Natura 2000 – możliwości i dylematy rozwoju obszarów wiejskich objętych europejską siecią ekologiczną
Artur Bołtromiuk
Uniwersytet Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, 00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72 (Polska)
Abstrakt
Obszary chronione są zazwyczaj zlokalizowane tam, gdzie występują: duża lesistość, mała liczba mieszkańców, słabe gleby, a także niedostatecznie rozwinięta infrastruktura komunikacyjna oraz przedsiębiorczość. Na takich terenach często dochodzi do konfliktów na tle gospodarowania zasobami przyrodniczymi, niejednokrotnie brakuje także środków na rozwój. Celem artykułu jest pogłębienie wiedzy o procesach społeczno-gospodarczych, jakie zachodzą w gminach objętych siecią Natura 2000 oraz o działaniach, które należy podjąć, aby samorządy nie traktowały Natury 2000 w kategoriach kolejnego, dość kłopotliwego i kosztownego w realizacji obowiązku. Przyjęto założenie, że chcąc, aby Natura 2000 nie była odbierana tylko jako system zakazów i nakazów należy dążyć do kompromisowych rozwiązań uwzględniających argumentację zarówno lokalnych społeczności, jak i obrońców przyrody. Efektywnego procesu ochrony nie da się kreować wprowadzając jedynie ograniczenia i zakazy. Problemy ochrony ogólnoeuropejskich dóbr przyrody powinny być zatem rozwiązywane w sposób systemowy i kompleksowy, tak aby równolegle z powstaniem obszaru ochrony planować realne środki na jego faktyczną ochronę. Prezentowane tu rozważania i wnioski należy traktować jako wstępny etap badań, rejestrujący stan wyjściowy niezbędny w przyszłości do obserwowania zmian i analizy wpływu sieci Natura 2000 na rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich.
Słowa kluczowe:
Natura 2000, obszary chronione, obszary wiejskie, rozwój zrównoważonyBibliografia
BOŁTROMIUK A., Koncepcja systemu publicznego wsparcia rolnictwa na obszarach europejskiej sieci ekologicznej, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
Google Scholar
BOŁTROMIUK A., Przegląd oficjalnych stanowisk samorządów wobec sieci Natura 2000, w: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2010.
Google Scholar
BOŁTROMIUK A., 2010, Z badań nad świadomością ekologiczną polskiego społeczeństwa – refleksje ekonomisty, w: Ekonomia i Środowisko nr 2.
Google Scholar
BONI M. (red.), Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009.
Google Scholar
BORYS T., 2011, Sustainable Development – How to Recognize Integrated Order, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 6, no 2, s. 75-81.
Google Scholar
Communication from the Commission to the Council and the European Parliament: Financing Natura 2000, EC COM 2004, 431 final.
Google Scholar
Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. The CAP towards 2020: Meeting the food, natural resources and territorial challenges of the future, EC COM 2010, 672 final.
Google Scholar
CZARNECKI A., Perspektywy rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000 w opinii lokalnych przedsiębiorców, w: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000 w świetle badań empirycznych, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
Google Scholar
DACKO M., Model rozwoju obszarów wiejskich objętych siecią Natura 2000, w: Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gmin objętych siecią Natura 2000 w świetle badań empirycznych, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
Google Scholar
Financing Natura 2000. Guidance handbook. European Commission DG Environment, Brussels 2007.
Google Scholar
GANTIOLER S., BRINK P., BASSI S., KETTUNEN M., McCONVILLE A., RAYMENT M., Financing Natura 2000 – Financing needs and socio-economic benefits resulting from investment in the network, IEEP, Brussels 2010.
Google Scholar
HABUDA A., Status obszarów Natura 2000 w prawie polskim i unijnym, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
Google Scholar
Kierunki Rozwoju Obszarów Wiejskich, założenia do ‘Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi i Rolnictwa’, MRiRW, Warszawa 2010.
Google Scholar
KOZŁOWSKI S., Rola obszarów chronionych w koncepcji przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich, w: Rola obszarów chronionych w koncepcjach przestrzennego zagospodarowania terenów wiejskich w Polsce na przykładzie województwa mazowieckiego, red. Stasiak A. Biuletyn KPZK PAN 2001 z. 198.
Google Scholar
KRAS E., 2011, The Deep Roots of Sustainability, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 1, s. 11-30.
Google Scholar
KRUK R.W., De BLUST G., VAN APLEDOORN R.C., BOUWMA I.M., SIER A.R.J., Natura 2000. Information and communication on the designation and management of Natura 2000 sites. Main Report 2: Organizing the management in 27 EU Member States. Alterra, INBO, CEH, 2010.
Google Scholar
LICKIEWICZ M., Odzwierciedlenie aspektów środowiskowych w priorytetach Lokalnych Grup Działania województwa podlaskiego, w: Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jako nowy element otoczenia polskiej wsi i rolnictwa, red. Bołtromiuk A., IRWiR PAN, Warszawa 2010.
Google Scholar
LIRO A., TEDERKO Z., Potencjalne kierunki rozwoju przedsiębiorczości na obszarach cennych przyrodniczo, w: Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, red. Bołtromiuk A., Kłodziński M., IRWiR PAN, Warszawa 2011.
Google Scholar
REDCLIFT M. R., 2009, Sustainable Development (1987 – 2005) – an Oxymoron Comes of Age, w: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development vol. 4, no 1, s. 33-50.
Google Scholar
SKOWROŃSKI A., 2006, Sustainable development as the perspective of further civilisation development, w: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 1, no 2, s. 47-57.
Google Scholar
SZUJECKI A., Wielkopowierzchniowa ochrona przyrody w Lasach Państwowych, w: Natura 2000. Szanse i zagrożenia, zeszyt XLIX, IPWC, Warszawa 2010.
Google Scholar
TEDERKO Z., 2010, Rozwój przedsiębiorczości na cennych przyrodniczo obszarach wiejskich, w: Wieś i Rolnictwo nr 1.
Google Scholar
TUZIAK A., 2010, Socio-economic aspects of sustainable development on global and local level, w: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 2, s. 39-49.
Google Scholar
Autorzy
Artur BołtromiukUniwersytet Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, 00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72 Polska
Statystyki
Abstract views: 14PDF downloads: 9
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.