Z genealogii myśli ekologicznej: Marian Raciborski i Jan Gwalbert Pawlikowski
Leszek Gawor
Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Filozofii, Al. Rejtana 16 C, 35-959 Rzeszów, Poland (Polska)
Abstrakt
Artykuł prezentuje poglądy dwóch pionierów myśli ekologicznej: Mariana Raciborskiego i Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Pierwszy z nich był autorem konserwatorskiego programu ochrony natury konceptualizującą wartości zjawisk i obiektów natury jako pomników przyrody. Drugi był autorem specjalnego ekologicznego manifestu domagającego się traktowania natury jako ludzkiego partnera w świecie, zasługującego na szacunek i troskę o jego egzystencję. W Polsce początku XX wieku były to pierwsze autonomiczne refleksje nad koniecznością ochrony przyrody i humanitarnych związków z naturą.
Słowa kluczowe:
enwironmentalizm, pomnik przyrody, ochrona środowiska, Pawlikowski Jan Gwalbert, polska myśl ekologiczna, Raciborski MarianBibliografia
ENCYCLOPEDIA PWN, entry: Ekologizm, http://www.encyklopedia.pwn.pl, (12.06.2016).
Google Scholar
GAWOR L., 2012, Historiozoficzny aspekt ekofilozofii Henryka Skolimowskiego, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, vol. 7, no. 1, p. 95-103.
Google Scholar
LENKOWA A., 1986, Ochrona przyrody na świecie, in: PAX, Warsaw.
Google Scholar
KORNAS J., 1986, Marian Raciborski: Studia nad życiem i twórczością naukową, Jagiellonian University, Cracow.
Google Scholar
LENKOWA A., 1986a, Ochrona przyrody w Polsce, in: Człowiek przeciw sobie?, ed. Lenkowa A., PAX, Warsaw.
Google Scholar
ŁAPIŃSKI J., ABDURAKHMANOV G., 205, Rozwój myśli ekologicznej w Polsce i w Rosji – wybrane aspekty, EkoKul, Lublin.
Google Scholar
ŁOBARZEWSKA A., 1981, Adam Wodziczko, Zarząd Główny LOP (the League for the Preservation of Nature), Warsaw.
Google Scholar
OKRASKA R., 2010, Rycerz przyrody, an introduction to: Pawlikowski J.G., Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne, Stowarzyszenie ‘Obywatele Obywatelom’ and Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź.
Google Scholar
PAWLIKOWSKI J.G., 1913, Kultura i natura, Lamus, vol. IV; as a separate reprint: issued by the Tatras Protection Section of the Tatra Society, publisher: Altenberg H. and Wende E., Lviv, Warsaw 1913.
Google Scholar
PAWLIKOWSKI J.G., 1938, O lice ziemi, Lwiv.
Google Scholar
PAWLIKOWSKI J.G., 2010, Kultura i natura in: Pawlikowski J.G., Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne, Stowarzyszenie ‘Obywatele Obywatelom’ and Instytut Spraw Obywatelskich, Łódź.
Google Scholar
PAWLIKOWSKI J.G., 2010a, Tatry parkiem narodowym and W obronie idei parku narodowego. Sprawa kolejki na Kasprowy Wierch, in: Pawlikowski J.G., Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne.
Google Scholar
PAWŁOWSKI A., Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska nr 51, Komitet Inżynierii Środowiska, Lublin 2008.
Google Scholar
RACIBORSKI M., 1900, Ochrony godne drzewa i zbiorowiska roślin, in: Kosmos, no. 3-4.
Google Scholar
RACIBORSKI M., 1908, Zabytki przyrody, Ateneum Polskie, Lviv, vol. I, January-March, p. 38-47.
Google Scholar
RACIBORSKI M., 1947, Zabytki przyrody, przedruk z oryginału z r. 1908, Polish State Council for Nature Conservation, Cracow.
Google Scholar
SEBESTA A., 2001, Wątki aksjologiczne i ekofilozoficzne w twórczości Jana Gwalberta Pawlikowskiego, in: Idee i eksplikacje, ed. Jaworski W., Abrys, Cracow.
Google Scholar
SZAFER W., 1947, An introduction to: Raciborski M. Zabytki przyrody, przedruk z oryginału z r. 1908, Polish State Council for Nature Conservation, Cracow.
Google Scholar
SZAFER W., 1973, Dzieje ochrony przyrody w Polsce i innych krajach, in: Ochrona przyrodniczego środowiska człowieka, eds. Szafer W., Michajłow W., PWN, Warsaw.
Google Scholar
WÓJCIK W.A. (ed.), 1997, Dom pod Jedłami i jego twórca. Studia i wspomnienia, Znak, Cracow.
Google Scholar
Autorzy
Leszek GaworUniwersytet Rzeszowski, Instytut Filozofii, Al. Rejtana 16 C, 35-959 Rzeszów, Poland Polska
Statystyki
Abstract views: 11PDF downloads: 5
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.