Czy społeczeństwo „opętane ekologią” stanowi zagrożenie ludzkiej wolności i demokracji?
Zdzisława Piątek
em. prof. Uniwersytet Jagielloński , Instytut Filozofii, ul. Grodzka 52, 31-044, Kraków (Polska)
Abstrakt
Przedmiotem rozważań jest krytyczna analiza głównych idei ekofilozofii i polityki pro-ekologicznej. Argumenty krytyczne zgłaszane ze strony zwolenników liberalnego kapitalizmu zostaną przedstawione na przykładzie poglądów Vaclava Klausa, a ze strony przedstawicieli tradycyjnego humanizmu na przykładzie poglądów Luca Ferry’ego.
Rezultatem przeprowadzonych analiz będzie wykazanie, że krytyka polityki pro-ekologicznej dokonana przez V. Klausa w kontekście jego polemiki ze zwolennikami tzw. environmentalizmu jest oparta na nieporozumieniu. Natomiast argumenty krytyczne przedstawione przez L. Ferry’ego nie uwzględniają historycznego rozwoju humanizmu.
Podsumowaniem rozważań jest twierdzenie, że realizacja polityki pro-ekologicznej nie polega na zerwaniu z tradycją humanizmu – jak sugeruje Ferry, lecz wymaga zreformowania tej tradycji. Przyznanie nieinstrumentalnej wartości naturalnym ekosystemom i w konsekwencji uwzględnianie interesów naturalnego środowiska w polityce może być postrzegane jako nowy etap rozwoju humanizmu. W nowej fazie rozwoju humanizmu nazywanego „humanizmem jutra” doskonalenie człowieka nie polega już na działaniach prowadzących do zerwania z Naturą, ani na dążeniu do jej zdominowania i podboju, lecz na mozolnym określaniu nowego paktu z Naturą realizowanego za pośrednictwem trwałego, zrównoważonego rozwoju.
Słowa kluczowe:
ekologia, ekologizm, „zielona” polityka, antynaturalizm, antropocentryzm, humanizm, wolność, demokracjaBibliografia
ARENDT H. Kondycja ludzka, Aletheia, Warszawa 2000.
Google Scholar
BORYS T. 2010, Dekada edukacji dla zrównoważonego rozwoju – polskie wyzwania, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development ,vol. 5 no 1, s. 59-70.
Google Scholar
DORST J. Zanim zginie przyroda, Wiedza Powszechna, Warszawa 1971.
Google Scholar
FERRY L. Nowy ład ekologiczny, Drzewo, zwierzę i człowiek, Centrum Uniwersalizmu, Warszawa 1995.
Google Scholar
FERRY L. Człowiek – Bóg, czyli o sensie życia, PIW, Warszawa 1998.
Google Scholar
GORE A. Ziemia na krawędzi, Człowiek a ekologia, Ethos, Warszawa 1996.
Google Scholar
JONAS H. Zasada odpowiedzialności, etyka dla cywilizacji technicznej, Wyd. Platan, Kraków 1996.
Google Scholar
LEOPOLD A. Zapiski z piaszczystej krainy, A Sand County Almanac, Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot, Bystra k. Bielska-Białej 2004.
Google Scholar
KLAUS V. Błękitna planeta w zielonych okowach, Co jest zagrożone: klimat czy wolność? Przedsiębiorstwo Wyd. Rzeczpospolita SA, Warszawa 2008.
Google Scholar
LINDZEN R.S., 2010, Global Warming: The Origin and Nature of the Alleged Scientific Consensus, w: Problemy Ekorozwoju /Problems of Sustainable Development, vol. 5 No 2, s.13-28.
Google Scholar
PIĄTEK Z. 1997, Ekologia a ekologizm, Filozofia wobec nowej ideologii społecznej, w: Kwartalnik Filozoficzny, t. XXV, z. 2, s. 137-156.
Google Scholar
SCHUMACHER E.F. Małe jest piękne, PIW, Warszawa 1981.
Google Scholar
SCHWEITZER A. Życie, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1974.
Google Scholar
Autorzy
Zdzisława Piątekem. prof. Uniwersytet Jagielloński , Instytut Filozofii, ul. Grodzka 52, 31-044, Kraków Polska
Statystyki
Abstract views: 14PDF downloads: 2
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
