Relacja sacrum – profanum w ujęciu cybernetycznym

Lesław Michnowski


Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN (Committee for Futures Studies “Poland 2000 Plus”, Polish Academy of Sciences), Al. 3 Maja 2/164, 00-391 Warszawa, Poland (Polska)


Abstrakt

W artykule podejmuję próbę dokonania oceny dorobku społecznego nauczania Jana Pawła II, patrząc przez pryzmat wiedzy systemowej/cybernetycznej, określającej wymagania dostosowanej do Stanu Zmian i Ryzyka organizacji życia społeczno-gospodarczego. W świetle takiej analizy dorobek ten powinno się traktować jako dialogowy wkład w przekształcanie światowych stosunków społecznych w zgodne z wymogami życia i rozwoju, przy wysoko rozwiniętej nauce i technice.

Myślą przewodnią tego nauczania jest doprowadzenie do przemiany cywilizacyjnej umożliwiającej kierowanie się w działalności społeczno-gospodarczej aksjologią dobra wspólnego, rozumianego jako łączenie interesu indywidualnego z dobrem społeczno-przyrodniczego środowiska – w układzie globalnym i lokalnym. Oznaczałoby to przekształcenie współczesnej cywilizacji, opartej na zasadach socjal-darwinizmu, w Cywilizację Życia i Miłości – zgodną z wymaganiami życia w Stanie Zmian i Ryzyka.

Podstawowy wniosek z tych systemowych badań dotyczy konieczności wbudowania instytucji religijnych w spójny, na wartości dobra wspólnego oparty, system społecznego rozwojowego sterowania procesem życia światowej – oraz lokalnych – społeczności. A więc ani „religia do kruchty”, ani też nie „religijny fundamentalizm”, lecz partnerskie obronno-rozwojowe sterownicze współdziałanie.


Słowa kluczowe:

Jan Paweł II, Stan Zmian i Ryzyka, system naturalny, Erwin Laszlo, homeostat, dobro wspólne, struktury grzechu, kryzys globalny, kryzys finansowy, wartości chrześcijańskie

BENEDYKT XVI, Spe Salvi (SS), Vatican 2007.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, God is the Great Hope Humanity Needs, Vatican 2008a.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, 2008b, Homily of His Holiness Benedict XVI, Washington Nationals Stadium, 17 April 2008, in: Holy Father's Documents, Vatican 2008.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, 2008c, Meeting With the Members of the General Assembly of the United Assembly of the United Nations Organization, Address of His Holiness Benedict XVI, New York, 18 April 2008, in: Holy Father's Documents, Vatican 2008.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, 2008d, Votive Mass for the Universal Church, Homily of His Holiness Benedict XVI, St Patrick's Cathedral, New York19 April 2008, in: Holy Father's Documents, Vatican 2008.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, 2008e, Urbi Et Orbi Mesasage of His Holiness Pope Benedict XVI, Christmas 2008, in: Holy Father's Documents, Vatican 2008.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, 2009, In the Holy Land There is Room For Everyone, in: VIS 12 May.
  Google Scholar

BENEDYKT XVI, Caritas In Veritate (CIV), Vatican 2009.
  Google Scholar

BERTALANFFY von, L., Problems of Life, Harper, New York, 1952.
  Google Scholar

BERTALANFFY von, L., General System Theory: Foundations, Development, Applications, George Braziler, New York 1968.
  Google Scholar

BERTONE T., Chrześcijańskie ujęcie dobra osoby i społeczeństwa, wykład z okazji uroczystości wręczenia doktoratu honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, KUL, Lublin 2009.
  Google Scholar

BIELEWICZ J., 2009, Pittsburgh... i co dalej, w: Gazeta Bankowa, nr 40 (1092).
  Google Scholar

BOGDAŃSKI K., Studium nad regulonami, Siedlce 1985.
  Google Scholar

BOJARSKI W., Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce, w: Radio Maryja 12.08.2009.
  Google Scholar

BROWN G., In Full: Brown's Speech at UN, BBC, London 2007.
  Google Scholar

CAPRA F. Punkt zwrotny, PIW, Warszawa, 1987.
  Google Scholar

CHOMSKY N., Erozja demokracji i wizje nowego świata, w: Po kapitalizmie, Wizja nowego świata według teorii PROUT, red. Maheshvarananda, D., Stowarzyszenie Ananda Marga w Polsce” Miłków.
  Google Scholar

