Antropopresja eko-energetyczna w krajobrazie rolniczym

Elżbieta Jolanta Bielińska


Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin (Polska)

Barbara Futa


Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin (Polska)

Stanisław Baran


Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin (Polska)

Lucjan Pawłowski


Institute of Environmental Protection Engineering, Faculty of Environmental Engineering, Lublin University of Technology, Nadbystrzycka St. 40 B, 20-618 Lublin (Polska)


Abstrakt

Antropopresja ekoenergetyczna, aczkolwiek wywołująca określony wpływ na krajobraz rolniczy, jest niezbędna do przetrwania i rozwoju społeczeństwa. Inwestycje ekoenergetyczne budując nowe zależności i wykazując dużą transgresję w stosunku do stanu obecnego, wpływają na redefinicję tożsamości miejsca, społeczeństwa i krajobrazu. W artykule omówiono zarządzanie antropopresją ekoenergetyczną w kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Projekty modernizacji infrastruktury związane z budową źródeł energii odnawialnej powinny uwzględniać ocenę trendu antropopresji, co ułatwi określenie priorytetyzacji w działanich egzemplifikujacych się kolejnymi realizacjami inwestycji, uwzględniającymi aspekty ekonomiczne, środowiskowe i społeczne. Kryteria antropopresji ekoenergetycznej stanowią podstawę przy przygotowaniu analiz i wytycznych do planowania nowych przedsięwzięć. Warunkiem sprawdzającym poprawność rozwoju ekoenergetyki jest pozytywny trend antropopresji. Zastosowanie wskaźników enzymatycznych umożliwiających kwantyfikację przemian antropogenicznych oraz ekologicznych efektów realizacji zabiegów ochronnych związanych z wytwarzania energii odnawialnej pozwala na monitoring długookresowy oraz identyfikację trendów.


Słowa kluczowe:

antropopresja, ekoenergia, krajobraz rolniczy, zrównoważony rozwój, etyka ekologiczna

BANDICK A.K., DICK R.P., 1999, Field management effects on soil enzyme activities, in: Soil Biol. Biochem. 31, p. 1471-1479.
  Google Scholar

BARAN S., BIELIŃSKA E.J., OLESZCZUK P., 2004, Enzymatic activity in an airfield soil polluted with polycyclic aromatic hydrocarbons, in: Geoderma 118, p. 221-232.
  Google Scholar

BARAN S., BIELIŃSKA E.J., ŻUKOWSKA G., 2009, Wpływ kompostów osadowo-popiołowych na aktywność enzymatyczną gleb wytworzonych na terenie po eksploatacji złóż siarki, in: Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 535, p. 15-22.
  Google Scholar

BARANOWSKI A., Koncepcja zrównoważonej rewitalizacji struktur osadniczych, in: Rewitalizacja zdegradowanych struktur osadniczych w warunkach zrównoważonego rozwoju, ed. Baranowski A. Politechnika Gdańska, Gdańsk 2000, p. 7-22.
  Google Scholar

BIELIŃSKA E.J., LIGĘZA S., 2010, Biochemical properties of selected soils in the area of Puławy Forest District, in: Ecological Chemistry and Engineering A vol. 17 No. 6, p. 567-574.
  Google Scholar

BIELIŃSKA E.J., FUTA B., MOCEK A., 2008, Wpływ zabiegów agrotechnicznych na funkcjonowanie krajobrazu rolniczego, in: Inżynieria Rolnicza 10 (108), p. 7-15.
  Google Scholar

BIELIŃSKA E.J., ANTONKIEWICZ J., KOŁODZIEJ B., WIŚNIEWSKI J., Zawartość metali ciężkich w wybranych częściach morfologicznych drzewiastych roślin energetycznych uprawianych na glebie użyźnionej osadem ściekowym, in: Gospodarka odpadami komunalnymi, ed. Szymański K., Politechnika Koszalińska, Koszalin 2012, tom VIII, p. 9-18.
  Google Scholar

BILIŃSKI T., Stan i perspektywy racjonalizacji użytkowania energii, in: Odnawialne źródła energii, ed. Małecki A., Zielona Góra 2006, z. 13, p. 31-42.
  Google Scholar

