Sztuczna inteligencja w naukowym i technologicznym paradygmacie gospodarki światowej

Dmytro Lukianenko


Kyiv National Economic University named after Vadym Hetman (Ukraina)

Anastasiia Simakhova

anastasiia.simakhova@npp.nau.edu.ua
National Aviation University (Ukraina)

Abstrakt

W artykule zbadano wpływ technologii sztucznej inteligencji (AI) na globalny zrównoważony rozwój. Sztuczna inteligencja wpływa na wszystkie trzy filary zrównoważonego rozwoju: gospodarczy, społeczny i środowiskowy. Na podstawie uogólnień prac naukowych i miarodajnych ocen ekspertów wykazano, że wpływ ten jest niejednoznaczny. Zwiększając możliwości technologiczne i zwiększając efektywność biznesu, administracji publicznej oraz świadczenia usług administracyjnych i społecznych, sztuczna inteligencja stwarza szereg problemów społeczno-gospodarczych, przede wszystkim na rynku pracy, gdzie setki zawodów ulegają dyskredytacji i mogą zniknąć. Potwierdzono, że niemal wszystkie sektory gospodarki, w tym edukacja i medycyna, podlegają wpływowi sztucznej inteligencji na szeroką skalę. AI jest w stanie zoptymalizować wykorzystanie zasobów i zwiększyć efektywność energetyczną, redukując odpady, wpływając tym samym na środowiskowy filar zrównoważonego rozwoju. Celem artykułu jest systematyczne badanie krajobrazu intelektualnego i technologicznego gospodarki światowej wraz z przekrojową analizą jej kluczowych wskaźników z wykorzystaniem algorytmu Kohonena. Autor umieścił sztuczną inteligencję w paradygmacie technologicznym XXI wieku. Jeśli postęp naukowy w materiałoznawstwie, energetyce i informatyce matematycznej doprowadził do transformacji cyfrowej wraz z pojawieniem się Przemysłu 4.0, to w synergii z technologiami bio- i kwantowymi sztuczna inteligencja utworzy Przemysł 5.0, tj. zasadniczo inteligentną gospodarkę. Aby odtworzyć obecny globalny krajobraz intelektualny i technologiczny, w badaniu wykorzystano algorytm Kohonena z pakietem Deductor Studio do analizy 128 krajów według 5 wskaźników. Modelowanie pozwoliło na pogrupowanie ich w 5 skupień, co umożliwia realną analizę porównawczą. Podobne modelowanie z wdrożeniem wskaźnika AI (liczba robotów na 10 000 mieszkańców) dla 18 krajów pozwoliło na pogrupowanie ich w 3 klastry według poziomu gotowości rządów i społeczeństwa do interakcji z AI.


Słowa kluczowe:

technologie cyfrowe, technologie kwantowe , biotechnologia, sztuczna inteligencja, Przemysł 5.0, inteligentna gospodarka, zrównoważony rozwój

ALY H., 2022, Digital transformation, development and productivity in developing countries: is artificial intelligence a curse or a blessing? Review of Economics and Political Science, 7(4): 238-256, https://doi.org/10.1108/REPS-11-2019-0145.
  Google Scholar

ANTONIUK et al., 2021, Digital economy. The impact of ICT on human capital and the formation of competencies of the future, KNEU, Ukraine
  Google Scholar

BBC, 2016, Yuval Noah Harari: ‘We are probably one of the last generations of Homo sapiens’ https://www.bbc.com/news/av/uk-37171171 (22.05.2024)
  Google Scholar

CHEN L., CHEN P., LIN Z., 2020, Artificial Intelligence in Education: A Review, IEEE Access, 8, 75264-75278, https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.2988510.
  Google Scholar

CISCO, 2023, Digital Readiness Index, https://www.cisco.com/c/en/us/about/csr/research-resources/digital-readiness.html (22.05.2024).
  Google Scholar

FEDERSPIEL F, MITCHELL R, ASOKAN A, UMANA C, MCCOY D., 2023, Threats by artificial intelligence to human health and human existence, BMJ Glob Health, 8(5): e010435, https://doi.org/10.1136/bmjgh-2022-010435.
  Google Scholar

GOODMAN M., 2015, Future crimes, Doubleday, USA
  Google Scholar

HATZIUS J., BRIGGS J., KODNANI D.,PIERDOMENICO G., 2023, The Potentially Large Effects of Artificial Intelli-gence on Economic Growth, https://static.proder360.com.br/2023/03/Global-Economics-Analyst_-The-Potentyally-Large-Effects-of-Artificial-Intelligence-on-Economic-Growth-Briggs_Kodnani.pdf (22.05.2024).
  Google Scholar

HWANG G.-J., CHIEN S.-Y., 2022, Definition, roles, and potential research issues of the metaverse in education: An artificial intelligence perspective, Computers and Education: Artificial Intelligence, 3,
  Google Scholar

https://doi.org/10.1016/j.caeai.2022.100082.
  Google Scholar

IMD, 2023, World Digital Competitiveness Ranking, https://www.imd.org/centers/wcc/world-competitiveness-center/rankings/world-digital-competitiveness-ranking/ (22.05.2024).
  Google Scholar

