Wymuszone przesiedlenia a rozwój zrównoważony: przypadek zapory Slezská Harta w Republice Czeskiej
Zuzana Cahliková
Department for Adaptation Strategies Research, Global Change Research Centre, Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i., Belidla 986/4a, 603 00 Brno, Czech Republic (Czechy)
Robert Stojanov
Department for Adaptation Strategies Research, Global Change Research Centre, Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i., Belidla 986/4a, 603 00 Brno, Czech Republic (Czechy)
Abstrakt
Celem niniejszej pracy jest omówienie zjawiska wymuszonych przesiedleń spowodowanych ekspansją ludzkiej infrastruktury – w kontekście rozwoju zrównoważonego. Przeanalizowano rozkład przestrzenny przesiedleń i ich wpływ na społeczną i ekonomiczną sytuację osób i przesiedlonych grup społecznych. Szczególna uwagę zwrócono na kontekst konsekwencji politycznej i społecznej transformacji dokonanej w Republice Czeskiej (przed 1989 r. Czechosłowacji). Dyskusja zostanie oparta zarówno na przeglądzie literaturowym jak i na konkretnym przykładzie przesiedleń związanych z budową zapory Slezská Harta przeprowadzonej na przełomie lat 80/90. Analiza uwzględnia dostępne oficjalne dokumenty i inne źródła, takie jak wiejskie kroniki oraz wywiady przeprowadzone z przesiedlonymi. Zaobserwowano niekorzystny proces związany z pogarszaniem się warunków życia osób dotkniętych przesiedleniem, choć każdą przesiedloną osobę należy traktować indywidualnie. Należy podkreślić, że obserwowane negatywne skutki przesiedleń są możliwe do zminimalizowania, o ile już na etapie planowania danej inwestycji kierować się będziemy zasadą zrównoważonego rozwoju.
Słowa kluczowe:
przesiedlenia rozwojowe, rozwój zrównoważony, Republika Czeska, Slezská Harta Dam, migracja środowiskowaBibliografia
BIRKELAND N. M., JENNINGS E., RUSHING, E. (eds.), Global Overview 2011: People internally displaced by conflict and violence, Internal Displacement Monitoring Centre, Norwegian Refugee Council 2011.
Google Scholar
CAHLÍKOVÁ Z., Environmentální migrace v důsledku plánovaného využití území. Případová studie v mikroregionu Slezská Harta, Diploma thesis, PřF UK, Praha 2010.
Google Scholar
CERNE M., 1997, Hydropower Dams and Social Impacts: A Sociological Perspective, in: WB, Environment Department Papers, Social Assessment Series, Paper no. 16.
Google Scholar
CERNEA M., Bridging the Research Divide: studying refugees and development oustees, in: In Search of Cool Ground: War, Flight & Homecoming in Northeast Africa, ed. Allen, T., UNRISD, Boston 1996, p. 293-317.
Google Scholar
CERNEA M., 1995, Understanding and Preventing Impoverishment from Displacement: Reflections on the State of Knowledge, in: Journal on Refugee Studies, vol. 8, no 3, p. 245-264.
Google Scholar
DAWSON J., Dams and Development: relevant practices for improved decision – making,, UNEP Dams and Development Project 2007.
Google Scholar
DOWNING T., Mitigating Social Impoverishment when People are Involuntary Displaced, in: McDowell, Ch (ed.): Understan-ding Impoverishment: The Consequences of Development Induced Displacement, ed. McDowell, C., Oxford Berghan Books, Oxford 1996, p. 33-48.
Google Scholar
EHRLICH P. R.; KAREIVA P. M.; DAILY G. C., 2012, Securing natural capital and expanding equity to rescale civilization, in: Nature, vol. 486, p. 68-73.
Google Scholar
FARSKÝ M., RITSCHELOVÁ I., 2006, Prolomení ekolimitů při těžbě hnědého uhlí v 84 Cahliková, Stojanov/Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development 2/2013, 75-84 Ústeckém kraji: možnosti, rozhodování a důsledky, in: Zpravodaj MŽP, vol. 16, no 7, p. 20-24.
Google Scholar
FARSKÝ M., ZAHÁLKA J., 2008, Severočeská hnědouhelná pánev: determinace a disparity vývoje krajiny, in: Životné prostredie, vol. 42, no 4, p. 212-216.
Google Scholar
FIUT S., 2012, Sustainable Development: the upcoming civilizational revolution?, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 7, no 2, p. 43-50.
Google Scholar
GERMOND-DURET C., 2012, Extractive Industries and the Social Dimension of Sustainable Development: Reflection on the Chad – Cameroon Pipeline, in: Sustainable Development.
Google Scholar
HUGO G., 1996, Environmental concerns and international migration, in: International Migration Review, vol. 30, no 1, p. 105-131.