CIA, Report: Global Trends 2015: A Dialogue About the Future With Nongovernment Experts, Central Intelligence Agency 2000.
  Google Scholar

FEY W.R., LAM A.C.W., 2001, The Bridge To Humanity’s Future: A System Dynamics Perspective on the Environmental Crisis and its Resolution, in: Ecocosm Dynamics.
  Google Scholar

FORRESTER J. W., World Dynamics, Wright-Allen Press, Cambridge MA 1971.
  Google Scholar

FORRESTER J.W., 1995, Counterintuitive behavior of social systems, http://sysdyn.clexchange.org/sdep/Roadmaps/RM1/D-4468-2.pdf.
  Google Scholar

FORRESTER J.W., 1998, Designing the Future, http://sysdyn.clexchange.org/sdep/papers/Designjf.pdf.
  Google Scholar

HALINIAK M., 2008, Filozofia polityki ekologicznej, w: Episteme 80.
  Google Scholar

HELLER M., LUBAŃSKI M., ŚLAGA S.W., Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki. Wstęp do filozofii przyrody, ATK, Warszawa 1980.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Redemptor Hominis (RH), Vatican 1979.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Laborem exercens (LE), Vatican 1981.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Sollicitudo rei socialis (SRS), Vatican 1987.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Centesimus annus (CA), Vatican 1991.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Veritatis Splendor (VS), Vatican 1993.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Fides et ratio (FER), Vatican 1998.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Evangelium vitae (EV), Vatican 1995.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1993a, Dialog między nauką a wiarą, Wizyta w międzynarodowym centrum naukowym im. Ettore Majorany, 8 maja 1993 r., w: L'Osservatore Romano, nr 7.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1993b, Papież między Zachodem a Wschodem, Wywiad z Janem Pawłem II wydrukowany we włoskim dzienniku „La Stampa”, w: Magazyn Słowo. Dziennik Katolicki nr 8.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Przekroczyć próg nadziei, KUL, Lublin 1994.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1997, Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy, przemówienie z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, w: Jezus Chrystus wczoraj, dziś i na wieki, Jan Paweł II w Polsce 31 maja – 10 czerwca 1997 roku, Numer specjalny polskiego wydania L’Osservatore Romano.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1998, Homilia w Santa Clara podczas wizyty na Kubie w 1998 r, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Ecclesia in America, Vatican 1999.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2001, Przebaczenie drogą pokoju. Orędzie Ojca Świętego na Wielki Post 2001, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Globalization Must Not Be a New Form of Colonialism, Vatican 2001a.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Crisis of Civilization, Vatican 2003a.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II Paweł II, 2003b, Globalizacja a dobro całej rodziny ludzkiej, Przemówienie do uczestników IX Sesji Plenarnej Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2003c, Orędzie Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju 2003, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2004, Orędzie Ojca Świętego Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2004 r., w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2005a, Orędzie Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 2005 r., w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Pamięć i tożsamość, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Papież w Koloseum: „Wielki Piątek to dzień, który zmienia los i przeznaczenie ludzkości”, Depesza Katolickiej Agencji Informacyjnej, Rzym.
  Google Scholar

KOŁAKOWSKI L., 1995, Introductory Remarks, in: Dialogue and Universalism, 1/1995.
  Google Scholar

KOPECKI K., Jutro energetyczne Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.
  Google Scholar

KOZŁOWSKI S., Ekorozwój - Wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000.
  Google Scholar

LASZLO E., Introduction to System Philosophy: Towards a New Paradigm of Contemporary Thought, Cordon and Breach, New York 1972.
  Google Scholar