COMMISSION REGULATION No 795/2004, Official Journal of the European Union, L. 141/1.
  Google Scholar

COMMISSION REGULATION No 796/2004, Official Journal of the European Union, L. 141/18.
  Google Scholar

COUNCIL REGULATION No 1782/2003, Official Journal of the European Union, L. 270, 21.10.2003 p.1.
  Google Scholar

CYMERMAN R., NOWAK-RZĄSA M., 2001, Kształtowanie krajobrazów obszarów wiejskich poprzez prace urządzeniowo-rolne, in: Zesz. Tow. Roz. Obsz. Wiej., z. nr 3, Olsztyn.
  Google Scholar

CYMERMAN R., FALKOWSKI J., HOPPER A., Krajobrazy wiejskie, ART, Olsztyn 1992.
  Google Scholar

DOBRZAŃSKI K., DOBRZAŃSKA B.M., KIEŁCZEWSKI D., Ochrona środowiska przyrodniczego, Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.
  Google Scholar

DOŁĘGA W., Analiza farmy wiatrowej o założonej mocy znamionowej pod kątem wybranych parametrów technicznych, ekonomicznych i wiatrowych, in: Odnawialne źródła energii, ed. Małecki A., Zielona Góra 2006, z. 13, p. 185-193.
  Google Scholar

DUER H., CHRISTENSE P.O., 2010, Socio-economic aspects of different biofuel development pathways, in: Biom. Bioen., 24, p. 237-243.
  Google Scholar

DUDZIŃSKA M., 2012, Realizacja wybranych programów wsparcia rolnictwa w Polsce i Czechach, in: Acta Sci. Pol., Administratio Locorum, 11(4), p. 39-53.
  Google Scholar

DZIEKOŃSKA E., ECOVAST wobec lokalnej Agendy 21 priorytety – ze szczególnym uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii, Politechnika Krakowska, Kraków 1999.
  Google Scholar

FABER A., STASIAK M., KUŚ J., GRABIŃSKI J. Produkcyjność wybranych gatunków roślin uprawianych na cel energetyczne w różnych siedliskach. Studia i Raporty IUNG – PIB Puławy 2008.
  Google Scholar

FISCHER Z., MAGOMEDOW M., Ekologia – krajobraz – energia, KUL, Lublin 2004.
  Google Scholar

GRZYBEK A., 2003, Kierunki rozwoju i możliwości przetwarzania biomasy na cele energetyczne, in: Czysta Energia 10, p. 23-28.
  Google Scholar

GUS 2012, Ochrona Środowiska, Informacje i opracowania statystyczne, Warszawa, 574.
  Google Scholar

HYCNAR J.J., GÓRSKI M., 2003, Uwarunkowania spalania biomasy z węglem, in: Polityka Energetyczna, Tom 6, Zeszyt Specjalny.
  Google Scholar

JABŁOŃSKI M., Studium rozwoju systemów energetycznych w województwie lubuskim do roku 2025, ze szczególnym uwzględnieniem perspektyw rozwoju energetyki odnawialnej, ART DRUK, Zielona Góra 2009.
  Google Scholar

JADCZYSZYN J., FABER A., ZALIWSKI A., Wyznaczenie obszarów potencjalnie przydatnych do uprawy wierzby i ślazowca pensylwańskiego na cele energetyczne w Polsce. Studia i raporty IUNG – PIB Puławy, Puławy 2008.
  Google Scholar

JANIKOWSKI R., Zarządzanie ekologiczne, Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, Warszawa 1999.
  Google Scholar

JANIKOWSKI R., Zarządzanie antropopresją w kierunku zrównoważonego rozwoju społeczeństwa i gospodarki. Wyd. Difin, Warszawa 2004.
  Google Scholar

JANUSZEK K., 1999, Aktywność enzymatyczna wybranych gleb leśnych Polski południowej w świetle badań polowych i laboratoryjnych, in: Zesz. Nauk. AR Kraków, Seria Rozprawy 250.
  Google Scholar

