Analiza porównawcza skutków reform systemów podatków środowiskowych w wybranych państwach Unii Europejskiej
Astrida Miceikiene
Aleksandras Stulginskis University, Faculty of Economics and Management, Lithuania (Litwa)
Valdemaras Makutenas
Aleksandras Stulginskis University, Faculty of Economics and Management, Lithuania (Litwa)
Jan Zukovskis
Aleksandras Stulginskis University, Faculty of Economics and Management, Lithuania (Polska)
Artur J. Kożuch
University of Agriculture in Krakow, Institute of Economic and Social Science (Polska)
Abstrakt
Problematyka zrównoważonego rozwoju, a zwłaszcza jej relacje prawno-ekonomiczne są ściśle związane z zagadnieniem ochrony środowiska. Zachowanie stanu środowiska naturalnego przy jednoczesnym rozwoju społeczno-gospodarczym wymaga dodatkowych nakładów finansowych. Z tego powodu powszechnie stosowanym rozwiązaniem jest nakładanie przez władze publiczne różnych obciążeń, w tym podatków i opłat środowiskowych. Zadaniem tych instrumentów fiskalnych jest pozyskiwanie środków na zabezpieczanie i odnawianie zasobów środowiska naturalnego. Jednocześnie też efektywność procesu wymaga oceny wpływu stosowanych rozwiązań na jakość środowiska naturalnego. Kraje UE w różny sposób kształtują swoje systemy fiskalne, co determinuje zarówno wysokość i zasady naliczania podatków i opłat środowiskowych, jak i kształtuje efektywność tych systemów. Szczególne znaczenie mają w tym kontekście względy polityczne i konsekwencje prowadzonych reform. Z tego powodu niezbędne jest prowadzenie analiz i porównań ekologicznych reform podatkowych w wybranych krajach Unii Europejskiej. Jednymi z zasadniczych kierunków oceny reform podatków środowiskowych są: poprawa jakości i utrzymanie zasobów środowiska. Są one szczególnie przydatne do ustalenia zasadności i korzyści z przeprowadzonych reform. Badaniami objęto następujące państwa: Danię, Niemcy, Holandię, Finlandię, Szwecję i Wielką Brytanię. Za główne kryteria oceny przyjęto wpływ podatków środowiskowych na dochody państwa, skutki ekonomiczno-społeczne oraz zmniejszanie zanieczyszczenia środowiska. Służyło to ustaleniu – na podstawie dynamiki wskaźników ilościowych oraz trendów zmienności – wartości wskaźników jakościowych. Efektem badań było wykazanie, że państwa, które wdrożyły reformy podatków środowiskowych osiągnęły założone cele środowiskowe, gospodarcze i społeczne. Oceniane reformy nie zwiększyły obciążeń podatkowych społeczeństwa, a w niektórych krajach, takich jak Wielka Brytania czy Holandia zaobserwowano nawet neutralność dochodów państwa. Dostosowanie podatków ekologicznych do zasad opodatkowania w najlepszy sposób przeprowadzono w Szwecji. W pozostałych państwach zidentyfikowano natomiast potrzebę usprawniania pro-środowiskowych systemów podatkowych.
Słowa kluczowe:
podatki ekologiczne, reforma podatków ekologicznych, UE, ocena porównawczaBibliografia
ALBRECHT J., 2006, Green Tax Reforms for Industrial Transformation: Overcoming Institutional Inertia with Consumption Taxes, in: Sustainable Development, vol. 14, issue 5, p. 300-311.
Google Scholar
ANDERSEN M., EKINS P., 2010, Carbon – Energy Taxation: Lessons from Europe, http://napa.vn:8080/uris/uploads/1/Oxford.Carbon.Energy.Taxation.Jan.2010.eBook (5.03.2015).
Google Scholar
BARDE J. P., 2004, Green Tax Reforms in OECD Countries: An Overview. Comisión Económica para America Latina y el Caribe, http://www.eclac.org/dmaah/noticias/discursos/3/14283/03_en.pdf (8.03.2015).
Google Scholar
BOSQUET B., 2000, Environmental tax reform: does it work? A survey of the empirical evidence, in: Ecological Economics, vol. 34, issue 1, p. 19-32.
Google Scholar
BOVENBERG L., VAN DER PLOEG F., 1998, Tax Reform, Structural Unemployment and the Environment, in: Scandinawian Jouranal of Economics, vol. 100, issue 1, p. 593-610.
