"Miejsca pamięci" Pierre'a Nory i społeczny aspekt zagadnień konserwacji dziedzictwa budowlanego
Janusz Krawczyk
krawczyk@umk.plChair for the Study and Protection of Cultural Heritage of the Nicolaus Copernicus University in Toruń (Polska)
Małgorzata Balcer
(Polska)
Abstrakt
Poniższy artykuł dotyczy przydatności koncepcji "miejsc pamięci" Nory w zachowaniu i interpretacji tych historycznych budynków i struktur, które już korzystają z ochrony prawnej jako zabytki. Po pierwsze, zestawiono denotacje pojęcia lieux de mémoire Pierre'a Nory i pojęcia Denkmal (lub monumentu) Aloisa Riegla. Po drugie, w artykule przedstawiono problemy metodologiczne związane z badaniem miejsc pamięci i zaproponowano wskazówki inspirowane pracami Aleidy i Jana Assmanów na temat pamięci kulturowej. Po trzecie, te teoretyczne koncepcje są następnie odnoszone do praktycznych doświadczeń zebranych podczas realizacji projektu "Kościół Pokoju w Jaworze jako miejsce pamięci"; spostrzeżenia z projektu prowadzą do wniosków dotyczących możliwości badania społecznych aspektów konserwacji dziedzictwa budowlanego. W podsumowaniu artykułu wskazano cechy i właściwości lieux de mémoire, które mogą być pomocne w identyfikacji miejsc pamięci z perspektywy ochrony dziedzictwa.
Słowa kluczowe:
zabytek, Denkmal, lieux de memoire, Erinnerungskultur, ochrona dziedzictwa, historia recepcji, Kościół Pokoju w JaworzeBibliografia
Assmann, A. (1996). Im Zwischenraum zwischen Geschichte und Gedächtnis. Bemerkungen zu Pierre Noras “Lieux de mémoire”. In: Les lieux de mémoire/Erinnerungsorte. D’un modèle français à un projet allemande. (19-27): Berlin: Centre Marc Bloch.
Assmann, A. (2003). Speichergedächtnis und Funktionsgedächtnis in Geschichte und Gegenwart. In: Wir sind Erinnerung, Berner Universitätsschriften. (181-196): Bern: Haupt Verlag.
Assmann, J. (2008). Communicative and Cultural Memory, in: Cultural Memory Studies. As International and Interdisciplinary Handbook. (109-118): Berlin, New York, de Gruyter.
Balcer, M. (2017). The Protestant Church of Peace ‘of the Holy Spirit’ in Jawor: A lieu de mémoire for Germans and Poles. In: The Luther Effect in Eastern Europe: History, Culture, Memory. (295-303): Oldenbourg: De Gruyter.
François, E. & Schulze, H. (2008). Einleitung. In: Deutsche Erinnerungsorte. (9-24): Műnchen: Beck.
Jokilehto, J. (2008). The idea of conservation. An overiew. In: Conservation and Preservation. Interactions between Theory and Practice. In memoriam Alois Riegl (1858-1905). (21-35): Firenze: Polistampa.
Krawczyk, J. (2018). Places of memory as a subject of theoretical reflection in heritage conservation. Protection of Cultural Heritage, (5), 91-101. https://doi.org/10.35784/odk.861
Krawczyk, J. (2020). Nazwać, żeby ocalić. Klasycy myśli konserwatorskiej wobec reliktów przeszłości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Nora, P. (1978). Mémoire collective. In: La nouvelle histoire. (398-401): Paris: Retz.
Nora, P. (1986). Comment écrire l’histoire de France. In: Les lieux de mémoire. (Vol. II, 2226-2230): Paris: Gallimard.
Nora, P. (1989). Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire, Representations 26, 7-24.
Nora, P. (1996). From lieux de mémoire to realms of memory. In: Realms of Memory: Rethinking the French Past. (Vol. 1, XV-XXIV): New York, Chichester: Columbia University Press.
Nora, P. (2002, April 19). The Reasons for the Current Upsurge in Memory, Transit 22. Retrieved February 2, 2017, from https://www.eurozine.com/reasons-for-the-current-upsurge-in-memory/
Pomian, K. (2006). Historia, nauka wobec pamięci. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej.
Riegl, A. (1903). Der Moderne Denkmalkultus, sein Wesen, seine Entstehung, Vien, Lepzig: Braumüller.
Schaaf, U. (2019). Die Baugeschichte der Friedenskirche Jauer im Spiegel des bautechnischen Befundes sowie der schriftlichen und bildlichen Quellen: ein Beitrag zur Entwicklung einer arteigenen Methode der bauhistorischen Erforschung von Fachwerkbauten, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika,.
Traba, R. & Hahn H.-H. & Kończal K. & Górny M. (Eds.) (2012-15). Polsko-niemieckie miejsca pamięci, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Autorzy
Janusz Krawczykkrawczyk@umk.pl
Chair for the Study and Protection of Cultural Heritage of the Nicolaus Copernicus University in Toruń Polska
Autorzy
Małgorzata BalcerPolska
Statystyki
Abstract views: 305PDF downloads: 415 PDF downloads: 0
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
