Funkcja wynikająca z formy – adaptacja architektury powojennego modernizmu do nowych programów funkcjonalnych

Błażej Ciarkowski

b.ciarkowski@gmail.com
Instytut Historii Sztuki, Politechnika Łódzka, Łódź; (Polska)
http://orcid.org/0000-0001-5661-3429

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza możliwości adaptacji obiektów architektury modernistycznej wzniesionych w Polsce po II wojnie światowej. Specyfika formy, która została zaprojektowana w duchu funkcjonalizmu, a więc dostosowana do określonego programu funkcjonalnego, znacznie utrudnia zmianę przeznaczenia obiektów. Podobnie rozwiązania materiałowe i konstrukcyjne, które (niekiedy ze względu na eksperymentalny, nowatorski charakter) źle znoszą próbę czasu. Rozważania nad wprowadzaniem nowych programów funkcjonalnych przy jednoczesnym zachowaniu autentyzmu obiektów zostały zilustrowane wybranymi przykładami realizacji, mającymi udowodnić tezę, iż efekt finalny procesu adaptacji zależny jest m.in. od właściwej interpretacji substancji historycznej i idei będącej jej genezą.


Słowa kluczowe:

modernizm, powojenny modernizm, adaptacja

Badiou A.,The Subject of Change: Lessons from the European Graduate School, New York-Dresden 2012.
  Google Scholar

Brodzka J., Ciarkowski B., Konserwacja i kreacja architektury. Jan Tajchman i jego działalność, Wydawnictwo TAKO, Toruń 2014.
  Google Scholar

Ciarkowski B., Bolesław Kardaszewski. Architektura i polityka, TAiWPN Univeristas, Kraków 2016.
  Google Scholar

Ciarkowski B., Kryterium autentyczności a wartościowanie zabytków architektury modernistycznej, [w:] Wartościowanie zabytków architektury, red. B. Szmygin, PKN Icomos, Warszawa 2013, s. 71-76.
  Google Scholar

Clarke N., Zijlstra H., De Jonge W., Education for Adaptive Reuse – The TU Delft Heritage and Architecture Experience, „Docomomo Journal” 2019, nr 3 (61).
  Google Scholar

Colquhoun A., Modernity and the Classical Tradition: Architectural Essays 1980-1987, MIT Press, Cambridge Massachusetts 1989.
  Google Scholar

De Jonge W., Myth and Metamorphosis: Aldo van Eyck’s Orphanage (1960) in Amsterdam Restored, [w:] Metamorphosis. The Continuity of Change. 15IDC Conference proceedings, red. A. Tostoes, N. Koselj, Docomomo Internationak - Docomomo Slovenia, Ljubljana 2018.
  Google Scholar

De Jonge W., The Technology of Change: The Van Nelle Factories in Transition, [w:] Back from Utopia. The Challenge of the Modern Movement, red. Henket Hubert-Jan, Heynen Hilde, 010 Publishers, Rotterdam 2002.
  Google Scholar

Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków. Ich oddziaływania na praktykę konserwatorską, „Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków” Seria B – Tom XIII, Warszawa 1966.
  Google Scholar

Fudala T., Archeologia modernistyczna. Rozmowa z Małgorzatą Kuciewicz (Grupa Projektowa Centrala), współautorką projektu renowacji i adaptacji dolnego pawilony stacji Warszawa-Powiśle, [w:] AR/PS Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka, red. G. Piątek, Centrum Architektury, Warszawa 2012.
  Google Scholar

Heynen H., Problem przemijalności w architekturze nowoczesnej, „Autoportret” 2016, nr 2 (53).
  Google Scholar

Jencks Ch., Le Corbusier – tragizm współczesnej architektury, Warszawa 1982.
  Google Scholar

Kardaszewski B., Dzielnica Wyższych Uczelni: Instytut Fizyki Uniwersytetu Łódzkiego, „Architektura” 1986, nr 429, s. 73-80.
  Google Scholar

Klimczak D., Życie i przestrzeń. Grupa 5 Architekci, Grupa 5 Architekci, Warszawa 2018.
  Google Scholar

Lewi H., Paradoxes in the Conservation of the Modern Movement, [w:] Back from Utopia. The Challenge of the Modern Movement, red. Henket Hubert-Jan, Heynen Hilde, 010 Publishers, Rotterdam 2002.
  Google Scholar

Piątek G., Trybuś J., Lukier i mięso, wyd. Stowarzyszenie 40000 Malarzy, Warszawa 2012.
  Google Scholar

Skolimowska A., Muzeum Architektury w hotelu Cracovia, „Architektura-murator” 2017, nr 7.
  Google Scholar

Stefański K., Ciarkowski B., Modernizm w architekturze Łodzi XX wieku, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź 2018.
  Google Scholar

Szafer T. P., Nowa architektura polska. Diariusz lat 1966-1970, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1972.
  Google Scholar

Tostoes A., Ochrona dziedzictwa modernizmu – renowacja trzech arcydzieł architektury XX wieku, [w:] Modernizm w Europie, modernizm w Gdyni. Architektura XX wieku, jej ochrona i konserwacja w Gdyni i w Europie, red. M. J. Sołtysik, R. Hirsch, Gdynia 2018.
  Google Scholar

Wallis M., Semantyczne i symboliczne pierwiastki architektury, [w:] M. Wallis, Wybór pism estetycznych, TAiWPN Universitas, Kraków 2004.
  Google Scholar

Wujek J., Mity i utopie architektury XX wieku, Arkady, Warszawa 1986.
  Google Scholar


Opublikowane
2020-12-04

Cited By / Share

Ciarkowski, B. (2020). Funkcja wynikająca z formy – adaptacja architektury powojennego modernizmu do nowych programów funkcjonalnych. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (9), 15–28. https://doi.org/10.35784/odk.1880

Autorzy

Błażej Ciarkowski 
b.ciarkowski@gmail.com
Instytut Historii Sztuki, Politechnika Łódzka, Łódź; Polska
http://orcid.org/0000-0001-5661-3429

Statystyki

Abstract views: 344
PDF downloads: 372 PDF downloads: 126