Proces decyzyjny w systemowej strategii ochrony środowiska

Grzegorz Embros


Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Faculty of Christian Philosophy, ul. Wóycickiego 1/3 budynek nr 23 01-938 Warsaw, Poland (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0861-6291

Abstrakt

W artykule podjęto próbę wskazania roli procesu decyzyjnego w działaniach podejmowanych na rzecz zrównoważonego rozwoju realizowanych w ramach ochrony środowiska ujmowanej systemowo. Przedstawiony został charakterystyczny dla tego ujęcia sposób określania systemu i jego otoczenia (środowiska) wraz ze wskazaniem możliwości opisu ogólnego oraz szczegółowego ochrony środowiska w tej perspektywie. Dzięki temu, możliwe było wskazanie schematu i struktury procesu decyzyjnego. Analizie poddano możliwość wykorzystania systemu sterującego Mazura, w konstruowaniu schematu postępowania, adekwatnego dla ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem etapu optymalizacji. Autor wskazał na możliwość wykorzystania tego systemu w metodyce PDCA opartej na cyklu Deminga i uwzględnionej w normie ISO 14001. W efekcie możliwe było wskazanie potencjału systemowego ujęcia ochrony środowiska oraz ukazanie ścieżki przejścia od takiego ujęcia do konstrukcji szerszej strategii ochrony środowiska a w konsekwencji do realizacji celów zrównoważonego rozwoju.


Słowa kluczowe:

zrównoważony rozwój, ochrona środowiska, system zarządzania środowiskowego, proces decyzyjny w ochronie środowiska, optymalizacja

ALEXANDER J., 2007, Environmental Sustainability Versus Profit Maximization: Overcoming Systemic Constrains on Implementing Normatively Preferable Alternatives, in: Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publishers, 76, p. 155-162.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-006-9264-5   Google Scholar

ARGANDONA A., 2004, On Ethical, Social and Environmental Management Systems, in: Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publishers, 51, p. 41-52.
DOI: https://doi.org/10.1023/B:BUSI.0000032350.51151.0d   Google Scholar

BATESON G., 1996, Umysł i przyroda. Jedność konieczna, [Mind and Natur,e 1980] PIW, Warszawa.
  Google Scholar

BECK U., 2002, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, [Risikogesellschaft – Auf dem Weg in eine andere Moderne 1986] Wydaw. Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
  Google Scholar

BLIKLE A., 2014, Doktryna jakości. Rzecz o skutecznym zarządzaniu, Wyd. Helion, Gliwice.
  Google Scholar

BOĆ J., SAMBORSKA-BOĆ E., NOWACKI K., 2008, Ochrona Środowiska, Wyd. Kolonia Limited, Wrocław.
  Google Scholar

BORYS T., 2013, Hasło: rozwój, in: Biznes, etyka, odpowiedzialność. Podręcznik akademicki, ed. Gasparski W., Wyd. PWN, Warszawa, p. 560.
  Google Scholar

CROZIER M., FRIEDBERG E., 1982, Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa.
  Google Scholar

CROZIER M., FRIEDBERG E., 1980, Actors and Systems. The Politics of Collective Action, University of Chicago Press, Chicago.
  Google Scholar

DESJARDINS J., 1998, Corporate Environmental Responsibility, in: Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publishers, 17, p. 825-838.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1005719707880   Google Scholar

DOBRZAŃSKI G., 2009, Podstawowe pojęcia i problemy użytkowania i ochrony środowiska, in: Ochrona środowiska przyrodniczego, ed. Dobrzański
  Google Scholar

G., Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, p. 19-48.
  Google Scholar

DOŁĘGA J. M., 2002, U podstaw kultury ekologicznej, in: Podstawy kultury ekologicznej, ed. DOŁĘGA J. M., Wyd. Acta Uniwersitatis Masuriensis, Warszawa, p. 7-8.
  Google Scholar

DUBOS R., 1986, Pochwała różnorodności, [A God Within, 1972] PIW, Warszawa.
  Google Scholar

Environmental Protection Law of 27 April 2001, Article 3 (13), in: Journal of Laws dated 20 June 2001.
  Google Scholar

EMBROS G., 2016, Prakseologiczne uwarunkowania procesu decyzyjnego w ochronie środowiska, in: Studia Ecologiae et Bioethicae, 14/2016 (1), p. 101-127
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.1.05   Google Scholar

GARCIA-MARZA D., 2005, Trust and Dialogue: Theoretical Approaches to Ethics Auditing, in. Journal of Bussiness Ethics, 57, p. 209-219.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-004-8202-7   Google Scholar

GASPARSKI W., 2004, Wykłady z etyki biznesu, Wyd. WSzPiZ im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
  Google Scholar

GASPARSKI W., 2013, Teorie oraz dylematy etyczne i prakseologiczne, in: Biznes, etyka, odpowiedzialność, ed. Gasparski W., PWN, Warszawa, p. 460-473.
  Google Scholar

GOODWIN Ch., WRIGHT J., 2008, Environmental management plans, IEMA Best Practice Series, 12.
  Google Scholar

HULL Z., 1990, Świadomość kryzysu i kryzys świadomości, czyli człowiek wobec przyrody, in: Biuletyn Naukowy ART, Olsztyn, 93- 99.
  Google Scholar

HULL Z., 1998, Istota i uwarunkowania obecnego kryzysu ekologicznego, in: Humanistyka Przyrodoznawstwo Technika w obliczu kryzysu biosfery. Materiały IV Olsztyńskiego Sympozjum Ekologicznego Olsztyn - Waplewo 10-12 września 1997, ed. Dębowski J., Olsztyn, p. 23-31.
  Google Scholar

HULL Z., 2006, Ekofilozofia i środowisko przyrodnicze, in: Diametros – Internetowy Serwis Filozoficzny, p. 105-115.
  Google Scholar

