Idea zielonej ekonomii – ograniczenia, perspektywy, implikacje
Sławomir Gurtowski
Kowalki 71, 87-500 Rypin (Polska)
Abstrakt
Artykuł ten podejmuje ideę “zielonej gospodarki”, jako jedną z możliwych odpowiedzi na problemy o wymiarze globalnym, związane z działalnością gospodarczą człowieka i jej konsekwencjami – często szkodliwymi – dla perspektyw rozwoju na naszej planecie. Wymaga to np. dostrzeżenia napięć jakie powstają, gdy „tradycyjny”, generujący duże zanieczyszczenie środowiska, przemysł staje wobec wyzwań innowacyjnej gospodarki. Warto zwrócić uwagę na próby rozwiązania tych problemów, wymagających odpowiedniego kształtowania systemów gospodarczych, tak aby przyjęły one formy bardziej zrównoważone. Kilka podstawowych odpowiedzi zostało już zaproponowanych (np. material cycle thinking, czy podejście 3R – reduce, reuse and re-cycle). Rozwijane są też bardziej skomplikowane rozwiązania w skali globalnej, regionalnej czy globalnej.
W tekście zaprezentowane zostaną niektóre strategiczne odpowiedzi na globalne problemy środowiskowe, powodowane między innymi przez „tradycyjną” działalność przemysłową i politykę gospodarczą. Odpowiedzi te kryją się za pojęciami, takimi jak „zielony rozwój”, „zielony wzrost”, czy „zielona gospodarka”.
„Zazielenianie gospodarki” jest w coraz większym stopniu postrzegane jako konieczność. Jednocześnie, hasło to wnosi nowe nadzieje i inspiracje do debat politycznych na różnych forach (takich jak UNEP, UE, OECD) i w różnych procesach politycznych (np. proces ministerialny „Środowisko dla Europy”, proces przygotowawczy do światowej Konferencji ONZ ws. Zrównoważonego Rozwoju – „Rio+20” i in.). Artykuł jest próbą ukazania, jak wyzwania dla środowiska i zrównoważonego rozwoju są podejmowane przez te fora, jakie instrumenty polityczne są w związku z tym rozwijane i w jaki sposób może się to przyczynić do otwarcia perspektyw dla bardziej zrównoważonej przyszłości. Zostaną tu przywołane główne strategie i kluczowe instrumenty na różnych poziomach zarządzania, ze wskazaniem na niektóre nowe możliwości i wyzwania, jak również na niektóre zagrożenia oraz perspektywy pomyślnego zastosowania tych strategii i instrumentów. Ukazane zostaną także wyłaniające się ograniczenia idei „zielonej gospodarki”, jak też możliwe implikacje i perspektywy dla bardziej złożonych i trwalszych rozwiązań. Dodatkowo, patrząc z szerszej perspektywy, zostanie zasygnalizowana propozycja nowych elementów dot. ram systemowych w skali globalnej, które stymulowałyby rozwój inkluzywny i zrównoważony. Proponuje się tu pewne zmiany instytucjonalne, w tym dotyczące wczesnego ostrzegania i monitoringu wyprzedzającego (preemptive monitoring).
Słowa kluczowe:
zielona ekonomia, zielony wzrost, zrównoważony rozwój, globalne problemy środowiskoweBibliografia
BACKCASTING (notion explanation), http://www.answers.com/topic/backcasting#cite_note-1.
Google Scholar
BERGER G. and SEDLACKO M., 5th ESDN Workshop: From Green Growth towards a Sustainable Economy? (Madrid, 25-26 March 2010). Workshop Background & Discussion Paper, ESDN Workshop Series Madrid 2010, http://www.esdn.eu/pdf/doc_workshops/2010%20madrid/WS_Madrid_background_and_discussion_paper_FINAL.pdf.
Google Scholar
BOUVIER Ch., 2010, Green Economy Initiative/ Green New Deal – power point presentation at the 5th ESDN Workshop: From Green Growth towards a Sustainable Economy? (Madrid, 25-26 March 2010), http://www.esdn.eu/pdf/doc_workshops/2010%20madrid/Christophe%20Bouvier_UNEP_WS%20Madrid.pdf.
Google Scholar
BROWN G., 2009, The special relationship is going global, in: The Sunday Times, 01 March, http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/guest_contributors/article5821821.ece.
Google Scholar
COUNCIL of the European Union: Presidency Conclusions, 14368/08, Brussels, 16 October 2008, http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/103441.pdf.
Google Scholar
DEUTSCHE WELLE (kjb), 2008, EU Leaders Vow to Coordinate Response to Finance Crisis, http://www.dwworld.de/dw/article/0,2144,3690651,00.html.
