Teoria wartości w ekonomii rozwoju zrównoważonego

Małgorzata Pink


University of Agriculture in Kraków, al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Poland (Polska)

Abstrakt

Historycznie, teoria wartości opierała się na obiektywistycznym podejściu, gdzie wartość dobra powstaje poprzez zaangażowanie prywatnych środków produkcji, ze szczególną rolą pracy lub też subiektywistycznym podejściu, gdzie wartość jest zjawiskiem o subiektywnym charakterze i zależna jest od użyteczności krańcowej podmiotu gospodarującego. Neoklasyczna rewolucja zastąpiła niejasną teorię wartości teorią ceny, rzeczywistość gospodarcza i oczekiwania konsumentów doprowadziły do sytuacji, w której obniżanie ceny dóbr kosztem środowiska, stało się powszechnie przyjętym sposobem działania. Przez długi okres teoria wartości w ekonomii nie stanowiła obszaru rozważań, zarówno w znaczeniu wartości ekonomicznej, jak i moralnej. Przyjęto, że subiektywny charakter zjawiska wartości czyni analizę wartości nieuchwytną dla narzędzi ekonomii. Jednocześnie dobra środowiskowe uznawane były za tzw. wolne, występujące w nieograniczonych ilościach. Te założenia przyczyniły się do rozwoju gospodarki będącej antytezą ekonomii rozwoju zrównoważonego, nadmiernie eksploatującej środowisko, a pośrednio również społeczeństwo. Założenia rozwoju zrównoważonego otwierają na nowo przestrzeń do interpretacji teorii wartości i implikują zmianę podejścia do elementu środowiskowego, którego nie można rozumieć już w znaczeniu dobra wolnego, i który narzuca obiektywne rozumienie wartości, która w procesie produkcji może zostać zachowana lub utracona.


Słowa kluczowe:

teoria wartości, rozwój zrównoważony, wartość, cena

ANGUELOVSKI I., 2015, Healthy Food Stores, Greenlining and Food Gentrification: Contesting New Forms of Privilege, Displacement and Locally Unwanted Land Uses in Racially Mixed Neighbourhoods, in: International Journal on Urban and Regional Research, 39(6).
DOI: https://doi.org/10.1111/1468-2427.12299   Google Scholar

AYERS C.E., 1944, The theory of Economic Progress, University of North Carolina Press, Chapel Hill.
  Google Scholar

BEAGAN B., POWER E. M., CHAPMAN G. E., 2015, Eating isn’t just swallowing food: Food practices in the context of social class trajectory, in: Canadian Food Studies / La Revue Canadienne des Études sur l’Alimentation, 2(1).
DOI: https://doi.org/10.15353/cfs-rcea.v2i1.50   Google Scholar

BURKHALTER H., 2017, It’s the 21st century. Yet slavery is alive and well, in: The Washington Post, 27.06.2017, https://www.washingtonpost.com/news/democracy-post/wp/2017/06/27/its-the-21st-centuryyet-slavery-is-alive-and-well/?noredirect=on&utm_term=.69942728598b (18.02.2019).
  Google Scholar

COMTE-SPONVILLE A., 2012, Czy kapitalizm jest moralny? (Is Capitalism Moral?), Wydawnictwo Czarna Owca, Warsaw.
  Google Scholar

DOPFER K., 1976, Introduction: Towards a New Paradigm, Economy in the Future, Macmillian Publishers Limited, London.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-15675-7_1   Google Scholar

EUROPEAN PARLIAMENT, 2018, Respect for the fundamental rights in the European Union, Fact
  Google Scholar

Sheets on the European Union, Unit for Coordination of Editorial and Communication Activities.
  Google Scholar

FAOSTAT, http://www.fao.org/faostat/en/ (20.08.2018).
  Google Scholar

FILEK J., 2017, Kłopot z wartościami, (The Problem with Values), in: Zarządzanie Publiczne (Public Governance). Wartości – normy – dobra (Values – norms – goods), Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Cracow, 1(39).
DOI: https://doi.org/10.15678/ZP.2017.39.1.01   Google Scholar

GIZA W., 2016, O ewolucji ekonomicznej teorii wartości (About the evolution of the economic theory of value), in: Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 259.
  Google Scholar

GUTHMAN J., 2003, Fast food/organic food: Reflexive tastes and the making of 'yuppie chow', in: Social and Culture Geography, 4(1).
DOI: https://doi.org/10.1080/1464936032000049306   Google Scholar

HAUSNER J., 2017, Wartości, normy, dobra, in: Zarządzanie Publiczne (Public Governance). Wartości – normy – dobra, (Values – norms – goods), Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Cracow, 1(39).
DOI: https://doi.org/10.15678/ZP.2017.39.1.12   Google Scholar