Google Scholar
CIASCHINI M., PRETAROLI R., SEVERINI F., 2013, Regional double dividend from environmental tax reform: An application for the Italian economy, in: Research in Economics, vol. 66, issue 3, p. 273-283.
Google Scholar
CONRAD K, LOSCHEL A., 2005, Recycling of eco-taxes, labor market effects and the true cost of labor – a CGE analysis, in: Journal of Applied Economics, vol. VIII, no 2, p. 259-278.
Google Scholar
EKINS P., 2011, The Price Mechanism and Eco-efficiency The Role of Green Fiscal Reform, in: Journal of Industrial Ecology, vol. 15, issue 5, p. 663-666.
Google Scholar
FERNANDEZ E. PEREZ R. RUIZ J., 2011, Optimal green tax reforms yielding double dividend, in: Energy Policy, vol. 39, issue 7, p. 4253-4263.
Google Scholar
FOUQUET D., JOHANSSON TH., 2003, Energy and Environmental Tax Models from Europe and Their Link to Other Instruments for Sustainability: Police Evaluation and Dynamics of Regional Integration, Energy Foundation China, http://www.efchina.org/Attachments/Report/reports-efchina-20060414-2-en/3._Doerte_Fouquet_Thomas_Johansson_European_Energy_Tax_Models.pdf (8.08.2015).
Google Scholar
FRASER I., WASCHIK R., 2013, The Double Dividend Hypothesis in a CGE Model: Specific Factors and the Carbon Base, in: Energy Economics, vol. 39, p. 283-295.
Google Scholar
FULLLERTON D., LEICESTER A., SMITH S., 2010, Environmental taxes, in: Selected Works Don Fullerton, http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1036&context= don_fullerton (7.03.2015).
Google Scholar
KOSONEN K., NICODEME G., 2009, The role of fiscal instruments in environmental policy, European Commision, http://ec.europa.eu/taxation_customs/resources/documents/taxation/gen_info/economic_analysis/tax_papers/taxation _paper_19.pdf (5.03.2015).
Google Scholar
MIGUEL C., MANZANO B., 2011, Gradual green tax reforms, in: Energy Economics, vol. 33, Suplement 1, p. S50-S58.
Google Scholar
MUSU I., 2010, Green Economy: great expectation or big illusion?, Ca’Foscari University of Venice, http://www.unive.it/media/allegato/DIP/Economia/Working_papers/Working_papers_2010/WP_DSE_musu_01_10.pdf (7.03.2015).
Google Scholar
PARRY I., 2012, Reforming the tax system to promote environmental objectives: An application to Mauritius, in: Ecological Economics, vol. 77, p. 103-117.
Google Scholar
PATUELLI R., NIJKAMP P., PELS E., 2005, Environmental tax reform and the double dividend: A meta-analytical performance assessment, in: Ecological Economics, vol. 55, issue 4, p. 564-583.
Google Scholar
PAWŁOWSKI A., 2008, How many dimensions does sustainable development have?, in: Sustainable Development, vol. 16, No 2, p. 81-90.
Google Scholar
PEDERSEN L., 2005, The Political Impact of Environmental Economic Ideas, in: Scandinavian Political Studies, vol. 28, issue 1, p. 25-46.
Google Scholar
STAMATOVA S., STEURER A., 2011, In 2009, EU-27 environmental tax revenue rose to 2.4 % of GDP, Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-11-067/EN/KS-SF-11-067-EN.PDF (7.03.2015).
Google Scholar
OECD, 2004, Tax Administration in OECD Countries: Comparative Information Series, http://www.oecd.org/ctp/administration/CIS-2004.pdf (5.03.2015).
Google Scholar
VLASSENKO I., 2001, Evaluation of the efficiency and fairness of British, French and Swedish property tax systems, in: Property Management, vol. 19, No 5, p. 384-416.
Google Scholar
Autorzy
Astrida MiceikieneAleksandras Stulginskis University, Faculty of Economics and Management, Lithuania Litwa
Autorzy
Valdemaras MakutenasAleksandras Stulginskis University, Faculty of Economics and Management, Lithuania Litwa
Autorzy
Jan ZukovskisAleksandras Stulginskis University, Faculty of Economics and Management, Lithuania Polska
Autorzy
Artur J. KożuchUniversity of Agriculture in Krakow, Institute of Economic and Social Science Polska
Statystyki
Abstract views: 19PDF downloads: 8
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
