Rola etyki w relacji natura-człowiek: podejście pragmatyczne

Anita Jena

anitajena44@gmail.com
Indian Institute of Technology (ISM), Department of Humanities and Social Sciences, Dhanbad, India (Indie)

Abstrakt

Ludzie prymitywni w swojej początkowej walce o byt musieli uznać Naturę za potężną siłę, z którą trzeba się liczyć. Nasi przodkowie szukali środków do przetrwania dzięki obfitym dobrodziejstwom starożytnego świata za pomocą skromnych narzędzi, którymi dysponowali. Czasami oddawali Naturę cześć. Ziemia była bogatą matką, a potrzeby pierwszych ludzi były niewielkie. Z czasem coraz większym wymaganiom ludzkości towarzyszyła rosnąca siła siania zniszczenia i spustoszenia. Niszczono lasy i kopano ziemię w poszukiwaniu większego bogactwa i przyjemności, mordowano każdy rodzaj życia dla pożywienia, a nawet dla samej przyjemności zabijania. Istoty ludzkie pozostają jedynym drapieżnikiem, który zabija młode osobniki dorosłe gatunku, niszcząc jego kapitał reprodukcyjny. Filozofowie sprzeciwiali się bezmyślnemu niszczeniu zasobów Ziemi. O tym, że ostrzeżenia te zostały w dużej mierze zignorowane, świadczą znaki ostrzegawcze, które zaczęły stawiać pod znakiem zapytania przyszłość życia na tej planecie. Dlatego te teorie etyczne należy analizować z pragmatycznego punktu widzenia ich zastosowań. Teorie mają tendencję do koncentrowania się na pierwszym, a drugiego przyjmowania za oczywistość. Tworzy to lukę pomiędzy wiedzą a stosowaniem etyki środowiskowej. Muszą istnieć pewne aspekty inne niż światopogląd, które wpływają na ludzkie zachowanie. Kontynuujemy pragmatyczną teorię etyki, która uwzględnia aspekty praktyczne i wzmacnia ją dodatkowo sondą psychologiczną dotyczącą aspektów odpowiedzialnych za tworzenie luki.


Słowa kluczowe:

etyka środowiskowa, zachowania i nawyki środowiskowe, teorie etyczne, pragmatyzm, pragmatyczna etyka środowiskowa

BATAVIA C., NELSON M. P., 2017, For goodness sake! What is intrinsic value and why should we care?, Biological Conservation, 209: 366-376.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.biocon.2017.03.003   Google Scholar

BERENGUER J., 2010, The effect of empathy in environmental moral reasoning, Environment and Behavior, 42(1): 110-134.
DOI: https://doi.org/10.1177/0013916508325892   Google Scholar

BOOTH K. J., 2012, Environmental Pragmatism and Bioregionalism, Contemporary Pragmatism, 9(1): 67.
DOI: https://doi.org/10.1163/18758185-90000217   Google Scholar

BRENNAN A., LO N., 2002, Environmental ethics, Stanford Encyclopedia of Philosophy, https://plato.stanford.edu/entries/ethics-environmental/;
  Google Scholar

BRUNCKHORST D. J., 2013, Bioregional planning: resource management beyond the new millennium, Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315080024   Google Scholar

BRYSON J. M., 2018, Strategic planning for public and nonprofit organizations: A guide to strengthening and sustain-ing organizational achievement, John Wiley & Sons.
  Google Scholar

CURRY P., 2011, Ecological ethics: An introduction, Polity.
  Google Scholar

DE WAAL F. B., 1999, Anthropomorphism and anthropodenial: consistency in our thinking about humans and other animals, Philosophical topics, 27(1), 255-280.
DOI: https://doi.org/10.5840/philtopics199927122   Google Scholar

FLEER M., PRAMLING N., PRAMLING N., 2015, Learning and metaphor: Bridging the gap between the familiar and the unfamiliar, A Cultural-Historical Study of Children Learning Science: Foregrounding Affective Imagination in Play-based Settings, https://doi.org/10.1007/978-94-017-9370-4.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-9370-4   Google Scholar

GARE A., 2006, Postmodernism and the environmental crisis, Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203022122   Google Scholar

GARNER R., 2013, A theory of justice for animals: Animal rights in a nonideal world, Oxford University Press.
DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199936311.001.0001   Google Scholar

HARGROVE E. C., 1992, Weak anthropocentric intrinsic value, The Monist, 75(2): 183-207.
DOI: https://doi.org/10.5840/monist19927529   Google Scholar

LO A. Y., SPASH, C. L., 2013, Deliberative monetary valuation: in search of a democratic and value plural approach to environmental policy, Journal of Economic Surveys, 27(4): 768-789.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6419.2011.00718.x   Google Scholar

LUFF P., 2018, Early childhood education for sustainability: origins and inspirations in the work of John Dewey, Educa-tion 3-13, 46(4): 447-455.
DOI: https://doi.org/10.1080/03004279.2018.1445484   Google Scholar

MEDINA M., 2007, The world's scavengers: salvaging for sustainable consumption and production, Rowman Altamira.
  Google Scholar

NUYEN A. T., 2011, Confucian role-based ethics and strong environmental ethics, Environmental Values, 20(4): 549-566.
DOI: https://doi.org/10.3197/096327111X13150367351375   Google Scholar

REDDY M., 1979, The conduit metaphor, Metaphor and thought, 2: 285-324.
  Google Scholar

RENDALL D., 2021, Aping language: Historical perspectives on the quest for semantics, syntax, and other rarefied prop-erties of human language in the communication of primates and other animals, Frontiers in psychology, 12: 675172.
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.675172   Google Scholar

SARKAR I., BEHURA A., 2018, Bioregionalism: Practical Environmental Ethics with an Underlying Pragmatic Ide-al, Problemy Ekorozwoju/ Problems of Sustainable Development, 13(2)2018: 177-184.
  Google Scholar

SCHEESE D. F., 1991, Inhabitors of the Wild: Henry David Thoreau, John Muir, Aldo Leopold, and Edward Abbey, The University of Iowa.
  Google Scholar

SINGER P. (Ed.)., 2013, A companion to ethics, John Wiley & Sons.
  Google Scholar

SANDSTRA T., 1999, A Framework for the Love of Nature: Henry David Thoreau's Construction of the Wild in Walden and the Gift as an Ethos for Architecture, https://escholarship.mcgill.ca/concern/theses/ks65hf03k.
  Google Scholar

USBORNE D., WALKER T., 2015, Obama reveals new climate change initiative: ‘We only get one planet. There is no Plan B’, Independent, August 4, http://www.independent.co.uk/news/world/americas/obama-reveals-new-climate-change-initiative-weonly-get-one-planet-there-is-no-plan-b-10436273.html.
  Google Scholar


Opublikowane
2024-01-08

Cited By / Share

Jena, A. (2024). Rola etyki w relacji natura-człowiek: podejście pragmatyczne. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 19(1), 159–166. https://doi.org/10.35784/preko.5305

Autorzy

Anita Jena 
anitajena44@gmail.com
Indian Institute of Technology (ISM), Department of Humanities and Social Sciences, Dhanbad, India Indie

Statystyki

Abstract views: 121
PDF downloads: 316


Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.