Człowiek transgresyjny w ujęciu Józefa Kozieleckiego a problematyka zrównoważonego rozwoju
Marek Tański
Katedra Psychologii Zdrowia, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, ul. Ingardena 4, 30-060 Kraków (Polska)
Abstrakt
W artykule autor zauważa, że rozwój w ujęciu Józefa Kozieleckiego polega na tym, iż człowiek przekracza granice naturalne, symboliczne, społeczne, związane z własnym wewnętrznym światem, w celu zaspokojenia potrzeb. Zmierza przez to do poprawy jakości życia, co dokonuje się także przy zachowaniu jak najlepszego stanu środowiska naturalnego. Tak rozumiane pojęcie rozwoju zbliża ujęcie psychologa do idei zrównoważonego rozwoju, który wspiera się na trzech filarach: ekologicznym, ekonomicznym i społecznym. Jedną z ważniejszych kategorii dla zrozumienia rozwoju w ujęciu Kozieleckiego i problematyki zrównoważonego rozwoju, jest wartość życia, którego zagrożenie wywołują transgresje destruktywne jako działania przyczyniające się do zniszczenia zjawisk przyrodniczych, powodując także zmiany psychopatyczne ludzkiej osobowości. Kontroli działań mają służyć między innymi transgresje sofrozyniczne (roztropność, umiarkowanie, dyscyplina wewnętrzna, umiejętność trzymania się drogi pośredniej). Aby sprostać wartości życia człowiek transgresyjny musi mieć świadomość własnej godności.
Słowa kluczowe:
wartość godności, transgresja, potrzeba hubrystyczna, poznanie siebie, rozwój zrównoważonyBibliografia
BARTOSZEWSKI J., 2012, Człowiek XXI wieku. Recepcja kartezjańskiej filozofii przyrody, WSHE Sieradz, Kraków.
Google Scholar
DEMBIŃSKA-SIURY D., 1991, Człowiek odkrywa człowieka. O początkach greckiej refleksji moralnej, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Google Scholar
GAWOR L., 2006, Idea zrównoważonego rozwoju jako projekt nowej ogólnoludzkiej cywilizacji, in: Diametros vol. 9, p. 84-104.
Google Scholar
GAŁDOWA A., 2000, Powszechność i wyjątek, Rozwój osobowości człowieka dorosłego, UJ, Kraków.
Google Scholar
HULL Z., 2003, Filozofia zrównoważonego rozwoju, in: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, ed. Pawłowski A., Politechnika Lubelska, Lublin p. 15-27.
Google Scholar
KOZIELECKI J., 1987, Koncepcja transgresyjna człowieka. Analiza psychologiczna, PWN, Warszawa.
Google Scholar
KOZIELECKI J., 1995, Koniec wieku nieodpowiedzialności, Jacek Santorski & CO, Warszawa.
Google Scholar
KOZIELECKI J., 2008, Psycholog w wielkim świecie. Szkice o sprawach ludzkich, Żak, Warszawa.
Google Scholar
KOZIELECKI J., 1977, O godności człowieka, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar
KOZIELCKI J., 2001, Psychotransgresjonizm, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Google Scholar
KOZIELECKI J., 2004, Społeczeństwo transgresyjne. Szansa i ryzyko, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Google Scholar
LIPIEC J., 2001, Świat wartości. Wprowadzenie do aksjologii, Fall, Kraków.
Google Scholar
MAY R., 1978, Miłość i wola, PIW, Warszawa.
Google Scholar
PAPUZIŃSKI A., 2006, Filozoficzne aspekty zrównoważonego rozwoju, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustinable Development, vol. 1, no 2, p. 25-32.
Google Scholar
PAPUZIŃSKI A., 2013, The Axiology of Sustainable Development: An Attempt at Typologization, in: Problemy Ekorozwoju/Problems of Sustinable Development, vol. 8, no 1, p. 5-25.
Google Scholar
SKOWROŃSKI A., 2003, Wartości ekologiczne dla zrównoważonego rozwoju, in: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, ed. Pawłowski A., Politechnika Lubelska, Lublin, p. 27-41.
Google Scholar
TAŃSKI M., 2008, O racjonalności i irracjonalności myślenia transgresyjnego, in: Zagadnienia Naukoznawstwa, 2008, vol. 3-4, p. 451-458.
Google Scholar
WĘGRZECKI A., 2007, Poznanie siebie a rozwój podmiotu osobowego in: Egzystencjalne i aksjologiczne wymiary prawdy, piękna, dobra, eds. Gazda J., Moszczyński W., Księgarnia Akademicka, Kraków, p. 11-19.
Google Scholar
Autorzy
Marek TańskiKatedra Psychologii Zdrowia, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, ul. Ingardena 4, 30-060 Kraków Polska
Statystyki
Abstract views: 14PDF downloads: 6
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
