Przekształcenia zabytkowych obiektów – próba kodyfikacji
Abstrakt
Rozwój cywilizacyjny i związane z tym zmiany standardów funkcjonalnych, technologicznych i wzorców estetycznych wiążą się z przekształceniami istniejącej zabudowy, w tym również zabytków architektury. Uwarunkowane czynnikami pozakonserwatorskimi potrzeby i skala tych przekształceń wpływają na przewartościowania paradygmatu ochrony architektonicznego dziedzictwa. Istotnym tego przejawem, w następstwie transformacji ustrojowej w Polsce po 1989 roku, jest między innymi współzależność skutecznej ochrony zabytków z ich użytkowym wykorzystaniem. Wiąże się to z koniecznością ingerencji modernizacyjno-adaptacyjnych - ze zmianami podziałów wnętrz i potrzebą powiększania użytkowanej powierzchni poprzez rozbudowy zabytkowych obiektów lub założeń lub wznoszenia w ich najbliższym sąsiedztwie nowych. Ochrona zabytków wymaga zatem integracji działań utrwalających dokumentalne wartości historycznej tkanki z zasadami jej przystosowania do aktualnych, utylitarnych potrzeb – jako warunku przetrwania zabytków.
W systematyzowaniu zasad przekształceń niezbędne jest uporządkowania nazewnictwa działań podejmowanych wobec zabytków – kluczowego w rozumieniu zasad ochrony i dialogu uczestników procesów konserwatorko-modernizacyjnych.
Celem rozważań zawartych w artykule jest: zarys poglądów dotyczących ingerencji w zabytkowe struktury w rozwoju polskiej myśli konserwatorskiej jako punkt wyjścia do kodyfikacji ingerencji; diagnoza istotnych uwarunkowań decydujących o przekształceniach zabytków i potrzeb dialogu uczestników przedsięwzięć konserwatorko-modernizacyjnych; próba zdefiniowania rodzajów przekształceń z ich charakterystyką oraz sformułowanie wniosków.
Słowa kluczowe:
zabytki, przekształcenia, kodyfikacjaBibliografia
Gruszecki A., Łysiak W. (1974), Propozycja nowej wersji Karty Weneckiej, Architektura nr 1-2, s. 3-21.
Google Scholar
Kurzątkowski M. (1993), Neohistoryzm konserwatorski, Ochrona Zabytków, nr 3, s. 225-226.
Google Scholar
Lubocka-Hoffmann M. (2001), W poszukiwaniu tożsamości Balijska. Retro-wersja miasta w oparciu o doświadczenia Elbląga, Tożsamość miasta odbudowanego; autentyzm – integralność – kontynuacja; Gdańsk, s. 66.
Google Scholar
Muczkowski J. (1914), Ochrona zabytków, Kraków.
Google Scholar
Müller S. (1974), Współczesna forma architektoniczna w ośrodkach zabytkowych w Polsce po 1956 roku, Architektura, nr 1 -2, s. 22–28.
Google Scholar
Szmygin B. (2000), Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku, Lublin, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, s. 223.
Google Scholar
Tajchman J., Arszyński M. (1972), Wybrane zagadnienia słownictwa konserwatorskiego w dziedzinie zabytków architektury – na tle analizy podstawowych pojęć, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, t. XVII, nr 3, s. 236–238.
Google Scholar
Tomaszewski A (2012), Konserwacja pomiędzy „estetyką” a autentyzmem w: Święcka E. red. Ku nowej filozofii dziedzictwa, Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury, s. 119-120.
Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 189PDF downloads: 230
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