KAHLE P., BAUM C., BOELCKE B., 2005, Effect of afforestation on soil properties and mycorrhizal formation, in: Pedosphere 15 (6), p. 754-760.
  Google Scholar

KIELISZEWSKA-ROKICKA B., Enzymy glebowe i ich znaczenie w badaniach aktywności mikrobiologicznej gleby, in: Drobnoustroje środowiska glebowego, eds. Dahm H., Pokojska-Burdziej A., UMK Toruń 2001, p. 37-47.
  Google Scholar

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, Europejska Polityka Energetyczna, Bruksela 10.01.2007.
  Google Scholar

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, Komunikat Komisji ‘Postęp w realizacji celów z Kioto’ (wymagany na mocy decyzji 280/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej mechanizmu monitorowania emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz wykonania protokołu z Kioto), Bruksela 27.11.2007.
  Google Scholar

KONWENCJA PARYSKA, 2002, Ochrona i trwałe użytkowanie biologicznej i krajobrazowej różnorodności w nawiązaniu do polityk i praktyk rolniczych, STRA-CO/AGRI 2001, 11 rev. 3.
  Google Scholar

KUŚ J., FABER A., STASIAK M., KAWALEC A. Produkcyjność wybranych gatunków roślin uprawianych na cel energetyczne w różnych siedliskach. Studia i Raporty IUNG – PIB Puławy 2008.
  Google Scholar

MAJER B., Procedura sporządzania opracowań ekofizjograficznych w świetle obowiązującego prawa, in: Przyroda i miasto, ed. Rylke J., SGGW, Warszawa 2007, t. 9, p. 276-285.
  Google Scholar

MALCZYK T., 2012, Antropopresja ekoenergetyczna w krajobrazie na przykładzie Parku Wiatrowego ‘Lipniki’, in: Architektura Krajobrazu, Studia i Prezentacje, 3 (36), p. 37-43.
  Google Scholar

MAŁECKI A., GAJEWSKI K., Rolnictwo energetyczne nowym wyzwaniem dla polskich rolników, in: Odnawialne źródła energii, ed. Małecki A., Zielona Góra 2006, z. 13, p. 5-11.
  Google Scholar

MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI, 2005, Rolnictwo i gospodarka żywnościowa w Polsce, http://www.bip.minrol.gov.pl, (20.12.2012).
  Google Scholar

MYŚKÓW W., SOTACHYRA A., ZIĘBA S., MASIAK D., 1996, Aktywność biologiczna gleby jako wskaźnik jej żyzności i urodzajności, in: Rocz. Glebozn. 47, 1/2, p. 89-99.
  Google Scholar

NIEDŹWIECKA-FILIPIAK I., Wyróżniki krajobrazu i architektury wsi Polski południowo-zachodniej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław 2009.
  Google Scholar

ODUM H.T., Environmental Accounting: Energy and Environmental Policy Making, John Wiley and Sons, New York 1996.
  Google Scholar

PAPUZIŃSKI A., 2013, The Axiology of Sustainable Development: An Attempt at Typologization, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustainable Development vol. 8, No 1, p. 5-25.
  Google Scholar

PAWŁOWSKI A., Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Komitet Inżynierii Środowiska PAN, Monografie nr 51, KIŚ, Lublin 2008.
  Google Scholar

PAWŁOWSKI A., Sustainable Development as a Civilizational Revolution. Multidimensional Approach to the Challenges of the 21st century, CRC Press, Taylor & Francis Group, A Balkema Book, Boca Raton, Londyn, Nowy Jork, Leiden 2011.
  Google Scholar

PIEMENTEL D., PATZEK T.W., 2005, Ethanol Production Using Corn, Switchgrass and Wood; Biodiesel Production using Soybean and Sunflower, in: Natural Resources Research, March, vol. 14, issue 1, p. 65-76.
  Google Scholar

PIEKUT K., PAWLUŚKIEWICZ B., Rolnicze podstawy kształtowania środowiska, SGGW, Warszawa 2005.
  Google Scholar

PŁYWACZYK A., KOWALCZYK T., Gospodarowanie wodą w krajobrazie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław 2007.
  Google Scholar

