Proces decyzyjny w systemowej strategii ochrony środowiska
Grzegorz Embros
Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Faculty of Christian Philosophy, ul. Wóycickiego 1/3 budynek nr 23 01-938 Warsaw, Poland (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0861-6291
Abstrakt
W artykule podjęto próbę wskazania roli procesu decyzyjnego w działaniach podejmowanych na rzecz zrównoważonego rozwoju realizowanych w ramach ochrony środowiska ujmowanej systemowo. Przedstawiony został charakterystyczny dla tego ujęcia sposób określania systemu i jego otoczenia (środowiska) wraz ze wskazaniem możliwości opisu ogólnego oraz szczegółowego ochrony środowiska w tej perspektywie. Dzięki temu, możliwe było wskazanie schematu i struktury procesu decyzyjnego. Analizie poddano możliwość wykorzystania systemu sterującego Mazura, w konstruowaniu schematu postępowania, adekwatnego dla ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem etapu optymalizacji. Autor wskazał na możliwość wykorzystania tego systemu w metodyce PDCA opartej na cyklu Deminga i uwzględnionej w normie ISO 14001. W efekcie możliwe było wskazanie potencjału systemowego ujęcia ochrony środowiska oraz ukazanie ścieżki przejścia od takiego ujęcia do konstrukcji szerszej strategii ochrony środowiska a w konsekwencji do realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
Słowa kluczowe:
zrównoważony rozwój, ochrona środowiska, system zarządzania środowiskowego, proces decyzyjny w ochronie środowiska, optymalizacjaBibliografia
ALEXANDER J., 2007, Environmental Sustainability Versus Profit Maximization: Overcoming Systemic Constrains on Implementing Normatively Preferable Alternatives, in: Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publishers, 76, p. 155-162.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-006-9264-5
Google Scholar
ARGANDONA A., 2004, On Ethical, Social and Environmental Management Systems, in: Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publishers, 51, p. 41-52.
DOI: https://doi.org/10.1023/B:BUSI.0000032350.51151.0d
Google Scholar
BATESON G., 1996, Umysł i przyroda. Jedność konieczna, [Mind and Natur,e 1980] PIW, Warszawa.
Google Scholar
BECK U., 2002, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, [Risikogesellschaft – Auf dem Weg in eine andere Moderne 1986] Wydaw. Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
Google Scholar
BLIKLE A., 2014, Doktryna jakości. Rzecz o skutecznym zarządzaniu, Wyd. Helion, Gliwice.
Google Scholar
BOĆ J., SAMBORSKA-BOĆ E., NOWACKI K., 2008, Ochrona Środowiska, Wyd. Kolonia Limited, Wrocław.
Google Scholar
BORYS T., 2013, Hasło: rozwój, in: Biznes, etyka, odpowiedzialność. Podręcznik akademicki, ed. Gasparski W., Wyd. PWN, Warszawa, p. 560.
Google Scholar
CROZIER M., FRIEDBERG E., 1982, Człowiek i system. Ograniczenia działania zespołowego, PWE, Warszawa.
Google Scholar
CROZIER M., FRIEDBERG E., 1980, Actors and Systems. The Politics of Collective Action, University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar
DESJARDINS J., 1998, Corporate Environmental Responsibility, in: Journal of Business Ethics, Kluwer Academic Publishers, 17, p. 825-838.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1005719707880
Google Scholar
DOBRZAŃSKI G., 2009, Podstawowe pojęcia i problemy użytkowania i ochrony środowiska, in: Ochrona środowiska przyrodniczego, ed. Dobrzański
Google Scholar
G., Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, p. 19-48.
Google Scholar
DOŁĘGA J. M., 2002, U podstaw kultury ekologicznej, in: Podstawy kultury ekologicznej, ed. DOŁĘGA J. M., Wyd. Acta Uniwersitatis Masuriensis, Warszawa, p. 7-8.
Google Scholar
DUBOS R., 1986, Pochwała różnorodności, [A God Within, 1972] PIW, Warszawa.
Google Scholar
Environmental Protection Law of 27 April 2001, Article 3 (13), in: Journal of Laws dated 20 June 2001.
Google Scholar
EMBROS G., 2016, Prakseologiczne uwarunkowania procesu decyzyjnego w ochronie środowiska, in: Studia Ecologiae et Bioethicae, 14/2016 (1), p. 101-127
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.1.05
Google Scholar
GARCIA-MARZA D., 2005, Trust and Dialogue: Theoretical Approaches to Ethics Auditing, in. Journal of Bussiness Ethics, 57, p. 209-219.
DOI: https://doi.org/10.1007/s10551-004-8202-7
Google Scholar
GASPARSKI W., 2004, Wykłady z etyki biznesu, Wyd. WSzPiZ im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
Google Scholar
GASPARSKI W., 2013, Teorie oraz dylematy etyczne i prakseologiczne, in: Biznes, etyka, odpowiedzialność, ed. Gasparski W., PWN, Warszawa, p. 460-473.
Google Scholar
GOODWIN Ch., WRIGHT J., 2008, Environmental management plans, IEMA Best Practice Series, 12.
Google Scholar
HULL Z., 1990, Świadomość kryzysu i kryzys świadomości, czyli człowiek wobec przyrody, in: Biuletyn Naukowy ART, Olsztyn, 93- 99.
Google Scholar
HULL Z., 1998, Istota i uwarunkowania obecnego kryzysu ekologicznego, in: Humanistyka Przyrodoznawstwo Technika w obliczu kryzysu biosfery. Materiały IV Olsztyńskiego Sympozjum Ekologicznego Olsztyn - Waplewo 10-12 września 1997, ed. Dębowski J., Olsztyn, p. 23-31.