Google Scholar
KOUBA Stavba Orlické přehrady a její dopad na život lidí v zátopových oblastech, Diploma Thesis, FF Jihočeské univerzity, České Budějovice 2007.
Google Scholar
LEXICON, Historical Lexicon of Municipalities in the Czech Republic 1869 to 2005, ČSÚ 2007.
Google Scholar
MAHADEVIA D., NARAYANAN H., Shanghaing Mumbai: Politics of Evictions and Resistance in Slum Settlements, in: Inside the Transforming Urban Asia: Processes, Policies and Public Actions, ed. Mahadevia, D., New Delhi 2008, p. 549-589.
Google Scholar
MEZINA 2010, Official site of the village Mezina. Available via http://www.mezina.cz/. (8.02.2012).
Google Scholar
MYERS N., 1993, Environmental refugees in a globally warmed world, in: BioScience, vol. 43, no 11, p. 752-761.
Google Scholar
NUERA A., Dam´s Impact and Effectiveness, in: The Asian Development Bank and Dams, ed. Nuera A., NGO Forum on ADB Guidebook Series 2005, p. 56-90.
Google Scholar
PAWŁOWSKI A., Sustainable Development as a Civilizational Revolution. A Multidisciplinary Approach to the Challenges of the 21st Century, CRC Press/Balkema Book, Boca Raton, London, New York, Leiden 2011.
Google Scholar
ROZNOWSKA A., 2012, Subjective Areas of Life Quality for People in Different Situation in the Context of Sustainable Development, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development, vol. 6, no 1, p. 127-140.
Google Scholar
ŘÍHA M., Územní ekologické limity těžby v SHP - „evergreen“ českých vlád od roku 1991, O.s. Kořeny 2011.
Google Scholar
SCUDDER T. and COLSON E., From Welfare to Development: A conceptual framework for the Analysis of Dislocated People, in: Involuntary Migration and Resettlement: the problems and responses of dislocated people, eds. Hansen A., Oliver-Smith A., Boulder 1982, p. 267-287.
Google Scholar
SHM 2011, Slezská Harta Microregion, http://www.slezskaharta.eu/ (20.02.2012).
Google Scholar
STOJANOV R., The Environmentally-Induced Migration in China, in: Migration, Development and Environment: Migration Processes from the Perspective of Environmental Change and Development Approach at the Beginning of the 21st Century, eds. Stojanov R., Novosák J., Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, Cambridge 2008, p. 117-151.
Google Scholar
STOJANOV R., KAVANOVÁ K., 2009, El concepto de migrantes medioambientales, in: Estudios Migratorios Latinoamericanos, vol. 23, no 68, p. 39-54.
Google Scholar
STOJANOV R., STRIELKOWSKI W., DRBOHLAV D., 2011, Labour migration and Remittances: Current Trends in the Times of Economic Recession, in: Geografie, vol. 116, no 4, p. 375-400.
Google Scholar
STOJANOV R., STRIELKOWSKI W., KOWALSKA K., 2013, Migrants Remittances, Official Development Aid and Economic Growth in the Developing Countries, in: Ekonomista, vol. 73, no 1, p. 157-172.
Google Scholar
TAN Y., CHEN Y., HUGO G., 2009, Displacement and Economic Consequences of the Three Gorges Project: A Case Study of Resettlers in Sichuan Province, in: Asian and Pacific Migration Journal, vol. 18, no 4, p. 473-496.
Google Scholar
The Chronicle of Leskovec nad Moravicí (1980, 1985, 1986, 1987, 1988).
Google Scholar
TUZIAK A., 2010, Socio-economic Aspects of Sustainable Development on Global and Local Level, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 5, no 2, p. 39- 49.
Google Scholar
UDO V. E., JANSSON P. M., 2009, Bridging the gaps for global sustainable development: A quantitative analysis, in: Journal of Environmental Management, vol. 90, p. 3700-3707.
Google Scholar
WAI-YIN C., SHU-YUN M., 2004, Heritage Preservation and Sustainability of China’s Development, in: Sustainable Development, vol. 12, n. 1, p.15-31.
Google Scholar
WCD, Dams and Development: A New Framework for Decision-Making. The Report of the World Commission on Dams, Earthscan Publications Ltd, London 2000.
Google Scholar
WCED, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford 1987.
Google Scholar
WORLD BANK, Operational Directive on Involuntary Resettlement. The World Bank Operational Manual, Washington, D.C 1990.
Google Scholar
Autorzy
Zuzana CahlikováDepartment for Adaptation Strategies Research, Global Change Research Centre, Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i., Belidla 986/4a, 603 00 Brno, Czech Republic Czechy
Autorzy
Robert StojanovDepartment for Adaptation Strategies Research, Global Change Research Centre, Academy of Sciences of the Czech Republic, v.v.i., Belidla 986/4a, 603 00 Brno, Czech Republic Czechy
Statystyki
Abstract views: 14PDF downloads: 5
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.