Sprawiedliwość i odpowiedzialność jako podstawa zrównoważonego rozwoju – przypadek międzynarodowego prawa ochrony środowiska

Piotr Krajewski


Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztyn (Polska)


Abstrakt

Prawo do środowiska zalicza się do podstawowych praw jednostki i do praw grupowych. Stąd prawna ochrona środowiska wymaga również uwzględnienia elementów etycznego i ekonomicznego wywodzących się z zasady przezorności. Jej oceny należy zawsze dokonywać w kontekście zachodzących zmian kulturowych promujących nowe cele i nowe wartości. Toteż obecnie najczęściej łączona jest z zasadą zrównoważonego rozwoju, która nakazuje dalekowzroczność w przewidywaniu możliwych konsekwencji działalności człowieka. Wobec intensywnego rozwoju technologii opartych na wykorzystaniu żywych systemów biologicznych równie skomplikowanie przedstawiają się kwestie sprawiedliwości międzypokoleniowej. Polityka zrównoważonego rozwoju, a więc rozwiązywania problemów wykorzystywania zasobów z uwzględnieniem integralności różnych elementów natury, wymaga edukacji i rozwijania etyki środowiskowej, którą należy rozumieć jako etykę ograniczania, tj. wyboru i gotowości do nienadużywania dostępnych zasobów; etykę, na którą składa się odpowiedzialność i poszanowanie przyszłych pokoleń, które tak jak my mają prawo odziedziczyć po nas środowisko nadające się do życia i dające szanse rozwoju.


Słowa kluczowe:

sprawiedliwość, odpowiedzialność, międzynarodowe prawo ochrony środowiska, ochrona środowiska życia, zrównoważony rozwój

ARANGIO RUIZ V., Istituzioni di diritto romano, wyd. 14, Jovene Napoli 1994.
  Google Scholar

BARTOLOMMEI S., Le generazioni future fra ragione e immaginazione, in: Questioni di bioetica, red. Rodotà S., Bari 1993, p. 242-250.
  Google Scholar

BIAŁEK E., 2007, Edukacja dla zrówno-ważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development 2007, vol. 2, no, p. 67-73.
  Google Scholar

BIRNBACHER D., Odpowiedzialność za przyszłe pokolenia, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
  Google Scholar

BOCHENEK K., 2010, Niektóre aspekty zrównoważonego rozwoju w świetle chrześcijańskiej filozofii średniowiecznej, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, p. 71-79.
  Google Scholar

BONFANTE P., Corso di diritto romano, vol. 2, Giuffrè, Milano 1966.
  Google Scholar

BORYS T., 2011, Zrównoważony rozwój – jak rozpoznać ład zintegrowany, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 2, p. 75-81.
  Google Scholar

BRESSO F., Pensiero economico e ambiente, Loescher Editore, Torino 1982.
  Google Scholar

BURDESE A., Manuale di diritto privato romano, UTET, Torino 1964.
  Google Scholar

COMPAGNONI F., Perseverare il mondo perché è di tutti, in: Per un’etica dell’ambiente, red. Privitera S., Roma 1995, p. 85-97.
  Google Scholar

CORDINI P., 1999, Europa 1993; Istituzioni ed ambiente, in: Quaderni Costituzionali.
  Google Scholar

Documento finale, Conferenze delle Chiese Europee (CCE), 1989, Consiglio delle Conferenze Episcopali Europee (CCEE), Assemblea Ecumenica Europea ‘Pace nella Giustizia’, Basilea 1989, p. 15-19.
  Google Scholar

DURAND G., Introduction générale à la bioéthique, Fides-Cerf, Montreal 1999.
  Google Scholar

DZIADOSZ K., Racjonalność ekologiczna w prawie i polityce, Olsztyn 2000.
  Google Scholar

Eurobarometro: gli europei ottimisti sulle applicazioni della scienza, http://www.molecularlab.it/news/view.asp?n=2759 i http://www.molecularlab.it/news/view.asp?n=4226, (27.11.2007).
  Google Scholar

GOLDING M.P. 1972, Obligations to future generations, in: The Monist, vol. 56, p. 85-99.
  Google Scholar

GRABOWSKA G., Europejskie prawo środowiska, PWN, Warszawa 2001.
  Google Scholar

JASUDOWICZ T., Administracja wobec praw człowieka, DO TNOiK, Toruń 1996.
  Google Scholar

JONAS H., Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, Platan, Kraków 1996.
  Google Scholar

