O rozwoju naturalnie niezrównoważonym i równoważonym sztucznie
Ryszard Sztumski
wsztumski@yahoo.comSilesian Univerisity (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6353-7206
Abstrakt
Autor prezentuje hipotezę, że przy braku ingerencji ze strony człowieka, czyli w warunkach naturalnych, rozwój dokonuje się żywiołowo i jest w zasadzie niezrównoważony, a zrównoważonym staje się dopiero za sprawą czynników antropogennych, a więc sztucznie. Rozwój zrównoważony dokonuje się przede wszystkim w socjosferze. Ludzie zaczęli równoważyć rozwój dopiero wtedy, gdy uświadomili sobie, że żywiołowy rozwój ekonomiczny zmierza do momentu krytycznego w wyniku szybkiego wyczerpania zasobów surowców kopalnych i niekopalnych oraz niegraniczonej nadkonsumpcji. Początkowo ignorowano to. Trzeba było kilkudziesięciu lat zanim potraktowano to poważnie. Wtedy pojawiła się idea rozwoju kontrolowanego, czyli zrównoważonego. Odtąd podejmuje się działania na rzecz redukcji różnych kategorii nierównowag w coraz większej liczbie obszarów działalności. Odtąd idea rozwoju zrównoważonego stała się modną, ważną i intratną, mimo że utopijną, dlatego że w rozwoju zrównoważonym upatruje się panaceum na kryzysy, nierówności i sprzeczności społeczne. Do implementacji tej idei przyczyniły się znacznie publikacje Donelli Meadows (Limits to growth. A Report for the Club of Rome's Project on the Predicament of Mankind), Ernsta U. v. Weizäckera (Wir sind dran. Was wir ändern müssen, wenn wir bleiben wollen) i Gayi Herrington (Five Insights for Avoiding Global Collapse. What a 50-Year-Old Model of the World Taught Me About a Way Forward for Us Today) Wskazuje się w nich, że odpowiednie działania podejmowane do 2040 r. zdecydują o dalszych losach ludzkości. W dowodzeniu słuszności swej hipotezy autor wykorzystał publikacje na temat 17 celów ogólnych i 169 zadań konkretnych sformułowanych w 2015 r. w Agendzie 2030, a w szczególności stopień realizacji ich na półmetku w 2023 r.
Słowa kluczowe:
równowaga, nierównowaga, rozwój niezrównoważony, rozwój zrównoważony, Cele rozwoju zrównoważonego, Agenda 2030Bibliografia
BEISER V., 2021, Sand. Wie uns eine wertvolle Ressource durch die Finger rinnt [Sand: How a precious raw mate-rial slips through our fingers], Verlag, Oekom, München.
Google Scholar
BRUNDTLAND G.H., 1987, Our Common Future, Oxford University Press, New York.
Google Scholar
EUROSTAT, 2023, Sustainable development in the European Union – Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context, https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-flagship-publications/w/ks-04-23-184.
Google Scholar
FRONTEX, Record Number of Migrants Center EU in 2023, https://etias.com/articles/eu-migrant-influx-record-2023,
Google Scholar
HERRINGTON G., 2022, Five Insights for Avoiding Global Collapse. What a 50-Year-Old Model of the World Taught Me About a Way Forward for Us Today, MDPI Basel.
Google Scholar
INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR MIGRATION, 2024, Migration Flow to Europe, https://dtm.iom.int/europe/arrivals (03.01.2024).
Google Scholar
MAYCOCK T., WATERFIELD O., YELEKECI R., ZHOU B. (eds.), IPCC, 2021: Climate Change 2021: The Physical Science Basis, Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press, Cambridge.
Google Scholar
MEADOWS D. et al., 1972, Limits to Growth. A Report for the Club of Rome's Project on the Predicament of Man-kind, Dartmouth Library, Hanover, NH, USA.
Google Scholar
POLSAT NEWS, 2021, The world may run out of sand (https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-06-04/na-swiecie-moze-zabraknac-piasku-zniknely-juz-24-wyspy/, 17.08.
Google Scholar
PYTKO K., 2015, Czy stoimy w obliczu wojny o piasek? [Are we facing a global war for sand?], Focus, 15.02.
Google Scholar
ROYNE A., 2020, Z czego składa się świat? [What the world is made of?], Muza Publishing House, Warsaw.
Google Scholar
SWANSON A., 2015, How China used more cement in 3 years than the U.S. did in the entire 20th Century, Wash-ington Post, 25.03.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2022, Refleksja futurologiczna na kanwie idei rozwoju zrównoważonego [Futurological reflection on the basis of the idea of sustainable development], Transformacje, 1
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2021, Co nas czeka niebawem? [What awaits us soon?], Sprawy Nauki, 10.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2018, Nieodpowiedzialny rozwój wielkich miast, [Irresponsible development of big cities], Euno-mia, 1(94), Akademia Nauk Stosowanych, Racibórz.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2014, Postęp medycyny – cieszyć się czy smucić? [Medical progress – to be happy or sad?], Sprawy Nauki 5.
Google Scholar
SZTUMSKI W., 2004, Sustainable development – necessity, opportunity or myth?, Philosophical, social and eco-nomic determinants of sustainable development, ed. Pawłowski A., PAN Monographs of the Environmental Engi-neering Committee, 26, Lublin.
Google Scholar
UN, 2015, 17 Sustainable Development Goals, https://sdgs.un.org/goals.
Google Scholar
UN, 2012, United Nations world water development report 4: managing water under uncertainty and risk, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000217175.
Google Scholar
WEIZACKER E.U., 2019, Wir sind dran. Was wir ändern müssen, wenn wir bleiben wollen, Pantheon.
Google Scholar
Autorzy
Ryszard Sztumskiwsztumski@yahoo.com
Silesian Univerisity Polska
https://orcid.org/0000-0002-6353-7206
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 2
