Protection of Cultural Heritage

“Protection of Cultural Heritage” is a peer-reviewed, international and multidisciplinary half-yearly journal published in English and Polish language by PKN ICOMOS and Lublin University of Technology. The articles presented in this journal concern fields (categories) of architecture and urban sciences, history, culture and religious studies and art studies. The aim of the journal is to propagate the results of the scientific discussion concerning the most significant problems of the protection and conservation of the monuments. The journal publishes in open access formula on the Creative Commons licence (CC BY-SA 4.0 PL). (more)

ISSN: 2543-6422 (Online) DOI: 10.35784

Zaproszenie do składania artykułów do nowego numeru czasopisma „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” nr 13/2022

2022-01-24

Dostosowanie zabytków do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami – przepisy, zasady, dobre praktyki

Głównym wyzwaniem współczesnej ochrony zabytków staje się konieczność ich szeroko rozumianej modernizacji. Pojęcie to obejmuje wszelkie działania służące dostosowaniu historycznych obiektów do obecnych standardów użytkowych, technicznych, funkcjonalnych i ekologicznych. Jako działanie
modernizacyjne należy również traktować zapewnienie dostępności zabytków osobom ze szczególnymi potrzebami, które stanowią obecnie kilkanaście procent populacji. Ich liczba rośnie – przede wszystkim ze względu na starzenie się populacji. Dlatego dostosowanie całego środowiska kulturowego do potrzeb osób z ograniczeniami jest pilną, powszechną potrzebą. Dotyczy to również obiektów, zespołów i obszarów zabytkowych.

Międzynarodowe i krajowe przepisy określają wymagania, które muszą spełniać budynki i przestrzenie z punktu widzenia dostępności. Przepisy te dotyczą również zabytków. Jednak dostosowanie historycznych obiektów jest znacznie trudniejsze niż obiektów nowobudowanych. W wielu przypadkach zapewnienie dostępności w pełnym zakresie jest wręcz niemożliwe. Szczególnie dotyczy to zabytków, w których ingerencje służące zapewnieniu dostępności kolidują z ochroną zabytkowych wartości. W takich przypadkach konieczne jest poszukiwanie odpowiedniego kompromisu, pomiędzy potrzebą zapewnienia dostępności, a wymaganiami ochrony zabytków.

Zapewnianie dostępności zabytków jest dla konserwatorów zagadnieniem relatywnie nowym. Trwają prace nad tym problemem w ramach Krajowego Programu Ochrony Zabytków, jednak nie został on jeszcze
opracowany ani na poziomie teoretycznym, ani praktycznym. Dlatego środowisko konserwatorskie powinno jak najszybciej wypracować własne zasady i formy zapewniania dostępności zabytków dla osób ze szczególnymi potrzebami. Stanowisko konserwatorów w tej sprawie powinno być jak najszerzej rozpropagowane, aby ochrona zabytków w działaniach zapewniających dostępność nie została odsunięta na drugi plan. Dlatego tak duże znaczenie ma popularyzacja dobrych praktyk, które łączą ochronę zabytkowych
wartości z zapewnianiem dostępności w zabytkach.