LEON XIII, Rerum Novarum (RN), Vatican 1891.
  Google Scholar

LOVELOCK, J., Gaia: A New Look at Life on Earth, Oxford University Press, Oxford 1979.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1993b, Papież między Zachodem a Wschodem, Wywiad z Janem Pawłem II wydrukowany we włoskim dzienniku „La Stampa”, w: Magazyn Słowo. Dziennik Katolicki nr 8.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Przekroczyć próg nadziei, KUL, Lublin 1994.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1997, Spotykamy się w imię wspólnej miłości do prawdy, przemówienie z okazji 600-lecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagielońskiego, w: Jezus Chrystus wczoraj, dziś i na wieki, Jan Paweł II w Polsce 31 maja – 10 czerwca 1997 roku, Numer specjalny polskiego wydania L’Osservatore Romano.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 1998, Homilia w Santa Clara podczas wizyty na Kubie w 1998 r, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Ecclesia in America, Vatican 1999.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2001, Przebaczenie drogą pokoju. Orędzie Ojca Świętego na Wielki Post 2001, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Globalization Must Not Be a New Form of Colonialism, Vatican 2001a.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Crisis of Civilization, Vatican 2003a.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II Paweł II, 2003b, Globalizacja a dobro całej rodziny ludzkiej, Przemówienie do uczestników IX Sesji Plenarnej Papieskiej Akademii Nauk Społecznych, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2003c, Orędzie Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju 2003, w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2004, Orędzie Ojca Świętego Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju 1 stycznia 2004 r., w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, 2005a, Orędzie Jana Pawła II na Światowy Dzień Pokoju, 1 stycznia 2005 r., w: Opoka.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Pamięć i tożsamość, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005.
  Google Scholar

JAN PAWEŁ II, Papież w Koloseum: „Wielki Piątek to dzień, który zmienia los i przeznaczenie ludzkości”, Depesza Katolickiej Agencji Informacyjnej, Rzym.
  Google Scholar

KOŁAKOWSKI L., 1995, Introductory Remarks, in: Dialogue and Universalism, 1/1995.
  Google Scholar

KOPECKI K., Jutro energetyczne Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.
  Google Scholar

KOZŁOWSKI S., Ekorozwój - Wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000.
  Google Scholar

LASZLO E., Introduction to System Philosophy: Towards a New Paradigm of Contemporary Thought, Cordon and Breach, New York 1972.
  Google Scholar

LEON XIII, Rerum Novarum (RN), Vatican 1891.
  Google Scholar

LOVELOCK, J., Gaia: A New Look at Life on Earth, Oxford University Press, Oxford 1979.
  Google Scholar

MARTIN H.P., SCHUMANN H., Pułapka globalizacji. Atak na demokracje i dobrobyt, Wyd. Dolnośląskie, Wrocław 1999.
  Google Scholar

MAZUR M., Cybernetyka a zarządzanie, MSW, Warszawa 1969.
  Google Scholar

MAZUR M., Cybernetyka i charakter, Warszawa 1999.
  Google Scholar

MEADOWS D.H., MEADOWS D.L., RANDERS J., BEHRENS W.W., Granice wzrostu, PWE, Warszawa 1973.
  Google Scholar

MEADOWS D.H., MEADOWS D.L., RANDERS J., Beyond the Limits, Global Collapse or a Sustainable Future, Earthscan, London 1992.
  Google Scholar

MEADOWS D.H., RANDERS J., MEADOWS D.L., Limits to Growth, The 30-Year Update, Chelsea Green Publishing Company, Vermount 2004.
  Google Scholar

MERKEL A., Opening Address by Chancellor Angela Merkel of Germany at the World Economic Forum, Davos on January 24, 2007.
  Google Scholar

MERKEL A., Speech by Federal Chancellor Angela Merkel at the World Economic Forum, Fri, 30.01.2009.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 1994a, Holistic Approach to Development, in: Dialogue and Humanism, nr 2-3.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., Kryzys globalny a przywracanie zdolności rozwoju, Aneks 1, w: Pajestka J., O orientację na przyszłość w reformach polskich. Megatrendy cywilizacyjne a proces transformacji systemowej, Komitet Prognoz „Polska w XXI wieku” przy Prezydium PAN, Warszawa 1994.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., Jak żyć? Ekorozwój albo … , Wyd. „Ekonomia i Środowisko”, Białystok 1995, http://www.psl.org.pl/kte/books.htm.
  Google Scholar

