Natura 2000 – możliwości i dylematy rozwoju obszarów wiejskich objętych europejską siecią ekologiczną

Artur Bołtromiuk


Uniwersytet Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, 00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72 (Polska)


Abstrakt

Obszary chronione są zazwyczaj zlokalizowane tam, gdzie występują: duża lesistość, mała liczba mieszkańców, słabe gleby, a także niedostatecznie rozwinięta infrastruktura komunikacyjna oraz przedsiębiorczość. Na takich terenach często dochodzi do konfliktów na tle gospodarowania zasobami przyrodniczymi, niejednokrotnie brakuje także środków na rozwój. Celem artykułu jest pogłębienie wiedzy o procesach społeczno-gospodarczych, jakie zachodzą w gminach objętych siecią Natura 2000 oraz o działaniach, które należy podjąć, aby samorządy nie traktowały Natury 2000 w kategoriach kolejnego, dość kłopotliwego i kosztownego w realizacji obowiązku. Przyjęto założenie, że chcąc, aby Natura 2000 nie była odbierana tylko jako system zakazów i nakazów należy dążyć do kompromisowych rozwiązań uwzględniających argumentację zarówno lokalnych społeczności, jak i obrońców przyrody. Efektywnego procesu ochrony nie da się kreować wprowadzając jedynie ograniczenia i zakazy. Problemy ochrony ogólnoeuropejskich dóbr przyrody powinny być zatem rozwiązywane w sposób systemowy i kompleksowy, tak aby równolegle z powstaniem obszaru ochrony planować realne środki na jego faktyczną ochronę. Prezentowane tu rozważania i wnioski należy traktować jako wstępny etap badań, rejestrujący stan wyjściowy niezbędny w przyszłości do obserwowania zmian i analizy wpływu sieci Natura 2000 na rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich.


Słowa kluczowe:

Natura 2000, obszary chronione, obszary wiejskie, rozwój zrównoważony

BOŁTROMIUK A., Koncepcja systemu publicznego wsparcia rolnictwa na obszarach europejskiej sieci ekologicznej, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
  Google Scholar

BOŁTROMIUK A., Przegląd oficjalnych stanowisk samorządów wobec sieci Natura 2000, w: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2010.
  Google Scholar

BOŁTROMIUK A., 2010, Z badań nad świadomością ekologiczną polskiego społeczeństwa – refleksje ekonomisty, w: Ekonomia i Środowisko nr 2.
  Google Scholar

BONI M. (red.), Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009.
  Google Scholar

BORYS T., 2011, Sustainable Development – How to Recognize Integrated Order, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 6, no 2, s. 75-81.
  Google Scholar

Communication from the Commission to the Council and the European Parliament: Financing Natura 2000, EC COM 2004, 431 final.
  Google Scholar

Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. The CAP towards 2020: Meeting the food, natural resources and territorial challenges of the future, EC COM 2010, 672 final.
  Google Scholar

CZARNECKI A., Perspektywy rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000 w opinii lokalnych przedsiębiorców, w: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000 w świetle badań empirycznych, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
  Google Scholar

DACKO M., Model rozwoju obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000, w: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000 w świetle badań empirycznych, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
  Google Scholar

Financing Natura 2000. Guidance handbook. European Commission DG Environment, Brussels 2007.
  Google Scholar

GANTIOLER S., BRINK P., BASSI S., KETTUNEN M., McCONVILLE A., RAYMENT M., Financing Natura 2000 – Financing needs and socio-economic benefits resulting from investment in the network, IEEP, Brussels 2010.
  Google Scholar

HABUDA A., Status obszarów Natura 2000 w prawie polskim i unijnym, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
  Google Scholar

Kierunki Rozwoju Obszarów Wiejskich, założenia do ‘Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi i Rolnictwa’, MRiRW, Warszawa 2010.
  Google Scholar

KOZŁOWSKI S., Rola obszarów chronionych w koncepcji przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich, w: Rola obszarów chronionych w koncepcjach przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich w Polsce na przykładzie województwa mazowieckiego, red. Stasiak A. Biuletyn KPZK PAN 2001 z. 198.
  Google Scholar

KRAS E., 2011, The Deep Roots of Sustainability, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 1, s. 11-30.
  Google Scholar

KRUK R.W., De BLUST G., VAN APLEDOORN R.C., BOUWMA I.M., SIER A.R.J., Natura 2000. Information and communication on the designation and management of Natura 2000 sites. Main Report 2: Organizing the management in 27 EU Member States. Alterra, INBO, CEH, 2010.
  Google Scholar

LICKIEWICZ M., Odzwierciedlenie aspektów środowiskowych w priorytetach Lokalnych Grup Działania województwa podlaskiego, w: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2010.
  Google Scholar

LIRO A., TEDERKO Z., Potencjalne kierunki rozwoju przedsiębiorczości na obszarach cennych przyrodniczo, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
  Google Scholar

REDCLIFT M. R., 2009, Sustainable Development (1987 – 2005) – an Oxymoron Comes of Age, w: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development vol. 4, no 1, s. 33-50.
  Google Scholar

SKOWROŃSKI A., 2006, Sustainable development as the perspective of further civilisation development, w: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, s. 47-57.
  Google Scholar

SZUJECKI A., Wielkopowierzchniowa ochrona przyrody w Lasach Państwowych, w: Natura 2000. Szanse i zagrożenia, zeszyt XLIX, IPWC, Warszawa 2010.
  Google Scholar

TEDERKO Z., 2010, Rozwój przedsiębiorczości na cennych przyrodniczo obszarach wiejskich, w: Wieś i Rolnictwo nr 1.
  Google Scholar

TUZIAK A., 2010, Socio-economic aspects of sustainable development on global and local level, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 2, s. 39-49.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2012-01-02

Cited By / Share

Bołtromiuk, A. (2012). Natura 2000 – możliwości i dylematy rozwoju obszarów wiejskich objętych europejską siecią ekologiczną. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 7(1), 117–128. Pobrano z https://ph.pollub.pl/index.php/preko/article/view/4842

Autorzy

Artur Bołtromiuk 

Uniwersytet Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, 00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72 Polska

Statystyki

Abstract views: 11
PDF downloads: 7