INDSET A., 2021. The Quantum Economy, ArtHuss, Ukraine
  Google Scholar

JUNGWIRTH D., HALUZA D., 2023. Artificial Intelligence and the Sustainable Development Goals: An Exploratory Study in the Context of the Society Domain, Journal of Software Engineering and Applications, 16 91-112, https://doi.org/10.4236/jsea.2023.164006.
  Google Scholar

KOGUT et al., 2019, Cybersecurity of the Digital Economy for Business Owners, Kyiv, Ukraine.
  Google Scholar

KOHONEN T., 2001, Self-Organizing Maps, 3rd ed., Springer, Germany.
  Google Scholar

KOLOT A.M. et al., 2023, The ecosystem of human resources of organizations as a concept and applied platform of hu-man-centeredness, Problems of Economics, 3(57): 282-291.
  Google Scholar

KOLOT A.M., 2024, Ecosystemicity as an imperative of sustainable human development, preprint, KNEU, Ukraine.
  Google Scholar

KOLOT A.M., GERASYMENKO O.O., SHEVCHENKO A.S., 2023, New challenges for the theory and practice of human capital in the context of the formation of ‘Industry 4.0’: competence aspect, Economy and society, 53: 15.
  Google Scholar

LUKIANENKO D., STRELCHENKO I., 2021, Neuromodeling of features of crisis contagion on financial markets be-tween countries with different levels of economic development, Neuro-Fuzzy Modeling Techniques in Economics, 10: 136-163, http://doi.org/10.33111/nfmte.2021.136.
  Google Scholar

LUKIANENKO D.H., MATVIYCHUK A.V., LUKIANENKO L.I., DVORNYK I.V., 2023, University competitiveness in the knowledge economy: a Kohonen map approach, CEUR Workshop Proceedings, 3465: 236-250, https://ceur-ws.org/Vol-3465/paper23.pdf.
  Google Scholar

MHLANDA D., 2023, Artificial Intelligence and Machine Learning for Energy Consumption and Production in Emerging Markets: A Review, Energies, 16(2): 745, https://doi.org/10.3390/en16020745.
  Google Scholar

NYAMESHCHUK G.V., 2021, Institutional and regulatory system of intellectualization of the global economy, Kyiv, Ukraine
  Google Scholar

OXFORD INSIGHTS, 2023, Government AI Readiness Index 2023, https://oxfordinsights.com/ai-readiness/ai-readiness-index/ (22.05.2024).
  Google Scholar

PORTULANS INSTITUTE, 2023, Network Readiness Index 2023, https://networkreadinessindex.org/.
  Google Scholar

PYLYPIV I., 2024, The confidence of white-collar workers is melting before our eyes. Why did artificial intelligence become the central topic of Davos?, https://www.epravda.com.ua/publications/2024/01/22/709013/ (22.05.2024).
  Google Scholar

SCHEVCHENKO et al., 2023, Strategy for the development of artificial intelligence in Ukraine, IPSI, Ukraine.
  Google Scholar

SIMAKHOVA A., 2022, Post-War Socialization of the Economy: Ukrainian and European Security, Challenges to na-tional defence in contemporary geopolitical situation, 2022(1), 71-75, https://doi.org/10.47459/cndcgs.2022.9.
  Google Scholar

SKINNER C., 2018, Digital Human: The Fourth Revolution of Humanity Includes Everyone, Marshall Cavendish Interna-tional (Asia), Singapore.
  Google Scholar

STANFORD UNIVERSITY, 2023, AI Index Report Measuring trends in AI, https://aiindex.stanford.edu/report/ (22.05.2024).
  Google Scholar

UN, 2024, The 17 Goals, https://sdgs.un.org/goals (16.06.2024)
  Google Scholar

UNDP, 2021, Global Knowledge Index 2021, https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/arabstates/GKI-Report-2021---CPs-3_Full_compressed.pdf (22.05.2024).
  Google Scholar

WIPO, 2023, Global Innovation Index, https://wipo.int/global_innovation_index/en/ (22.05.2024).
  Google Scholar

WORLD BANK, 2022, Individuals using the Internet, % of population, https://data.worldbank.org/indicator/IT.NET.USER.ZS (22.05.2024).
  Google Scholar

WORLD BANK, 2023, Research and development expenditure % of GDP, https://data.worldbank.org/indicator/GB.XPD.RSDV.GD.ZS (22.05.2024).
  Google Scholar

ZARIFHONARVAR A., 2023, Economics of ChatGPT: a labor market view on the occupational impact of artificial intel-ligence, Journal of Electronic Business & Digital Economics, https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.435092.
  Google Scholar


Opublikowane
2024-07-01

Cited By / Share

Lukianenko, D., & Simakhova, A. (2024). Sztuczna inteligencja w naukowym i technologicznym paradygmacie gospodarki światowej. Problemy Ekorozwoju Problems of Sustainable Development, 19(2), 55–65. https://doi.org/10.35784/preko.6256

Autorzy

Dmytro Lukianenko 

Kyiv National Economic University named after Vadym Hetman Ukraina

Autorzy

Anastasiia Simakhova 
anastasiia.simakhova@npp.nau.edu.ua
National Aviation University Ukraina

Statystyki

Abstract views: 321
PDF downloads: 206


Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.