Google Scholar
DURBIN P.T., 2010, Humanitarian Motives for Sustainable Development in a Global Economy: An Essay, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 5 no 1, p. 9-13.
Google Scholar
EUROPEAN COMMISSION, EUROPE 2020. A strategy for smart, sustainable and inclusive growth, Communication from the Commission COM(2010)2020, Brussels, 03.03.2010, http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/COMPLET%20EN%20BARROSO%20%20%20007%20-%20Europe%202020%20-%20EN%20version.pdf.
Google Scholar
EURPEAN COMMISSION, EUROPE 2020, A Strategy for Smart, Sustainable and Inclusive Growth, Communication COM(2010), Brusseles, 2010, http://ec.europa.eu/eu2020/pdf/COMPLET%20EN%20BARROSO%20%20%20007%20-%20Europe%202020%20-%20EN%20version.pdf.
Google Scholar
EUROPEAN COUNCIL, 25/26 MARCH 2010 Conclusions, EUCO 7/10, Brussels, 26 March 2010, http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/113591.pdf.
Google Scholar
LONDON SUMMIT – Leaders’ Statement, 2 April 2009, The Global Plan for Recovery and Reform 2 April 2009, http://www.g20.org/Documents/final-communique.pdf.
Google Scholar
MICHNOWSKI, 2008, Ecohumanism as a Developmental Crossing, http://pelicanweb.org/solisustv05n10page2michnowski2.html (June 09, 2010), originally published in: Transformative Pathways - Attainable Utopias, eds. Sharma S. et al., Jaipur 2008, p. 107-136, http:// www.kte.psl.pl/Indie.pdf.
Google Scholar
MICHNOWSKI L., 2008, Eko-humanizm i systemy dynamiczne jako warunki wstępne dla zrównoważonego rozwoju (Eco-Humanism and Popular System Dynamics as Preconditions for Sustainable Development), in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3 No 2, 2008, p. 31-50.
Google Scholar
MICHNOWSKI L., 2009, To overcome the Global Crisis - Towards a Sustainable Development Policy, http://www.europesworld.org/ NewEnglish/Home_old/PartnerPosts/tabid/671/ PostID/227/Default.aspx.
Google Scholar
OECD, Organization for Economic Co-operation and Development’s environment web page on green growth: http://www.oecd.org/ document/10/0,3343,en_2649_37465_4407617 0_1_1_1_1,00.html.
Google Scholar
DE SERRES A., OECD Green Growth Strategy – Power Point presentation at the 5th ESDN Workshop: From Green Growth towards a Sustainable Economy? (Madrid, 25-26 March 2010), http://www.esdn.eu/pdf/doc_workshops/2010%20madrid/Alain%20de%20Serres_OECD_WS%20Madrid.pdf.
Google Scholar
PIONTEK B., 2010, Współczesne uwarunkowania rozwoju społeczno-gospodarczego (ujęcie syntetyczne), in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 5 no 2, p. 117-124.
Google Scholar
REDCILFT M.R., 2009, Sustainable Development (1987-2005) – an Oxymoren Comes of Age, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 4 no 1, p. 33-50
Google Scholar
SANCHĒZ A., 2008, Perspectives and problems in sustainable development, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3, no 2, s. 21-23.
Google Scholar
TUZIAK A., 2010, Socio-Economic Aspects of Sustainable Development on Global and Local Level, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 5 no 2, p. 39-49.
Google Scholar
UNITED NATIONS Environment Programme: A Green Economy Report – a Preview, 2010, pp.8-9, http://www.unep.ch/etb/publications/Green%20Economy/UNEP_Rio20PrepCom_GERPreview_06May10_FINAL.pdf.
Google Scholar
UNITED NATIONS Environment Programme’s green economy initiative web page: http://www.unep.org/greeneconomy/AboutGEI/tabid/1370/language/en-US/Default.aspx.
Google Scholar
UNITED NATIONS Environment Programme, Press release: Delivering Tomorrow's Economy and Job Market Today. From Renewable Energy to Freshwaters: Five Sectors Key to Sustainable Recovery, Nairobi, 19 March 2009, http://www.unep.org/Documents.Multilingual/Default.asp?DocumentID=573&ArticleID=6103&l=en&t=long.
Google Scholar
UNITED NATIONS Environment Programme: Global Green New Deal - a Policy Brief, 2009, http://www.unep.org/pdf/A_Global_Green_New_Deal_Policy_Brief.pdf.
Google Scholar
VENKATESH G., 2010, Triple Bottom Line Approach to Individual and Global Sustainability, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 5 no 2, p. 29-37.
Google Scholar
Autorzy
Sławomir GurtowskiKowalki 71, 87-500 Rypin Polska
Statystyki
Abstract views: 115PDF downloads: 64
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
