Realizacja zrównoważonego rozwoju
Andrzej Papuziński
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Humanistyczny, Instytut Nauk Politycznych, ul. Przemysłowa 34, 85-758 Bydgoszcz (Polska)
Abstrakt
Artykuł dotyczy oceny szans i procesu realizacji zrównoważonego rozwoju. Problem został rozpatrzony na tle literatury filozoficznej. Punktem wyjścia przedstawionego w artykule wywodu jest stwierdzenie znacznych rozbieżności w tej kwestii między poszczególnymi autorami. Postawiono pytanie o przyczyny tak różnych odpowiedzi. Uznano, że są one rezultatem różnic w sposobie rozumienia zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza w zakresie aksjologicznej zawartości treści tego pojęcia. W związku z tym sformułowano dwa postulaty dotyczące sposobu prowadzenia badań literatury filozoficznej o tym charakterze. Pierwszy dotyczył rozpoczynania analiz od ustalenia opcji filozoficzno-aksjologicznej ocenianych w literaturze wersji zrównoważonego rozwoju. Drugi – ograniczenia zakresu zastosowania perspektywy empiryczno-analitycznej wyłącznie do tych przypadków, w których jest możliwe: uwzględnienie zobiektywizowanego w społecznie wiążący sposób systemu wartości i wskazanie ważnego podmiotu społecznego realizacji tego systemu. Następnie określono cechę konstytutywną filozofii zrównoważonego rozwoju jako teorii normatywnej. Wskazano, że taką rolę pełni sokratejski imperatyw pierwszeństwa rozumu teoretycznego przed praktycznym. Tym samym wykreślono zgodną z tradycją filozoficzną granicę między filozofią zrównoważonego rozwoju a podobnymi pod względem formy projektami dobrego życia, propagującymi konkretne ideały kulturowe, religijne lub ideologiczne. Na koniec takim projektom została przeciwstawiona wersja zrównoważonego rozwoju należąca do dorobku koncepcyjnego ONZ. Wskazano, że wpisana w nią aksjologia została oparta na ogólnych przesłankach, przyjętych w wyniku szerokich negocjacji politycznych i akceptacji społecznej. Artykuł kończy próba rekonstrukcji tej aksjologii.
Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, realizacja zrównoważonego rozwoju, wartości, aksjologia, alternatywa rozwojowa, ONZBibliografia
BIRNBACHER D., Odpowiedzialność za przyszłe pokolenia, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
Google Scholar
BRIGHOUSE H., Sprawiedliwość, Wydawnictwo Sic! Warszawa 2007.
Google Scholar
CZARNOWSKI S., Idee kierownicze ludzkości, w: Wybór pism socjologicznych, Książka i Wiedza, Warszawa 1982.
Google Scholar
DURBIN P. T., 2008, Czy istnieje idealna etyka zrównoważonego rozwoju? w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3, no 2, s. 5-14.
Google Scholar
DURBIN P. T., 2010, Humanitarna motywacja dla zrównoważonego rozwoju globalnej ekonomii, w: Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, s. 9-13.
Google Scholar
DYBEL P., 2008, Demokracja w kosmosie. Koreferat do projektu „nowej cywilizacji” prof. Henryka Skolimowskiego zaprezentowanego przez niego w książce Philosophy for a New Civilisation New Delhi 2005, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3, no 1, s. 77-80.
Google Scholar
GAWOR L., 2006a, Antyglobalizm, alterglobalizm i filozofia zrównoważonego rozwoju jako globalizacyjne alternatywy, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, s. 41-48.
Google Scholar
GAWOR L., 2006b, Wizja nowej wspólnoty ludzkiej w idei zrównoważonego rozwoju, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, s. 59-66.
Google Scholar
HULL Z., 2007, Czy idea sustainable development ukazuje nową wizję rozwoju cywilizacyjnego?, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 2, no 1, s. 49-57.
Google Scholar
JANIKOWSKI J., 2009, Rozwój w późnej nowoczesności, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol., 4 no 1, s.131-134.
Google Scholar
KARTA Narodów Zjednoczonych, rozdz. I. Cele i zasady, UNIC Warsaw, Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, http://www.unic.un.org.pl/dokumenty/karta_onz.php (13.09.2010).
Google Scholar
KIEPAS A., 2006, Etyka jako czynnik ekorozwoju w nauce i technice, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no. 2, s. 77-86.
Google Scholar
KLEIN N., Doktryna szoku, Muza, Warszawa 2008.
Google Scholar
MANDLE J., Globalna sprawiedliwość, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2009.
Google Scholar
O’RIORDAN T., 2009, O polityce zrównoważoności wyznaczonej przez EEAC, w kontekście ostatnich pięciu lat, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 4, no. 1, s. 153-159.
Google Scholar
PAPUZIŃSKI A., 2007, Koncepcja zrównoważonego rozwoju a nauka społeczna Kościoła, w: Przegląd Religioznawczy, nr 2/224, s. 21-43.
Google Scholar
PAPUZIŃSKI A., Zrównoważony rozwój w polityce ONZ – narodziny i ewolucja idei politycznej, w: Ku przyszłości. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Lechowi W. Zacherowi w 65. rocznicę urodzin, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne oraz Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2008, s. 457-475.
Google Scholar
PAPUZIŃSKI A., Zasady ładu społecznego w edukacji dla zrównoważonego rozwoju, w: Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, seria wydawnicza pod red. T. Borysa, t. 3: Edukacja dla ładu społecznego, pod red. T. Brzozowskiego i P. Rogali, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok-Wrocław 2010, s. 11-28.
Google Scholar
POPPER K. R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1: Platon, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1993.
Google Scholar
RAWLS J., Teoria sprawiedliwości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar
REDCLIFT M. R., 2009, Rozwój zrównoważony (1987-2005) - oksymoron czasu dorastania, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4, no 1, s. 33-50.
Google Scholar
SKOWROŃSKI A., 2006, Zrównoważony rozwój perspektywą dalszego rozwoju cywilizacyjnego, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, s. 47-58.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2006, Idea zrównoważonego rozwoju a możliwości jej urzeczywistnienia, w: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, s. 73-76.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2008, Refleksja na temat rozwoju zrównoważonego (Czy rozwój zrównoważony jest fikcją, utopią, iluzja czy oszustwem?), w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3 no. 2, s. 133-139.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2009, Mitologia rozwoju zrównoważonego, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 4, no 2, s. 13-23.
Google Scholar
ZACHER L., 2008, Trwały rozwój - utopia czy realna możliwość?, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 3 no. 2, s. 63-68.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej PapuzińskiUniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Humanistyczny, Instytut Nauk Politycznych, ul. Przemysłowa 34, 85-758 Bydgoszcz Polska
Statystyki
Abstract views: 38PDF downloads: 27
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
