Praktyka konserwatorska i przyszłość tekstów doktrynalnych

Nigel Walter

nigelesque@gmail.com
Department of Archaeology, University of York, The King's Manor, York YO1 7EP (Wielka Brytania)
https://orcid.org/0000-0002-1152-522X

Abstrakt

W 2021 r. przypada 90. rocznica przyjęcia Karty Ateńskiej. Ta pierwsza międzynarodowa karta konserwatorska stanowi obecnie część szybko powiększającej się kolekcji "tekstów doktrynalnych", które leżą u podstaw współczesnej konserwacji zabytków. Niezależnie od swoich mocnych i słabych stron, zbiór ten stanowi wyznacznik tożsamości zbiorowej i ma kluczowe znaczenie dla samookreślenia naszej dyscypliny. Choć słusznie darzymy je wielkim sentymentem, w niniejszym artykule dowodzimy, że bezkrytyczne podejście do tego zbioru tekstów niesie ze sobą ryzyko niezamierzonych konsekwencji, w tym potencjalnie zniszczenia ważnego dziedzictwa. Właśnie ze względu na ich nieprzemijający wpływ, istotne jest, by jako dyscyplina konserwatorska zaangażowała się w świadomą krytykę swoich tekstów doktrynalnych, poprzez odpowiednią i hermeneutyczną lekturę.

W artykule rozważono najpierw naturę tekstów doktrynalnych, a następnie wykorzystano pojęcie doktryny do zbadania niektórych podobieństw i różnic między tekstami doktrynalnymi o charakterze religijnym a tekstami konserwatorskimi, wprowadzając w ten sposób kwestię hermeneutyki. Prowadzi to następnie do dyskusji na temat relacji między teorią a praktyką oraz arystotelesowskiego pojęcia phronesis, czyli mądrości praktycznej. Artykuł kończy się rozważaniami na temat niektórych implikacji konserwatorskich przyjęcia tego podejścia.


Słowa kluczowe:

tekst doktrynalny, hermeneutyka, budynki historyczne, phronesis, Prudentia, Hans-Georg Gadamer

Aristotle (1999). Nicomachean Ethics. (T. Irwin, trans.). 2nd ed. Indianapolis, IN: Hackett.
DOI: https://doi.org/10.1093/oseo/instance.00258595   Google Scholar

Australia ICOMOS (2013). The Burra Charter: The Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance, 2013. Burwood, Australia: Australia ICOMOS.
  Google Scholar

Daniels, S. & Cosgrove, D.E. (1988). Introduction: Iconography and Landscape. In: The Iconography of Landscape : Essays on the Symbolic Representation, Design, and Use of Past Environments. Cambridge and New York: Cambridge University Press. pp. 1–10.
  Google Scholar

Gadamer, H.-G. (1976). On the Scope and Function of Hermeneutical Reflection. (D. E. Linge, trans.). In: Philosophical Hermeneutics. Berkeley and Los Angeles, CA: University of California Press. pp. 18–43.
  Google Scholar

Gadamer, H.-G. ([1960] 1989). Truth and Method. (J. Weinsheimer & D. G. Marshall, trans.). 2nd, rev. ed. London: Sheed and Ward.
  Google Scholar

Grondin, J. (1994). Introduction to Philosophical Hermeneutics. New Haven, CT: Yale University Press.
  Google Scholar

Holy See (2019). Catechism of the Catholic Church. Vatican City; Washington, D.C.: Libreria Editrice Vaticana.
  Google Scholar

ICOMOS (1964). International Charter on the Conservation and Restoration of Monuments and Sites. Paris: ICOMOS.
  Google Scholar

ICOMOS (1994). The Nara Document on Authenticity. [Online]. ICOMOS. Available at: https://www.icomos.org/charters/nara-e.pdf.
  Google Scholar

ICOMOS (2008). Resolutions of the 16th General Assembly. [Online]. Paris: ICOMOS. Available at: https://www.icomos.org/quebec2008/resolutions/pdf/GA16_Resolutions_final_EN.pdf.
  Google Scholar

ICOMOS (2013). Annual Report 2009, Volume 1. [Online]. Paris: ICOMOS. Available at: https://www.icomos.org/images/DOCUMENTS/Secretariat/Annual_Reports/AR2009_Vol1complet_finalweb_20130618.pdf.
  Google Scholar

ICOMOS-UK (2015). A Cultural Heritage Manifesto. [Online]. Available at: http://www.icomos-uk.org/uploads/sidebar/PDF/A%20Cultural%20Heritage%20Manifesto.pdf.
  Google Scholar

Lowenthal, D. (2015). The Past Is a Foreign Country - Revisited. Cambridge: Cambridge University Press.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139024884   Google Scholar

Morris, W. ([1877] 2018). The Society for the Protection of Ancient Buildings Manifesto. [Online]. Available at: https://www.spab.org.uk/about-us/spab-manifesto.
  Google Scholar

Szmygin, B. (2010). Formal Analysis of Doctrinal Texts in Heritage Protection. In: M. S. Falser, W. Lipp, & A. Tomaszewski (eds.) Conservation and Preservation : Interactions between Theory and Practice : In Memoriam Alois Riegl (1858-1905). Firenze: Edizioni Polistampa. pp. 97–106.
  Google Scholar

UNESCO (1972). Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. [Online]. Available at: http://whc.unesco.org/archive/convention-en.pdf.
  Google Scholar

UNESCO (2003). Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. [Online]. Available at: https://ich.unesco.org/en/convention.
  Google Scholar

Walter, N. (2020). Narrative Theory in Conservation: Change and Living Buildings. Abingdon and New York: Routledge.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780429427183   Google Scholar


Opublikowane
2021-12-29

Cited By / Share

Walter, N. (2021). Praktyka konserwatorska i przyszłość tekstów doktrynalnych. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (12), 97–112. https://doi.org/10.35784/odk.2792

Autorzy

Nigel Walter 
nigelesque@gmail.com
Department of Archaeology, University of York, The King's Manor, York YO1 7EP Wielka Brytania
https://orcid.org/0000-0002-1152-522X

Statystyki

Abstract views: 210
PDF downloads: 209