PROGRAMY OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI – NIEDOCENIONY ELEMENT POLSKIEGO SYSTEMU OCHRONY ZABYTKÓW
Andrzej Siwek
Narodowy Instytut Dziedzictwa w Krakowie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-3255-8768
Abstrakt
Under the Act of 23 July 2003 on the Protection and Guardianship of Monuments,
a coherent model for caring for historic monuments and sites on both central and local levels was introduced. This concept is intertwined with monitoring and flow of information. The system of managing documents is aimed at optimising actions pertaining to the protection of cultural heritage. As there is a clear hierarchy of these documents, which can also correlate with each other, there are sound reasons behind establishing
a coherent protection policy – from municipal/communal level to the central one. National, regional, district, and municipal/communal programmes pertaining to care for historic monuments and sites are strategic tools which shape policy, direct actions towards specific aims, and reflect the will. In a number of cases, however,
no programmes have ever been developed. Administrative and legal supervision is still the predominant model in the protection of monuments and sites. The period of 2003 - 2016 was the time to „become familiar” with the new tool applied in heritage protection and management. One should learn from these experiences and promote the idea of devising a coherent strategy aimed at protecting historic monuments and sites by implementing programmes on all administrative levels.
Słowa kluczowe:
Protection of historic monuments and sites, care for historic monuments and sites, guardianship of monuments and sites, heritage management, local government, strategic documentsBibliografia
Araoz G. F., Tendencje dziedzictwa dziś i jutro – z perspektywy ewolucji filozofii I teorii konserwacji [w:] II Kongres Konserwatorów Polskich. Warszawa – Kraków 6–9 października 2015. Tezy, red. J. Jasieńko, A. Kadłuczka, Warszawa – Kraków 2015.
Google Scholar
Błyskosz T., Fortuna–Marek A., Jagielska E., Liżewska I., Oszczanowska B., Welc- Jędrzejewska J., Gminny program opieki nad zabytkami. Poradnik metodyczny, Kurier Konserwatorski, Nr 3; 2009.
Google Scholar
Dobosz P., Paradygmat przyszłych zmian w systemie prawnej ochrony zabytków i opiece nad nimi w Polsce [w:] II Kongres Konserwatorów Polskich. Warszawa – Kraków 6–9 października 2015. Tezy, red. J. Jasieńko, A. Kadłuczka, Warszawa – Kraków 2015.
Google Scholar
Dobosz P., Systemy prawne ochrony zabytków z perspektywy teorii prawa administracyjnego, Kraków 2015.
Google Scholar
Fortuna-Marek A., Siwek A., Plany działania – jako element zarządzania miejscem światowego dziedzictwa [w:] Wybrane zagadnienia zarządzania dobrami UNESCO w Polsce, red. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Google Scholar
Golat R., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Zakamycze 2004.
Google Scholar
Jafra T., Rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami [w:] Prawne wyzwania ochrony dóbr kultury we współczesnym świecie, red. P. Dobosz, M. Adamus, A. Mazur, Kraków 2015.
Google Scholar
Konopka M., Zalasińska K., Nic dwa razy się nie zdarza, Biuletyn Informacyjny PKN ICOMOS, styczeń – marzec 2016; Nr 1(32) 2016.
Google Scholar
Pawłowska K., Interesariusze w procesach zarządzania obiektami wpisanymi na listę światowego dziedzictwa natury i kultury UNESCO [w:] Wybrane zagadnienia zarządzania dobrami UNESCO w Polsce, red. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Google Scholar
Piotrowska-Nosek K., Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjęta w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji [w:] Konwencje UNESCO w dziedzinie kultury. Komentarz, red. K. Zalasińska, Warszawa 2014.
Google Scholar
Purchla J., Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny [w:] Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe, red. A. Rottermund, Warszawa 2014.
Google Scholar
Siwek A., Ewidencja i monitoring – filary systemu ochrony zabytków, Biuletyn Informacyjny PKN ICOMOS, styczeń – marzec 2016; Nr 1(32) 2016.
Google Scholar
Siwek A., Monitoring zabytków w kontekście zarządzania miejscem światowego dziedzictwa [w:] Wybrane zagadnienia zarządzania dobrami UNESCO w Polsce, red. B. Szmygin, Warszawa 2015.
Google Scholar
Soldani A., Jankowski D., Zabytki. Ochrona i opieka. Praktyczny komentarz do nowej ustawy, Zielona Góra 2004.
Google Scholar
Szmygin B., Teoria i kryteria wartościowania dziedzictwa jako podstawa jego ochrony [w:] II Kongres Konserwatorów Polskich. Warszawa – Kraków 6–9 października 2015. Tezy, red. J. Jasieńko, A. Kadłuczka, Warszawa – Kraków 2015.
Google Scholar
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz. U. 2003, Nr. 162, poz. 1568. Tekst ujednolicony: Dz. U. 2014, poz. 1446; Dz. U. 2015, poz. 397, 774.
Google Scholar
Wodnicka D., Dziedzictwo kulturowe w polityce rozwoju województwa [w:] Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe, red. A. Rottermund, Warszawa 2014.
Google Scholar
Wojewódzki program opieki nad zabytkami w Małopolsce na lata 2014–2017, red. A. Szpala, Kraków 2014.
Google Scholar
Zalasińska K., Zeidler K., Wykład prawa ochrony zabytków, Warszawa – Gdańsk 2015.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej SiwekNarodowy Instytut Dziedzictwa w Krakowie Polska
https://orcid.org/0000-0002-3255-8768
absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego – historyk (1987) i historyk sztuki (1991). Doktorat
w dziedzinie architektura i urbanistyka (Politechnika Krakowska 2014). 199 –2006 pracował w
Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Krakowie, 1997–2006 jako zastępca Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków. Od 2006 kieruje Oddziałem Terenowym Narodowego Instytutu
Dziedzictwa w Krakowie. Dydaktyk w Zakładzie Ochrony Dóbr Kultury Instytutu Historii Sztuki UJ.
Zainteresowany refleksją teoretyczną z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego.
Statystyki
Abstract views: 216PDF downloads: 248
