Wpływ zrównoważonego rozwoju na homeostazę środowiska przyrodniczego i sprawa przetrwania

Wiesław Sztumski

Abstrakt

Przetrwanie grup społecznych zależy od czynników wewnętrznych (liczebności, socjo-dywergencji, organizacji wewnętrznej, koherencji i synergii działań na rzecz dobra wspólnego), zewnętrznych – przede wszystkim od bezpiecznego środowiska przyrodniczego i społecznego oraz od zrównoważonych interakcji z otoczeniem. Oprócz tego o przetrwaniu i rozwoju decyduje ich stabilność, która zależy od mechanizmów homeostazy zachowujących równowagę w grupach i w środowisku, w jakim przebywają. O homeostazie systemów społecznych decydują ludzie. Ich działania mogą prowadzić do wzmacniania albo do osłabiania homeostazy. Wzmacnianiu homeostazy systemów społecznych, a w konsekwencji ekstensji czasu istnienia ludzkości, służy – między innymi – urzeczywistnianie idei rozwoju zrównoważonego. Tu jednak pojawia się paradoks: im bardziej system zmierza do równowagi, tym mniejszą osiąga stabilność i tym samym zmniejszą swoją szansę na przetrwanie.  Nie zważając na to, dążenie do równowagi stało się nakazem chwili za sprawą koncepcji rozwoju zrównoważonego. Poza tym, od początku epoki antropocenu postępuje ingerencja ludzi w homeostazę systemów przyrodniczych i społecznych. A postęp wiedzy i techniki pomaga im w majsterkowaniu przy homeostazie. Korzysta z tego tylko garstka populacji świata – elity finansowe. Nie kierując się kryteriami ekologicznymi, lecz ekonomicznymi, beztrosko i nieodpowiedzialnie osłabiają homeostazę. Mają one na uwadze wyłącznie swoje korzyści osiągane teraz. Dlatego nie obchodzi ich, jaki los szykują wskutek tego przyszłym pokoleniom.