KAY J., 2010, Trudna sztuka decydowania, in: Dziennik gazeta prawna, nr 74(2705), Warszawa, p. 21-22.
  Google Scholar

KEMPISTY M., 1973, Hasło: Otoczenie, in: Mały słownik cybernetyczny, Wyd. WP, Warszawa, p. 291.
  Google Scholar

KIEPAS A., 1999, Etyka a ryzyko działań człowieka w środowisku, in: Ochrona środowiska w filozofii i teologii, ed. Dołęga J., Czartoszewski J. W., Wydaw.
  Google Scholar

ATK, Warszawa, p. 57-70.
  Google Scholar

KLEIN N., 2014, This Changes Everything: Capitalism vs. the Climate, Simon & Schuster, New York.
  Google Scholar

KOSEWSKI M., 2008, Wartości, godność i władza, Wyd. Vizja Press & IT, Warszawa.
  Google Scholar

KOSSECKI J., 2005, Metacybernetyka, Kielce-Warszawa.
  Google Scholar

KRUPA M., 2005, ‘Dżungla’ teorii organizacji i zarządzania - poznanie zdeterminowane pytaniem o światopogląd ?, in: Annales. Etyka w życiu gospodarczym, Łódź, p. 339-349.
  Google Scholar

LASZLO E., 1978, Systemowy obraz świata, Wyd. PIW, Warszawa.
  Google Scholar

LASZLO E., 1972, The systems view of the world: the natural philosophy of the new developments in the sciences, George Braziller.
  Google Scholar

LATAWIEC M., 2016, Rozpoznawanie granic ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze, in: Studia Ecologiae et Bioethicae, 14(2016)1, p. 77-97.
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.1.04   Google Scholar

LINE M., WOODHEAD J., CORT T., EULER A., 2007, Corporate Social Responsibility, IEMA Best Practice Series, Vol. 9.
  Google Scholar

LONC E., KANTOWICZ E., 2005, Ekologia i ochrona środowiska, Wyd. PWSZ AS, Wałbrzych.
  Google Scholar

ŁEPKO Z., 1998, Spór o testament F. Bacona, in: Studia Philosophiae Christianae 34(1998)2, p. 53-74.
  Google Scholar

ŁEPKO Z., 2013, Od etologii zwierząt do ekologii człowieka. in: Studia Ecologiae et Bioethicae, 11/2013 (3), p. 9-28.
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2013.11.3.01   Google Scholar

MAZUR M., 1976, Cybernetyka i charakter, Wyd. PIW, Warszawa.
  Google Scholar

MAZUR M., 1966, Cybernetyczna teoria układów samodzielnych, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 1999, Czy regres człowieczeństwa ?, Wyd. LTN-K, Warszawa.
  Google Scholar

MICHNOWSKI L., 2003, O potrzebie budowy informacyjnych podstaw trwałego rozwoju (sustainable development) polskiej, europejskiej i światowej społeczności, in: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, ed. Pawłowski A., Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej
  Google Scholar

Akademii Nauk, vol. 16, Lublin, p. 107-119.
  Google Scholar

MYNARSKI S., 1979, Elementy teorii systemów i cybernetyki, PWN, Warszawa.
  Google Scholar

PAWŁOWSKI A., 2008, Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, KIŚ PAN, Lublin.
  Google Scholar

PIONTEK F., 2007, Teoria rozwoju a personalistyczna koncepcja teorii ekonomicznej, in: Zarządzanie rozwojem. Aspekty społeczne, ekonomiczne i ekologiczne, ed. Piontek B., Piontek F., PWE, Warszawa, p. 55-62.
  Google Scholar

PN-EN ISO 14001, 2005 i 2015, Systemy Zarządzania Środowiskowego – wymagania i wytyczne stosowania, Warszawa.
  Google Scholar

POSKROBKO B., 2007, Zarządzanie środowiskiem, Wyd. PWE, Warszawa.
  Google Scholar

PSZCZOŁOWSKI T., 1984, Organizacja od dołu i od góry, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa.
  Google Scholar

SAINT MARC P., 1979, Przyroda dla człowieka, PIW, Warszawa.
  Google Scholar

SCRUTON R., 2017, Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie [Green Philosophy: How To Think Seriously About The Planet 2012, Atlantic Books], Zysk i S-ka, Poznań.
  Google Scholar

SZANIAWSKI K., 1994, O nauce, rozumowaniu i wartościach. Pisma wybrane, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
  Google Scholar

UN, 2015, Transforming our World: the 2030 Agenda for Sustainable Development, Resolution adopted by the UN General Assembly on 25 September 2015.
  Google Scholar

WIENER N., 1961, Cybernetyka a społeczeństwo, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa.
  Google Scholar

WALKER P., 2006, Change Management for Sustainable Development, IEMA Best Practice Series, Vol. 7.
  Google Scholar

VAN DER VORST R., 1998, Engineering, Ethics and Professionalism, in: European Journal of Engineering Education, Vol. 23, No. 2, p. 171-179.
DOI: https://doi.org/10.1080/03043799808923496   Google Scholar

ZIĘBA S., 2013, Życie. Koncepcja emergentystyczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
  Google Scholar


Opublikowane
2021-01-04

Cited By / Share

Embros, G. (2021). Proces decyzyjny w systemowej strategii ochrony środowiska. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 16(1), 91–101. https://doi.org/10.35784/pe.2021.1.10

Autorzy

Grzegorz Embros 

Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Faculty of Christian Philosophy, ul. Wóycickiego 1/3 budynek nr 23 01-938 Warsaw, Poland Polska
https://orcid.org/0000-0003-0861-6291

Statystyki

Abstract views: 31
PDF downloads: 14