Kryteria, jakie powinny spełniać współczesne prace projektowe przekształcające formę i program użytkowy zabytkowej architektury sakralnej w świetle wybranych przykładów z Europy

Konrad Szumiński

konrad.szuminski@pw.edu.pl
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-0466-2250

Abstrakt

Artykuł podejmuje wciąż aktualny problem przekształceń formy zabytkowej architektury sakralnej w procesie adaptacji do współczesnych funkcji użytkowych. Zjawisko sekularyzacji warunkuje konwersję funkcjonalną świątyń, a zatem wymaga od architektów odpowiedniego podejścia do projektowania w historycznym kontekście z poszanowaniem pierwiastka sacrum. Celem przeprowadzonych badań było sformułowanie zasad, jakie powinny obowiązywać podczas interwencji projektowych w zabytkowych obiektach sakralnych. Badania zostały oparte na studium przypadku wybranych przykładów z Europy, które ilustrują różny stopień ingerencji projektowych w historyczną substancję. Opisywane realizacje poddano ocenie konserwatorskiej na podstawie kryteriów dotyczących m.in. stopnia zachowania wartości zabytkowych oraz ze względu na charakter relacji między zabytkiem a współczesną formą architektury. W wyniku analiz wyodrębniono wnioski końcowe odnoszące się do preferowanych cech funkcjonalnych, przestrzennych, konstrukcyjno-materiałowych współczesnych uzupełnień architektonicznych w zabytkowych miejscach kultu religijnego.


Słowa kluczowe:

architektura sakralna, sekularyzacja, sacrum, zabytek, adaptacja

Białkiewicz A. (2016), O zmianach użytkowania obiektów sakralnych, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
  Google Scholar

Długosz D. (2019), Adaptacja zabytkowych kościołów katolickich do nowych funkcji na wybranych przykładach w Polsce oraz w Europie Zachodniej. Rozprawa doktorska, https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/43226/file/resourceFiles/DlugoszD_AdaptacjaZabytkowych.pdf [dostęp 28.11.2020]
  Google Scholar

Doroz-Turek M. (2015), Wartość sacrum w wybranych adaptacjach zdesakralizowanych kościołów i założeń klasztornych. [w:] Ochrona wartości w procesie adaptacji obiektów zabytkowych, PKN ICOMOS, 85-103.
  Google Scholar

Dyczewski L. (2011), Wyganiane sacrum powraca, [w:] Miasto i sacrum, Zakład Wydawniczy NOMOS, 257-260.
  Google Scholar

Kurek J. (2011), Laicyzacja sacrum. Współczesna adaptacja świątyń do nowych funkcji, Przestrzeń i Forma, nr 15, 225-234.
  Google Scholar

Nieszczerzewska M. (2015). Ruiny architektury sakralnej. Śmierć miejsca - śmierć sacrum?, Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein, nr 9, 273-288.
DOI: https://doi.org/10.14746/cbes.2012.9.17   Google Scholar

Wojtuszek M. (2013), Niezależna struktura konstrukcyjna jako sposób adaptacji funkcjonalnej obiektów sakralnych, https://repolis.bg.polsl.pl/dlibra/publication/24106/edition/22340/content [dostęp: 28.11.2020].
  Google Scholar

Wojtuszek M. (2015), Architektoniczne aspekty adaptacji kościołów w Europie. Rozprawa doktorska, https://delibra.bg.polsl.pl/dlibra/show-content/publication/edition/33850?id=33850 [dostęp: 28.11.2020].
  Google Scholar

https://www.academia.edu/15408417/3Building_Adaptation
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-06-30

Cited By / Share

Szumiński, K. (2021). Kryteria, jakie powinny spełniać współczesne prace projektowe przekształcające formę i program użytkowy zabytkowej architektury sakralnej w świetle wybranych przykładów z Europy. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (11), 161–170. https://doi.org/10.35784/odk.2750

Autorzy

Konrad Szumiński 
konrad.szuminski@pw.edu.pl
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej Polska
https://orcid.org/0000-0002-0466-2250

Statystyki

Abstract views: 149
PDF downloads: 180