MICHNOWSKI, L., Czy regres człowieczeństwa?, Wyd. LTN-K, Warszawa 1999.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., Analiza zmienności w kształtowaniu strategii trwałego rozwoju, w: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 16, red. Pawłowski A., Komitet Inżynierii Środowiska PAN, Lublin 2003.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., Globalizacja inkluzywna jako warunek trwałego rozwoju, w: Filozoficzne Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 26, red. Artur Pawłowski, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 26, Komitet Inżynierii Środowiska, Lublin 2004.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 2005, Cywilizacja Życia i Miłości drogą do trwałego rozwoju światowej społeczności, w: Jan Paweł II Wielki, 18 V 1920 – 16 X 1978 – 2 IV 2005, Episteme 50.
  Google Scholar

Michnowski, L., 2005a, Ekohumanizm i trwały rozwój a koncepcja cywilizacji życia i miłości Jana Pawła II, w: Rozmaitości ekofilozofii, Episteme 57.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L.. 2006a, World - Grid Type, Continuously Under-development - System Dynamics, in: Proceedings of the XXIV International System Dynamics Society Conference 2006, Nijmegen, The Netherlands.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., Społeczeństwo przyszłości a trwały rozwój. Cybernetyczne spojrzenie na przyszłość świata, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, PAN, Warszawa 2006.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 2007, Eco-Humanism and Popular System Dynamics as Preconditions for Sustainable Development, in: Solidarity, Sustainability, and Non-Violence (SSNV) Research Newsletter, Vol. 3, No. 11.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., Ecohumanism as a Developmental Crossing, in: Transformative Pathways Attainable Utopias, ed. Sangeeta Sharma, Jaipur (India) 2008.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 2008a, Odnowiona Strategia Trwałego Rozwoju Unii Europejskiej - warunek powstrzymania degradacji polskiego społeczeństwa, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3 no 2.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 2009a, Ecohumanism as a Developmental Crossing (with Supplement), in: The Pelican Web's Journal of Sustainable Development, Research Digest on Integral Human Development, Spirituality, Solidarity, Sustainability, Democracy, Technology, Nonviolence, Vol. 5, No. 10.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 2009b, O potrzebie ekohumanizmu i ewolucji ultraintelektualnej, w: Zeszyty Wszechnicy Świętokrzyskiej, nr 1(26).
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., To Overcome the Global Crisis, (Towards Sustainable Development Policy and Economy), The Club of Rome, European Support Centre, 2009c.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., HALINIAK M. Sustainable Development Policy Making – Challenges and Opportunities, in: Creativity and Innovation, European Year 2009, International Greening Education Event, Karlsruhe, Germany, 2009d.
  Google Scholar

NADLER G.. Work Systems Design: the Ideals Concept, Illinois 1967.
  Google Scholar

NIC, Global Trends 2025: A Transformed World, National Intelligence Council 2008.
  Google Scholar

Nowy styl rozwoju. Raport fundacji Hammarskjolda dla ONZ w sprawie rozwoju i współpracy międzynarodowej, w: Nowy Międzynarodowy Ład Ekonomiczny, PWE, Warszawa 1979.
  Google Scholar

PAWEŁ VI, Populorum Progressio (PP),1967.
  Google Scholar

SAGE A.P, Methodology for Large-Scale Systems, MCGrew-Hill B.C., New York 1977.
  Google Scholar

SCHAFF A., Pora na spowiedź, BGW, Warszawa 1993.
  Google Scholar

SEDLAK W., Życie jest światłem, PAX, Warszawa 1985,
  Google Scholar

UN, Rio Declaration on Environment and Development, 1992.
  Google Scholar

UN, The Johannesburg Declaration on Sustainable Development, 2002.
  Google Scholar

UN, World Summit Outcome, 2005.
  Google Scholar

WCED, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford 1987.
  Google Scholar

WIENER N., Cybernetyka i społeczeństwo, Warszawa 1961.
  Google Scholar

WIENER N., Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikacja w zwierzęciu i maszynie, PWN, Warszawa 1971.
  Google Scholar


Opublikowane
2010-01-04

Cited By / Share

Michnowski, L. (2010). Relacja sacrum – profanum w ujęciu cybernetycznym. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 5(1), 109–138. Pobrano z https://ph.pollub.pl/index.php/preko/article/view/4772

Autorzy

Lesław Michnowski 

Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN (Committee for Futures Studies “Poland 2000 Plus”, Polish Academy of Sciences), Al. 3 Maja 2/164, 00-391 Warszawa, Poland Polska

Statystyki

Abstract views: 14
PDF downloads: 6