliografia
BAINES Ch., 2004, - Forest Research Crossing Borders – A Foreword. Forest Research Crossing Borders, in: EFI Proceedings No. 50.
Google Scholar
Forests In Poland 2008, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Centrum Informacyjne LP, Warszawa 2008.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny, Rocznik 2007, GUS, Warszawa 2007.
Google Scholar
KNUDSEN O.K., 2004., Globalization and Sustaining Forests: Good, Bad or Indifferent?, Forest Research Crossing Borders, in: EFI Proceedings No. 50,
Google Scholar
KLOCEK A., PASCHALIS-JAKUBOWICZ, 2005, IV Konferencja Ministerialna na temat Ochrony Lasów w Polsce, in: Sylwan nr 4, p. 61-71.
Google Scholar
OTTISCH A., The changing Face of Europe. Deforestation between 900 and 1900 A.C, Wiedeń 1996, unpublished.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ., P., 1992, Zasady światowego ekorozwoju, in: Sylwan nr 1, p. 5-9.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P.,1997, Nauka i badania leśne u progu XXI wieku, in: Sylwan nr 2, p. 5.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., Użytkowanie Lasu: znane problemy?, w: Użytkowaniu lasu: problemy regulacji użytkowania lasu w Polsce, red. Paschalis P., Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa 1998, p. 3-7.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., 2002, Sustainable Forest management: Problems, Causes and Concerns In Changing Societies of Europe, IUFRO European Regional Conference: Forestry Serving Urbanized Societies. Plenary Session: Treats to Forests and their Sustainability in Urban Societies Abstract in: Urban Forestry and Urban Greening, Supplement 2002, p.1-18.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., A Shortage of an Adequate Formulations in National Forest Programmes in Relation to the Forest Utilization. Forest Utilisation in Sustainable Multifunctional Forestry, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., Polskie leśnictwo w Unii Europejskiej, Centrum Informacyjne L.P., Warszawa 2005.
Google Scholar
SEPPALA R., 2004, Better Information for Good Governance of Forests, Research Crossing Borders, in: EFI Proceedings no. 50.
Google Scholar
Ed. SHARMA N.P, Managing the World’s Forests. Looking for Balance between Conservation and Development, Kendall/Hunt Publishing Company, Iowa 1992.
Google Scholar
SZUJECKI A., 2001, Polityka leśna Państwa a Strategia leśna Unii Europejskiej i Narodowe Programy Leśne, in: Postępy techniki w leśnictwie nr 80.
Google Scholar
WILSON E.W., The current state of biological diversity, in: Wilson E.O., Peter F.M., Biodiversity, National Academy of Sciences, Washington D.C. 1988, pp. 3-18.
Google Scholar
WORLD RESOURCES INSTITUTE (WRI) 1990-2006, World Resources. Washington D.C. 2006.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Paschalis-JakubowiczWarsaw University of Life Sciences, Faculty of Forestry. Department of Forest Utilization, ul. Nowoursynowska 159, 02-787 Warszawa, Poland Polska
Statystyki
Abstract views: 5PDF downloads: 1
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