KPMG, 2012, Expect Unexpected: Building business value in a changing world, Part 2, https://home.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2012/08/buildingbusiness-value-part-2.pdf.
  Google Scholar

MARX K., 1976, Capital: A Critique of Political Economy, Volume 1, Harmondsworth, Penguin Books.
  Google Scholar

MENGER C., 2013, Zasady ekonomii (Priciples of Economics), Fijor Publishing, Warsaw.
  Google Scholar

MULIA P., BEHURA A.K., KAR S., 2016, Categorical Imperative in Defense of Strong Sustainability, in: Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, 11(2).
  Google Scholar

NITZAN J., BICHLER S., 2009, Capital as a Power: A Study of Order and Creorder, Routledge, London & New York.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203876329   Google Scholar

ODUM H., 1995, Environmental Accounting: Emergy and Environmental Decision Making, Wiley.
  Google Scholar

OXFAM REPORT, 2019, Public Good or Private Wealth?, Oxfam, Oxford, UK.
  Google Scholar

PETTY, Sir W., 1899, Treatise of Taxes and Contributions, The Economic Writings of Sir William Petty, ed. Hull C.H., Cambridge: Cambridge University Press.
  Google Scholar

PIGOU A. C., 1912, Wealth and Welfare, Macmillian, London.
  Google Scholar

PRETTY J., 2007, Reality Checques, in: Agriculture and Environment, vol. II, Earthscan.
  Google Scholar

RICARDO D., 1913, Zasady Polityki Ekonomicznej i Podatkowania (The Principles of Political Economy and Taxation), Biblioteka Wyższej Szkoły Handlowej, Nakład Gebethnera i Wolfa, Cracow.
  Google Scholar

RICARDO D., 1951, On the Principles of Political Economy and Taxation, ed. by Sraffa, P. with the collaboration of Dobb M., The Works and Correspondence of David Ricardo, vol. I, Cambridge University Press, Cambridge.
  Google Scholar

ROY A., BRAATHEN A.N., 2017, The Rising Cost of Ambient Air Pollution thus far in the 21st Century: Results from BRIICS and the OECD Countries, in: OECD Environment Working Papers, 124, OECD Publishing, Paris.
  Google Scholar

SAY J-B., 1960, Traktat o ekonomii politycznej (A Treatise on Political Economy), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw.
  Google Scholar

SERAGELDIN I., 2009/2010, Water Wars? A Talk with Ismail Serageldin, in: World Policy Journal, 26(4), Duke University Press, p. 25-31.
DOI: https://doi.org/10.1162/wopj.2010.26.4.25   Google Scholar

SMITH A., 1937, The Wealth of Nations, The Modern Library, New York.
  Google Scholar

STEFFEN W. et al., 2015, Planetary boundaries: Guiding human development on a changing planet, in: Science, 347(6223).
DOI: https://doi.org/10.1126/science.1259855   Google Scholar

STRÓŻEWSKI W., 1981, Istnienie i wartość (Existence and Value), Wydawnictwo Znak, Cracow.
  Google Scholar

TRUCOST PLC, 2013, Natural Capital at Risk: The Top 100 Externalities of Business.
  Google Scholar

WCED (World Commission on Environment and Development), 1987, Our Common Future, Oxford University Press, Oxford.
  Google Scholar

WEIZSÄCKER E.U., WIJKMAN A., 2018, Come On! Capitalism, Short-termism, Population and the Destruction of the Planet, A Report to the Club of Rome, Springer Nature, New York.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4939-7419-1   Google Scholar

WILKINSON R., PICKETT K., 2011, Duch równości. Tam gdzie panuje równość nawet bogatszym żyje się lepiej, (The Spirit Level), Wydawnictwo Czarna Owca, Warsaw.
  Google Scholar

ŻYLICZ T., 2017, Wartość ekonomiczna przyrody (Economic value of nature), in: Zarządzanie Publiczne (Public Governance). Wartości – normy – dobra (Values – norms – goods), Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Cracow, 1(39).
DOI: https://doi.org/10.15678/ZP.2017.39.1.10   Google Scholar


Opublikowane
2020-01-02

Cited By / Share

Pink, M. (2020). Teoria wartości w ekonomii rozwoju zrównoważonego. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 15(1), 95–102. https://doi.org/10.35784/pe.2020.1.11

Autorzy

Małgorzata Pink 

University of Agriculture in Kraków, al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków, Poland Polska

Statystyki

Abstract views: 36
PDF downloads: 19