Sprawiedliwość i odpowiedzialność jako podstawa zrównoważonego rozwoju – przypadek międzynarodowego prawa ochrony środowiska
Piotr Krajewski
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztyn (Polska)
Abstrakt
Prawo do środowiska zalicza się do podstawowych praw jednostki i do praw grupowych. Stąd prawna ochrona środowiska wymaga również uwzględnienia elementów etycznego i ekonomicznego wywodzących się z zasady przezorności. Jej oceny należy zawsze dokonywać w kontekście zachodzących zmian kulturowych promujących nowe cele i nowe wartości. Toteż obecnie najczęściej łączona jest z zasadą zrównoważonego rozwoju, która nakazuje dalekowzroczność w przewidywaniu możliwych konsekwencji działalności człowieka. Wobec intensywnego rozwoju technologii opartych na wykorzystaniu żywych systemów biologicznych równie skomplikowanie przedstawiają się kwestie sprawiedliwości międzypokoleniowej. Polityka zrównoważonego rozwoju, a więc rozwiązywania problemów wykorzystywania zasobów z uwzględnieniem integralności różnych elementów natury, wymaga edukacji i rozwijania etyki środowiskowej, którą należy rozumieć jako etykę ograniczania, tj. wyboru i gotowości do nienadużywania dostępnych zasobów; etykę, na którą składa się odpowiedzialność i poszanowanie przyszłych pokoleń, które tak jak my mają prawo odziedziczyć po nas środowisko nadające się do życia i dające szanse rozwoju.
Słowa kluczowe:
sprawiedliwość, odpowiedzialność, międzynarodowe prawo ochrony środowiska, ochrona środowiska życia, zrównoważony rozwójBibliografia
ARANGIO RUIZ V., Istituzioni di diritto romano, wyd. 14, Jovene Napoli 1994.
Google Scholar
BARTOLOMMEI S., Le generazioni future fra ragione e immaginazione, in: Questioni di bioetica, red. Rodotà S., Bari 1993, p. 242-250.
Google Scholar
BIAŁEK E., 2007, Edukacja dla zrówno-ważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development 2007, vol. 2, no, p. 67-73.
Google Scholar
BIRNBACHER D., Odpowiedzialność za przyszłe pokolenia, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
Google Scholar
BOCHENEK K., 2010, Niektóre aspekty zrównoważonego rozwoju w świetle chrześcijańskiej filozofii średniowiecznej, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, p. 71-79.
Google Scholar
BONFANTE P., Corso di diritto romano, vol. 2, Giuffrè, Milano 1966.
Google Scholar
BORYS T., 2011, Zrównoważony rozwój – jak rozpoznać ład zintegrowany, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 2, p. 75-81.
Google Scholar
BRESSO F., Pensiero economico e ambiente, Loescher Editore, Torino 1982.
Google Scholar
BURDESE A., Manuale di diritto privato romano, UTET, Torino 1964.
Google Scholar
COMPAGNONI F., Perseverare il mondo perché è di tutti, in: Per un’etica dell’ambiente, red. Privitera S., Roma 1995, p. 85-97.
Google Scholar
CORDINI P., 1999, Europa 1993; Istituzioni ed ambiente, in: Quaderni Costituzionali.
Google Scholar
Documento finale, Conferenze delle Chiese Europee (CCE), 1989, Consiglio delle Conferenze Episcopali Europee (CCEE), Assemblea Ecumenica Europea ‘Pace nella Giustizia’, Basilea 1989, p. 15-19.
Google Scholar
DURAND G., Introduction générale à la bioéthique, Fides-Cerf, Montreal 1999.
Google Scholar
DZIADOSZ K., Racjonalność ekologiczna w prawie i polityce, Olsztyn 2000.
Google Scholar
Eurobarometro: gli europei ottimisti sulle applicazioni della scienza, http://www.molecularlab.it/news/view.asp?n=2759 i http://www.molecularlab.it/news/view.asp?n=4226, (27.11.2007).
Google Scholar
GOLDING M.P. 1972, Obligations to future generations, in: The Monist, vol. 56, p. 85-99.
Google Scholar
GRABOWSKA G., Europejskie prawo środowiska, PWN, Warszawa 2001.