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH na lata 2007-2013, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2012.
  Google Scholar

PROJEKT POLITYKI ENERGETYCZNEJ POLSKI do 2030 roku, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009.
  Google Scholar

PRZEWOŹNIAK M., 2005, Teoretyczne aspekty przyrodniczej rewitalizacji miast: ku metodologii zintegrowanej rewitalizacja urbanistyczno-przyrodniczej, in: Teka Kom. Arch. Ur. Stud. Krajobr. – Ol. PAN, p. 25-34.
  Google Scholar

REPORT, 2008, Rural development in the Europian Union Statistical and Economic Information, Europen Union Direstore-General for Agriculture and Rural Development, http://ec. europa.eu/agriculture/agrista (08.07.2013).
  Google Scholar

ROYAL COMMISSION ON ENVIRONMENTAL POLLUTION, Biomass as a renewable energy source, http://www.rcep.org.uk/biomass/chapter2.pdf (08.07.2013).
  Google Scholar

ROSZKOWSKI A., 2008, Biomasa kontra rolnictwo, in: Inżynieria Rolnicza, 10(108), p. 201-208.
  Google Scholar

RYSZKOWSKI L., Krajobrazy rolnicze w koncepcji trwałego i zrównoważonego rozwoju społeczeństw, in: Problemy Ekologii Krajobrazu, ed. Cieszewska A., SGGW, Warszawa 2004, p. 26-28.
  Google Scholar

RYSZKOWSKI L., Ekologiczne zasady kształtowania i ochrony krajobrazu rolniczego, w: Ochrona Środowiska Rolniczego w świetle programów rolno-środowiskowych Unii Europejskiej, Małop. ODR 2007, p. 7-11.
  Google Scholar

SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY, Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2010.
  Google Scholar

STRATEGIA ROZWOJU ENERGETYKI ODNAWIALNEJ, Sejm RP 23.08. 2001 r., Warszawa 2001.
  Google Scholar

USTAWA PRAWO ENERGETYCZNE z dnia 10 kwietnia 1997 r. (tekst jednolity Dz. U. 1997. 54. 348 z późn. zm.).
  Google Scholar

WÄTZOLD F., 2006, Implementing management plants in Natura 2000 sites: what abort cost-effectives? R-4 ALTER-Net meeting, Alterra, Wageningen, p. 1-16.
  Google Scholar

WILCZYŃSKI R., 2012, Odnowa wsi z wykorzystaniem środków europejskich – niewykorzystana szansa na rewitalizację, in: Architektura Krajobrazu. Studia i Prezentacje, 2 (35), p. 4-22.
  Google Scholar

YANG Z. X., TANG J., CHEN X., HU S., 2007, Effect of coexistin plant species on soil microbes and soil enzymes in metal lead contaminated soils, in; Appl. Soil Ecol. 37, p. 240-246.
  Google Scholar

ZALESKA-BARTOSZ J., 2008, Realizacja celów protokołu z Kioto przez kraje Wspólnoty Europejskiej. Instytut Nafty i Gazu, Kraków 2008.
  Google Scholar

ŻARSKA B., Ochrona krajobrazu, SGGW, Warszawa 2005.
  Google Scholar


Opublikowane
2014-07-01

Cited By / Share

Bielińska, E. J., Futa, B., Baran, S., & Pawłowski, L. (2014). Antropopresja eko-energetyczna w krajobrazie rolniczym. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 9(2), 99–111. Pobrano z https://ph.pollub.pl/index.php/preko/article/view/4879

Autorzy

Elżbieta Jolanta Bielińska 

Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin Polska

Autorzy

Barbara Futa 

Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin Polska

Autorzy

Stanisław Baran 

Institute of Soil Science, Environment Engineering and Management, Faculty of Agrobioengineering, University of Life Sciences in Lublin, Leszczyńskiego St. 7, 20-069 Lublin Polska

Autorzy

Lucjan Pawłowski 

Institute of Environmental Protection Engineering, Faculty of Environmental Engineering, Lublin University of Technology, Nadbystrzycka St. 40 B, 20-618 Lublin Polska

Statystyki

Abstract views: 8
PDF downloads: 3