Recenzja książki: W. Sztumski, Quo ruis homo? Środowisko życia, czas, ludzie, 2008

Ignacy S. Fiut

Abstrakt

Prezentowana przez autora koncepcja ekologii czasu pod wieloma względami bliska jest wizji człowieka i społeczeństwa, którą stworzyli autorzy krytycznej teorii społeczeństwa szkoły frankfurckiej (m.in. Max Horkheimer, Herbert Marcuse, czy ostatnio Jürgen Habermas). Z drugiej strony analiza ta ma wiele momentów wspólnych z ustaleniami na gruncie teorii determinizmu technologicznego, który stworzyli w latach 60. i 70. XX w. w Kanadzie i USA Harold A. Innis, Marshall McLuhan, Derrick de Kerckhove, czy Neila Postman, według których rozwój społeczny i charakter interakcji międzyludzkich determinuje ściśle postęp technologiczny w komunikowaniu, w wyniku którego media stają się ekstensjami człowieka, a on bez własnej woli zostaje podłączony do globalnego systemu komunikacyjnego jako tzw. homo praticipans – człowiek uczestniczący, przejmujący podświadomie od mediów racjonalność technologiczną, a w wyniku przyspieszenia komunikacyjnego między ludźmi w skali globalnej następuje implozja czasu i przestrzeni, a nasz świat staje się „wioską globalna” lub „globalnym technopolem”.