Google Scholar
JASUDOWICZ T., Administracja wobec praw człowieka, DO TNOiK, Toruń 1996.
Google Scholar
JONAS H., Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, Platan, Kraków 1996.
Google Scholar
KOWALSKI E., Osoba i bioetyka, Homo Dei, Kraków 2009.
Google Scholar
MELI M., 1989, Le origini del principio ‘chi inquina paga’ ed il suo accoglimento da parte della Comunità europea, in: Rivista giuridica dell’ambiente, 2, p. 217-245.
Google Scholar
MONDIN B., I valori fondamentali, Dino, Roma 1985.
Google Scholar
MORAND C.A., Le droit néomoderne des politiques publiques, L.G.D.J. Paris 1999.
Google Scholar
OGLETREE T.W., Responsibility, in: ed. Reich W.T., Encyclopedia of Bioethics, New York 1995.
Google Scholar
PAOLO VI, 1971, Per un’economia di servizio e fraternità che elimini lo scandalo della fame e delle miseria, 16 novembre 1970, FAO, in: Insegnamenti di Paolo VI, vol VIII, Città del Vaticano, s. 1143-1153.
Google Scholar
PAPUZINSKI A., 2006, Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki (Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej), in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 33-40.
Google Scholar
PATTI L., La tutela civile dell’ambiente, Cedam, Padova 1979.
Google Scholar
PAWŁOWSKI A., Odpowiedzialność człowie-ka za przyrodę, PL, Lublin 1999.
Google Scholar
PAWŁOWSKI A., 2006, Wielowymiarowość rozwoju zrównoważonego, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 23-32.
Google Scholar
PETRINI C., Bioetica, ambiente, rischio, Logos Press, Roma 2002.
Google Scholar
PIĄTEK Z., Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Księgarnia Akademicka, Kraków 1998.
Google Scholar
PIĄTEK, Z., Ekofilozofia, UJ, Kraków 2008.
Google Scholar
PONTARA G., Etica e generazioni future, Laterza, Bari 1995.
Google Scholar
SITEK M., Problemy ekologii w polityce prawnej i prawie Wspólnoty Europejskiej. Wkład do europejskiej kultury prawnej, Wit-Graf, Toruń 1997.
Google Scholar
SORGE B. 1970, La crisi ecologica. Un problema di coscienza e di cultura, in: Civiltà Cattolica, vol. 121/2891, p. 417-426.
Google Scholar
SZULC K., 2011, Ochrona zasobów zwierząt gospodarskich w kontekście zrównoważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 2, p. 141-146.
Google Scholar
ŚLIPKO T., Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, ATK, Warszawa 1988.
Google Scholar
ŚLIPKO T., ZWOLIŃSKI A., Rozdroża ekologii, WAM, Kraków 1999.
Google Scholar
TALLACCHINI M., F. TERRAGNI, Le biotecnologie. Aspetti etici, sociali e ambientali, Bruno Mondadori, Milano 2004.
Google Scholar
TARANTINI G. 1990, Il principio ‘chi inquina paga’ tra fonti comunitarie e competenze regionali, in: Rivista Giuridica dell’ambiente, vol. 4, p. 727-744.
Google Scholar
TROJAN P., Ekologia ogólna, PWN, Warszawa 1977.
Google Scholar
TYBURSKI W., Etyka i ekologia, Polski Klub Ekologiczny, Warszawa 1999.
Google Scholar
TYBURSKI W., 2006, Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 7-15.
Google Scholar
UDO V., PAWŁOWSKI A., 2010, W kierunku sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju ludzkości: rozważania filozoficzne, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, p. 23-44.
Google Scholar
URBISZ A., 2010, Ocena bioróżnorodności jako jeden z ważnym warunków ekorozwoju, in: Problemy ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, p. 91-94.
Google Scholar
VISSER’T HOOFT H.P. 1991, Développement technologique et responsabilité envers les génération futures, in: Archives de Philosophie du Droit, vol. 36, p. 31-49.
Google Scholar
Autorzy
Piotr KrajewskiWydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztyn Polska
Statystyki
Abstract views: 15PDF downloads: 4
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.