Alert w XXI wieku. Zmiany teorii ochrony dzieł dziedzictwa w znaczeniu materialnym, niematerialnym i cyfrowym
Iwona Szmelter
iwona.szmelter@gmail.comWydział Konserwacji-Restauracji Dzieł Sztuki, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9557-6509
Abstrakt
‘Alert’ przedstawia potrzebę rozszerzenia teorii ochrony dziedzictwa kultury w znaczeniu nie tylko materialnym, ale i niematerialnym oraz cyfrowym. Wobec przemian we współczesnym świecie stoimy w obliczu wszechogarniających zmian obszaru dziedzictwa, które modyfikują misję „chronić i przekazywać”. Zastana sytuacja ukazuje nieadekwatność dawnych teorii konserwatorskich i fragmentację doktryn. Autorka przedstawia w czytelnej strukturze możliwe scenariusze rozwiązania kryzysu w teorii i systemie ochrony. Nowe zagadnienia obejmują zarówno teorię konserwacji tradycyjnych dyscyplin przez jej rozszerzone rozpoznanie i dokumentację, jak i innowacyjną ochronę rozszerzonego obszaru dziedzictwa, wraz z paradygmatami współczesnej teorii. Kolejne zagadnienia dotyczą potrzeby reformy istniejących procedur w instytucjach kulturalnych. Uczestnicząc w przełomie kulturalnym nie powinniśmy być ani bierni, ani rewolucyjni, lecz adekwatnie dostosowywać teorię, projekty i prawodawstwo. Aktywna postawa wymaga odpowiedzi na podstawowe pytania: co chronimy w obliczu rozszerzenia obrazu dziedzictwa kultur? Jak dokonać łącznego (holistycznego) zachowania dotychczasowego prymatu kultury materialnej i jednocześnie potrzebnego usankcjonowania ochrony dziedzictwa niematerialnego? Czy w porę dostrzegamy i reagujemy na rosnące znaczenie cyfryzacji objawów sztuki i powstającego jej dziedzictwa? Jak sprowokować optymalne uczestnictwo odbiorców w ochronie dziedzictwa? Odpowiedzi na te pytania okazują się bardzo ważne, bowiem mogą być pomocnym drogowskazem zmian i analizy wartościującej w dwóch uzupełniających si kategoriach: kulturalno-historycznych i społeczno-ekonomicznych, które w rzeczywistości wzajem się przenikają.
Słowa kluczowe:
dziedzictwo sztuk wizualnych, teoria konserwacji, analiza wartościująca, paradygmaty współczesnej teorii konserwacji, filary praktyki konserwacjiBibliografia
Llamas-Pacheco R., Some Theory for the Conservation of Contemporary Art, Studies in Conservation, 2020.
DOI: https://doi.org/10.1080/00393630.2020.1733790
Google Scholar
Santabárbara Morer C., Conservation of contemporary art: a challenge for the theory of critic restoration?, [in:] Conservando el pasado, proyectando el futuro, tendencias en la restauración monumental en el siglo XXI, Institucíon Fernando el Católico, Zaragoza, 2013.
Google Scholar
Smith L., Uses of Heritage. Routledge, London, 2006.Szmelter I., New Values of Cultural Heritage and the Need for a New Paradigm Regarding its Some Theory For The Conservation Of Contemporary Art Care, CeROArt, 2013, http://journals.openedition.org/ceroart/3647.
Google Scholar
Szmelter I., Kurkowska J., The Innovative Approaches Of Complex Care For Alina Szapocznikow Legacy with Case Studies. New Insight Into Preservation Theory Of Contemporary Art, [w:] Science and Art. The Contemporary Painted Surface, Royal Society of Chemistry, RSC Cambridge, 2019.
Google Scholar
Szmelter I., O fenomenie sztuk wizualnych i meandrach ich ochrony, Filozofia i elementy nowej teorii i praktyki konserwacji, WN PWN, Warszawa, 2020.
Google Scholar
Theory and practice in the conservation of modern and contemporary art.Reflections on the roots and the perspectives (2010), ed. Schädler-Saub U., Weyer A., Hildesheim, Archetype, London.
Google Scholar
Urban art: i co dalej- zagadnienia ochrony sztuki współczesnej, (2021), red. I. Szmelter, (autorzy Iwona Szmelter, Żaneta Gwardzińska, Tytus Sawicki, Anna Kowalik); open access w j.pol. https://wydawnictwo.asp.waw.pl/publikacja/urbanart-i-co-dalej-zagadnienia-ochrony-sztuki-wspolczesnej/,oraz w j. angielskim, https://wydawnictwo.asp.waw.pl/publikacja/urban-art-and-what-next-the-issues-of-preservation-of-contemporary-art/
Google Scholar
Współczesne Problemy Teorii Konserwatorskiej w Polsce, red. B. Szmygin, Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków ICOMOS, Politechnika Lubelska, Warszawa – Lublin, 2008.
Google Scholar
Autorzy
Iwona Szmelteriwona.szmelter@gmail.com
Wydział Konserwacji-Restauracji Dzieł Sztuki, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Polska
https://orcid.org/0000-0002-9557-6509
Statystyki
Abstract views: 231PDF downloads: 185
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