KOWALSKI E., Osoba i bioetyka, Homo Dei, Kraków 2009.
  Google Scholar

MELI M., 1989, Le origini del principio ‘chi inquina paga’ ed il suo accoglimento da parte della Comunità europea, in: Rivista giuridica dell’ambiente, 2, p. 217-245.
  Google Scholar

MONDIN B., I valori fondamentali, Dino, Roma 1985.
  Google Scholar

MORAND C.A., Le droit néomoderne des politiques publiques, L.G.D.J. Paris 1999.
  Google Scholar

OGLETREE T.W., Responsibility, in: ed. Reich W.T., Encyclopedia of Bioethics, New York 1995.
  Google Scholar

PAOLO VI, 1971, Per un’economia di servizio e fraternità che elimini lo scandalo della fame e delle miseria, 16 novembre 1970, FAO, in: Insegnamenti di Paolo VI, vol VIII, Città del Vaticano, s. 1143-1153.
  Google Scholar

PAPUZINSKI A., 2006, Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki (Zarys politologicznego modelu świadomości ekologicznej), in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 33-40.
  Google Scholar

PATTI L., La tutela civile dell’ambiente, Cedam, Padova 1979.
  Google Scholar

PAWŁOWSKI A., Odpowiedzialność człowie-ka za przyrodę, PL, Lublin 1999.
  Google Scholar

PAWŁOWSKI A., 2006, Wielowymiarowość rozwoju zrównoważonego, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 23-32.
  Google Scholar

PETRINI C., Bioetica, ambiente, rischio, Logos Press, Roma 2002.
  Google Scholar

PIĄTEK Z., Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Księgarnia Akademicka, Kraków 1998.
  Google Scholar

PIĄTEK, Z., Ekofilozofia, UJ, Kraków 2008.
  Google Scholar

PONTARA G., Etica e generazioni future, Laterza, Bari 1995.
  Google Scholar

SITEK M., Problemy ekologii w polityce prawnej i prawie Wspólnoty Europejskiej. Wkład do europejskiej kultury prawnej, Wit-Graf, Toruń 1997.
  Google Scholar

SORGE B. 1970, La crisi ecologica. Un problema di coscienza e di cultura, in: Civiltà Cattolica, vol. 121/2891, p. 417-426.
  Google Scholar

SZULC K., 2011, Ochrona zasobów zwierząt gospodarskich w kontekście zrównoważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 2, p. 141-146.
  Google Scholar

ŚLIPKO T., Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, ATK, Warszawa 1988.
  Google Scholar

ŚLIPKO T., ZWOLIŃSKI A., Rozdroża ekologii, WAM, Kraków 1999.
  Google Scholar

TALLACCHINI M., F. TERRAGNI, Le biotecnologie. Aspetti etici, sociali e ambientali, Bruno Mondadori, Milano 2004.
  Google Scholar

TARANTINI G. 1990, Il principio ‘chi inquina paga’ tra fonti comunitarie e competenze regionali, in: Rivista Giuridica dell’ambiente, vol. 4, p. 727-744.
  Google Scholar

TROJAN P., Ekologia ogólna, PWN, Warszawa 1977.
  Google Scholar

TYBURSKI W., Etyka i ekologia, Polski Klub Ekologiczny, Warszawa 1999.
  Google Scholar

TYBURSKI W., 2006, Powstanie i rozwój filozofii ekologicznej, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 1, p. 7-15.
  Google Scholar

UDO V., PAWŁOWSKI A., 2010, W kierunku sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju ludzkości: rozważania filozoficzne, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, p. 23-44.
  Google Scholar

URBISZ A., 2010, Ocena bioróżnorodności jako jeden z ważnym warunków ekorozwoju, in: Problemy ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 1, p. 91-94.
  Google Scholar

VISSER’T HOOFT H.P. 1991, Développement technologique et responsabilité envers les génération futures, in: Archives de Philosophie du Droit, vol. 36, p. 31-49.
  Google Scholar


Opublikowane
2012-01-02

Cited By / Share

Krajewski, P. (2012). Sprawiedliwość i odpowiedzialność jako podstawa zrównoważonego rozwoju – przypadek międzynarodowego prawa ochrony środowiska. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 7(1), 15–31. Pobrano z https://ph.pollub.pl/index.php/preko/article/view/4833

Autorzy

Piotr Krajewski 

Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, ul. Warszawska 98, 10-702 Olsztyn Polska

Statystyki

Abstract views: 15
PDF downloads: 4