Edukacja w obronie bioróżnorodności. Czy ślad ekologiczno-etyczny zrównoważy zmiany środowiskowe?
Ignacy S. Fiut
AGH, University of Science and Technology, Cracow (Polska)
Marcin Urbaniak
Pedagogical University of Cracow (Polska)
Abstrakt
Na przełomie XX i XXI wieku kolektywnie doświadczyliśmy i wciąż doświadczamy nowego rodzaju sytuacji granicznej – globalnej katastrofy środowiskowej. Łączy się ona z nowo zauważoną formą niszczenia, poza sferą bioróżnorodności, zwaną solastalgią. Źródłem zarówno solastalgii, jak i nieodwracalnej dewastacji biosfery, wydaje się być postawa ekstraktywistyczna, która trwa nieprzerwanie od kilku stuleci. Istnieje nadzieja, że adekwatnie dobrane metody nauczania śladu ekologicznego mogą efektywnie podnieść wrażliwość, empatię i świadomość ekologiczną starszych oraz młodszych generacji konsumentów. Ratunek dla bioróżnorodności wydaje się leżeć w biocentrycznej edukacji – być może ślad etyczny, jako efekt ekologicznego, jest w stanie przekształcić Homo rapiens ponownie w Homo sapiens.
Słowa kluczowe:
bioróżnorodność, ślad ekologiczny, ekstraktywizm, solastalgia, homo rapiensBibliografia
ALBRECHT G., The age of solastalgia, in: The Conversation, http://theconversation.com/the-age-of-solastalgia-8337 (20.02.2018).
Google Scholar
BALCH O., 2015, Indonesia's forest fires: everything you need to know, in: The Guardian, https://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/nov/11/indonesia-forest-fires-explained-haze-palm-oil-timber-burning (15.03.2018).
Google Scholar
BAMBER J. L, RIVA R., E. et al., 2009, Reassessment of the Potential Sea-Level Rise from a Collapse of the West Antarctic Ice Sheet, in: Science, 324(5929), p. 901-903.
Google Scholar
BUCCI K., ROCHMAN Ch., Beyond our oceans: Microplastics pollute rivers and lakes too, in: The Conversation, https://theconversation.com/beyond-our-oceans-microplastics-pollute-rivers-and-lakes-too-94559 (30.04.2018).
Google Scholar
DIAZ H. F., HOERLING M. P., EISCHEID J. K., 2002, ENSO variability, teleconnections and climate change, in: International Journal of Climatology, vol. 21, issue 15, p. 1845-1862.
Google Scholar
DÜRRENMATT F., 1986, Labyrinth. Stoffe I-III, Verlag, Zurich.
Google Scholar
FU R., YIN L. et al., 2013, Increased dry-season length over southern Amazonia in recent decades and its implication for future climate projection, in: PNAS, 110(45), p. 18110-18115.
Google Scholar
GREGORY J. M., HUYBRECHTS P., RAPER S. C., 2004, Climatology: Threatened loss of the Greenland ice-sheet, in: Nature, 428, p. 616.
Google Scholar
HASHIMOTIOA T., KOJIMAB K. et al., 2000, Changes in carbon storage in fallow forests in the tropical lowlands of Borneo, in: Forest Ecology and Management, 126(3), p. 331-337.
Google Scholar
HOEGH-GULDBERG O., MUMBY P. J., et al., 2007, Coral Reefs Under Rapid Climate Change and Ocean Acidification, in: Science, 318(5857), p. 1737-1742 .
Google Scholar
JOHANNESSEN O. M., BENGTSSON L. et al., 2004, Arctic climate change: observed and modelled temperature and sea‐ice variability, in: Tellus, 56(4), p. 328-341.
Google Scholar
KLEIN N., 2014, This Changes Everything. Capitalism vs. Climate, Simon & Shuster, New York.
Google Scholar
KLEIN N., Walczmy, zanim wszyscy trafimy przeżuci na hałdę, in: Krytyka Polityczna, http://krytykapolityczna.pl/swiat/klein-walczmy-zanim-wszyscy-trafimy-przezuci-na-halde/ (16.03.2018).
Google Scholar
O'BRIEN K., LEICHENKO R. et al., 2004, Mapping vulnerability to multiple stressors: climate change and globalization in India, in: Global Environmental Change, vol. 14, issue 4, p. 303-313.
Google Scholar
PHILLIPS O. L., ARAGÃO L. E. et al., 2009, Drought Sensitivity of the Amazon Rainforest, in: Science, 323(5919, p. 1344-1347.
Google Scholar
REES W., WACKERNAGEL M., 1996, Our Ecological Footprint: Reducing Human Impact on the Earth. New Society Publishers, Gabriola Island.
Google Scholar
SCHALTEGGER S. et al. (ed.), 2015, Corporate Carbon and Climate Accounting, Springer International Publishing, Switzerland.
Google Scholar
TALLIS R., 2011, Aping Mankind. Neuromania, Darwinitis, and the Misrepresentation of Humanity, Routledge, London and New York.
Google Scholar
ULANOWSKI T., Wielka Pacyficzna Wyspa Śmieci jeszcze większa, niż myślano, in: Gazeta Wyborcza: Nauka, http://wyborcza.pl/7,75400,23169673,wielka-pacyficzna-wyspa-smieci-jeszcze-wieksza-niz-myslano.html?utm_source=SARE&utm_medium=email&utm_campaign=wieczorny (28.04.2018).
Google Scholar
Autorzy
Ignacy S. FiutAGH, University of Science and Technology, Cracow Polska
Autorzy
Marcin UrbaniakPedagogical University of Cracow Polska
Statystyki
Abstract views: 24PDF downloads: 12
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.