Google Scholar
HULL Z., 2006, Ekofilozofia i środowisko przyrodnicze, in: Diametros – Internetowy Serwis Filozoficzny, p. 105-115.
Google Scholar
KAY J., 2010, Trudna sztuka decydowania, in: Dziennik gazeta prawna, nr 74(2705), Warszawa, p. 21-22.
Google Scholar
KEMPISTY M., 1973, Hasło: Otoczenie, in: Mały słownik cybernetyczny, Wyd. WP, Warszawa, p. 291.
Google Scholar
KIEPAS A., 1999, Etyka a ryzyko działań człowieka w środowisku, in: Ochrona środowiska w filozofii i teologii, ed. Dołęga J., Czartoszewski J. W., Wydaw.
Google Scholar
ATK, Warszawa, p. 57-70.
Google Scholar
KLEIN N., 2014, This Changes Everything: Capitalism vs. the Climate, Simon & Schuster, New York.
Google Scholar
KOSEWSKI M., 2008, Wartości, godność i władza, Wyd. Vizja Press & IT, Warszawa.
Google Scholar
KOSSECKI J., 2005, Metacybernetyka, Kielce-Warszawa.
Google Scholar
KRUPA M., 2005, ‘Dżungla’ teorii organizacji i zarządzania - poznanie zdeterminowane pytaniem o światopogląd ?, in: Annales. Etyka w życiu gospodarczym, Łódź, p. 339-349.
Google Scholar
LASZLO E., 1978, Systemowy obraz świata, Wyd. PIW, Warszawa.
Google Scholar
LASZLO E., 1972, The systems view of the world: the natural philosophy of the new developments in the sciences, George Braziller.
Google Scholar
LATAWIEC M., 2016, Rozpoznawanie granic ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze, in: Studia Ecologiae et Bioethicae, 14(2016)1, p. 77-97.
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.1.04
Google Scholar
LINE M., WOODHEAD J., CORT T., EULER A., 2007, Corporate Social Responsibility, IEMA Best Practice Series, Vol. 9.
Google Scholar
LONC E., KANTOWICZ E., 2005, Ekologia i ochrona środowiska, Wyd. PWSZ AS, Wałbrzych.
Google Scholar
ŁEPKO Z., 1998, Spór o testament F. Bacona, in: Studia Philosophiae Christianae 34(1998)2, p. 53-74.
Google Scholar
ŁEPKO Z., 2013, Od etologii zwierząt do ekologii człowieka. in: Studia Ecologiae et Bioethicae, 11/2013 (3), p. 9-28.
DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2013.11.3.01
Google Scholar
MAZUR M., 1976, Cybernetyka i charakter, Wyd. PIW, Warszawa.
Google Scholar
MAZUR M., 1966, Cybernetyczna teoria układów samodzielnych, PWN, Warszawa.
Google Scholar
MICHNOWSKI L., 1999, Czy regres człowieczeństwa ?, Wyd. LTN-K, Warszawa.
Google Scholar
MICHNOWSKI L., 2003, O potrzebie budowy informacyjnych podstaw trwałego rozwoju (sustainable development) polskiej, europejskiej i światowej społeczności, in: Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, ed. Pawłowski A., Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej
Google Scholar
Akademii Nauk, vol. 16, Lublin, p. 107-119.
Google Scholar
MYNARSKI S., 1979, Elementy teorii systemów i cybernetyki, PWN, Warszawa.
Google Scholar
PAWŁOWSKI A., 2008, Rozwój zrównoważony – idea, filozofia, praktyka, KIŚ PAN, Lublin.
Google Scholar
PIONTEK F., 2007, Teoria rozwoju a personalistyczna koncepcja teorii ekonomicznej, in: Zarządzanie rozwojem. Aspekty społeczne, ekonomiczne i ekologiczne, ed. Piontek B., Piontek F., PWE, Warszawa, p. 55-62.
Google Scholar
PN-EN ISO 14001, 2005 i 2015, Systemy Zarządzania Środowiskowego – wymagania i wytyczne stosowania, Warszawa.
Google Scholar
POSKROBKO B., 2007, Zarządzanie środowiskiem, Wyd. PWE, Warszawa.
Google Scholar
PSZCZOŁOWSKI T., 1984, Organizacja od dołu i od góry, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa.
Google Scholar
SAINT MARC P., 1979, Przyroda dla człowieka, PIW, Warszawa.
Google Scholar
SCRUTON R., 2017, Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie [Green Philosophy: How To Think Seriously About The Planet 2012, Atlantic Books], Zysk i S-ka, Poznań.
Google Scholar
SZANIAWSKI K., 1994, O nauce, rozumowaniu i wartościach. Pisma wybrane, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
UN, 2015, Transforming our World: the 2030 Agenda for Sustainable Development, Resolution adopted by the UN General Assembly on 25 September 2015.
Google Scholar
WIENER N., 1961, Cybernetyka a społeczeństwo, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa.
Google Scholar
WALKER P., 2006, Change Management for Sustainable Development, IEMA Best Practice Series, Vol. 7.
Google Scholar
VAN DER VORST R., 1998, Engineering, Ethics and Professionalism, in: European Journal of Engineering Education, Vol. 23, No. 2, p. 171-179.
DOI: https://doi.org/10.1080/03043799808923496
Google Scholar
ZIĘBA S., 2013, Życie. Koncepcja emergentystyczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Autorzy
Grzegorz EmbrosCardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Faculty of Christian Philosophy, ul. Wóycickiego 1/3 budynek nr 23 01-938 Warsaw, Poland Polska
https://orcid.org/0000-0003-0861-6291
Statystyki
Abstract views: 61PDF downloads: 20
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.