Teoretyczne podstawy i realizacja idei zrównoważonego rozwoju w leśnictwie
Piotr Paschalis-Jakubowicz
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Leśny, Katedra Użytkowania Lasu, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa (Polska)
Abstrakt
Użytkowanie lasu jest najstarszą formą działalności człowieka i zachodzi również, jeżeli odbywa się bez fizycznej obecności człowieka w lesie, stając się działaniem destrukcyjnym – zamierzonym lub niezamierzonym, lub działaniem kreatywnym – umożliwiającym identyfikację i realizację potrzeb. Użytkowanie takich funkcji lasu jak: kulturowa, moralna, etyczna, religijna i wiele innych, nie zawsze jest kwantyfikowalne, a ich bezpośrednia wycena, w tym ekonomiczna, może być bardzo trudna. Spowodowane jest to zarazem brakiem odpowiednich narzędzi ekonomicznych, jak i metod bezpośrednich analiz środowiskowych, a także nieumiejętnością identyfikacji poszczególnych funkcji, jakie pełnią lasy.
Artykuł przybliża historię zrównoważonego rozwoju w leśnictwie, poczynając od nakazu dbania o las podpisanego w 1364 r. Kolejni, wielcy teoretycy i praktycy leśni (Carlovitz, Cotta, Hundeshagen, Heyer), budowali zwartą, przemyślaną konstrukcje postępowań rozpatrując problemy utrzymania trwałości, ciągłości i równomierności użytkowania lasu.
Realnym problemem w realizacji koncepcji zrównoważonego leśnictwa i wielofunkcyjnego lasu, jest nierozwiązywalna trudność w antycypacji oczekiwań przyszłych generacji, co do stanu, wyglądu i zróżnicowania przyszłych lasów. Należy przy tym zauważyć, że obietnice, jakie niosą za sobą pojęcia używane w zrównoważonej gospodarce leśnej, w odniesieniu do wielofunkcyjności leśnictwa nie mogą być spełnione jednocześnie i natychmiast. W praktyce leśnej, wszystkie funkcje jakie pełni las, mogą być spełnione jedynie w bardzo długim horyzoncie czasowym – liczonym długością życia drzew i drzewostanów.
Poszukiwania rozwiązań w tym zakresie, powinny obejmować nie tylko obszary nowoczesnej, aktualnej wiedzy, zarówno leśnej, jak i w innych działów nauki, ale także, wiedzy tradycyjnej. To oznaczałoby, również pogodzenie się z myślą, że wiedza tradycyjna, nie zawsze poparta naukowym oglądem, może być podstawą zrozumienia wielofunkcyjności lasu w kontekście zrównoważonego rozwoju.
Słowa kluczowe:
teoretyczne podstawy, leśnictwo, zrównoważony rozwójBibliografia
CARLOVITZ H.C., Sylvicultura oeconomica, oder haußwirthliche Nachricht und Naturmäßige Anweisung zur wilden Baum-Zucht, 1713.
Google Scholar
COTTA H., Systematische Anleitung zur Taxation der Waldungen, Berlin 1804.
Google Scholar
Dokumenty Końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój”, Rio de Janeiro, Szczyt Ziemi, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1993.
Google Scholar
GAWOR L., 2010, Filozofia zrównoważonego rozwoju – preliminaria, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5 no 2, s. 69-76.
Google Scholar
HARTIG G.L., Anweisung zur Taxation der Forste oder zur Bestimmung des Holzertrags der Wälder... etc., Gießen 1795.
Google Scholar
HEYER C., Die Waldertrags-Regelung, Giesen, Verlag von B.C. Ferber, Gießen 1841.
Google Scholar
HUNDESHAGEN, J.C., Ueber Die Hackwald-Wirtschaft Überhaupt, Und Ihre Einführung In Würtemberg Insbesondere Laupp, Tübingen 1821.
Google Scholar
Johannesburg Declaration on Sustainable Development. Adopted at the 17th plenary meeting of the World Summit on Sustainable Development, on 4 September 2002, ONZ 2002.
Google Scholar
KATES R.W., PARRIS T.M., LEISEROWITZ A.A., 2005, What is Sustainable Development? – goals, indicators, values, and practise, w: Environment: Science and Policy for Sustainable Development, vol. 47 no 3, s.8-21.
Google Scholar
KNUDSEN O.K., 2004, Globalization and Sustaining Forests: Good, Bad or Indifferent? Forest Research Crossing Borders, w: EFI Proceedings, no. 50.
Google Scholar
KRAS E., 2011, The Deep Roots of Sustainability, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6 no 1, s. 11-30.
Google Scholar
L’Ordonnace of Brunoy, 1346.
Google Scholar
PAPUZIŃSKI A., Filozoficzne aspekty zasady zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój a iustica socialis, w: Filozoficzne, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Pawłowski A., Seria Monografie KIŚ, PAN, nr 26, Lublin 2004, s. 51-71.
Google Scholar
PAPUZINSKI A., 2009, The Idea of Philosophy vs. Eco-Philosophy, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4 no 1, s. 51-59.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., 1992, Zasady światowego ekorozwoju, w: Sylwan, nr 1, s. 5-9.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., Użytkowanie Lasu: znane problemy? w: Użytkowanie lasu: problemy regulacji użytkowania lasu w Polsce, red. Paschalis-Jakubowicz P., Fundacja Rozwoj SGGW, Warszawa 1998, s. 3-7.
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., 2002, Sustainable Forest Management: Problems, Causes and Concerns In Changing Societies of Europe, w: IUFRO European Regional Conference: Forestry Serving Urbanized Societies, Plenary Session: “Treats to Forests and their Sustaina-bility in Urban Societies”, s. 1-15 (streszczenie w: Urban Forestry and Urban Greening, Supplement 2002, s.17-18).
Google Scholar
PASCHALIS-JAKUBOWICZ P., Sustainable Forest Management In National Forests Programmes – A European Perspective, w: XII Word Congress, C-People and Forests In Harmony, Quebec s. 212.
Google Scholar
United Nations Millennium Summit Declaration, ONZ 2002.
Google Scholar
REDCLIFT M.R., 2009, Sustainable Development (1987-2005) – an Oxymoron Comes of Age, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4 no 1, s. 33-50.
Google Scholar
SKOLIMOWSKI H., 1997, Lasy, sanktuaria, etyka, w: Materiały przesłane na seminarium „Zasady trwałej, zrównoważonej gospodarki leśnej obowiązujące w hodowli, ochronie, urządzaniu i użytkowaniu lasu”, Instytut Badawczy Leśnictwa, Warszawa 1997.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2011, Jak kształtować świadomość dla potrzeb ekologii i trwałego rozwoju?, w: in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol 6 no 1, s. 162-166.
Google Scholar
TUZIAK A., 2010, Socio-Economic Aspects of Sustainable Development on Global and Local Level, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5 no 2, s. 39-49.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Paschalis-JakubowiczSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Leśny, Katedra Użytkowania Lasu, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa Polska
Statystyki
Abstract views: 5PDF downloads: 1
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
