Czy to zawsze kwestia stylu? Problem właściwej terminologii architektonicznej w renowacjach zamków w Czechach i na Morawach od lat 90-tych XIX wieku do lat 20-tych XX wieku

Martin Horáček

horacek_martin@post.cz
Palacký University Olomouc (Czechy)
https://orcid.org/0000-0002-3108-7255

Abstrakt

Niniejsze opracowanie dotyczy renowacji zamków od przełomu XX i XXI wieku do chwili obecnej, koncentrując się na ich aspekcie stylistycznym. Chociaż zamki (zarówno zrujnowane, jak i zamieszkane) były uważane za ważne przedmioty ochrony dziedzictwa od początku ruchu konserwatorskiego, wymagają one uzupełnień architektonicznych w celu dalszego przystosowywania obiektów do współczesnych warunków, nawet przy zastosowaniu podejścia ściśle konserwatorskiego. W przeciwieństwie do dziewiętnastowiecznego europejskiego podejścia do konserwacji, specjaliści od konserwacji z XX i XXI wieku zalecają głównie, aby nowe elementy były zgodne z zachowaną kompozycją lub skalą, pozostawiając otwartą kwestię ich stylu (tj. spójnej terminologii architektonicznej). Studium analizuje wybrane czeskie przykłady, które zawierają wyraźną, nowo dodaną warstwę (gotyk w Bouzovie, lata 90. i 100. XIX wieku; secesja i art deco w Nowym Mieście nad Metują, lata 10. i 20. XX wieku; klasycyzm na Zamku Praskim, lata 20. i 50. XX wieku; technokratyzm w Lipnicy, lata 70. i 80. XX wieku; romantyzm w Častolovicach, lata 90. XX wieku; minimalizm w Helfštýnie, lata 2010.) Opierając się na tych przykładach, analiza stawia następujące pytania: w jaki sposób nowe dodatki powinny odnosić się do autentyczności i integralności odnowionych zabytków i jakie zmienne wpływają na tę relację? Czy władze konserwatorskie powinny regulować terminologię współczesnych interwencji?


Słowa kluczowe:

konserwacja architektoniczna, zamki, Bohemia, Moravia, terminologia architektoniczna, styl, autentyczność, integralność, wartość dla dziedzictwa

Bořutová, D (2009). Architekt Dušan Samuel Jurkovič. Bratislava: Slovart.
  Google Scholar

Bořutová, D., Zajková, A. & Dulla, M (1993). Dušan Jurkovič: Súborná výstava architektonického diela / General Exhibition of the Architectural Work. Bratislava, Slovak National Gallery.
  Google Scholar

Cameron, C. & Rössler, M (2016). Many Voices, One Vision: The Early Years of the World Heritage Convention. London – New York: Routledge.
  Google Scholar

EN 15898 (2019). Conservation of Cultural Heritage: Main General Terms and Definitions. Brussels: European Committee for Standardization CEN-CENELEC.
  Google Scholar

Geddes, P (1915). Cities in Evolution. London: Williams & Norgate.
  Google Scholar

Girsa, V. & Hanzl M (2011). A Typology of Conservation-Restoration. Prague: Czech Technical University in Prague.
  Google Scholar

Hardy, M (ed.). The Venice Charter Revisited: Modernism, Conservation and Tradition in the 21st Century. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
  Google Scholar

Helfštýn Castle Reconstruction (2021), https://atelier-r.cz/en/portfolio-en/helfstyn-castle/, accessed 17 January 2023.
  Google Scholar

Horáček, M (2013). Za krásnější svět: Tradicionalismus v architektuře 20. a 21. století / Traditionalism in Architecture of the 20th and 21st Centuries. Brno: Barrister & Principal – VUTIUM.
  Google Scholar

Horáček, M (2015). Josip Plečnik and the Architecture of Humanism in the 20th and 21st century. In: Šovarová D (ed.). The Extraordinary Work of Josip Plecnik: The Church of the Most Sacred Heart of Our Lord. Prague: Municipal District Prague 3, 44–57.
  Google Scholar

Kiesling, N (2011) Pavel Janák. Řevnice: Arbor Vitae [in Czech and German].
  Google Scholar

Kuča, K. et al (2019). Guidebook to Monuments Managed by the National Heritage Institute in the Czech Republic. Prague: National Heritage Institute.
  Google Scholar

Lapáček, J. et al (2020). Hrad Helfštýn – strážce Moravské brány. Přerov: Muzeum Komenského v Přerově.
  Google Scholar

Lukeš Z. et al (1997). Josip Plečnik: An Architect of Prague Castle. Prague: Prague Castle Administration.
  Google Scholar

Michl, J (2020). Co Bauhaus dal – a co VZAL: Kritické úvahy o modernistickém pojetí designu a architektury. Brno: Books & Pipes.
  Google Scholar

Selected chapters in English here: https://janmichl.com/, accessed 17 January 2023.
  Google Scholar

OGL (2021). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention. Paris: UNESCO World Heritage Centre, https://whc.unesco.org/en/guidelines/, accessed 17 January 2023.
  Google Scholar

Phipps, D (1982). Affordable Splendour: An Ingenious Guide to Decorating Elegantly, Inexpensively and Doing Most of It Yourself. London: Weidenfeld and Nicolson.
  Google Scholar

Prelovšek, D (1997). Jože Plečnik 1872–1957: Architectura perennis. New Haven – London: Yale University Press.
  Google Scholar

Semes, Steven W (2009). The Future of the Past: A Conservation Ethic for Architecture, Urbanism, and Historic Preservation. New York: W. W. Norton & Company.
  Google Scholar

Szmygin, B (ed.) (2015a). Conservation Officer’s Handbook: International Standards in Cultural Heritage Protection. Warsaw: ICOMOS Polska.
  Google Scholar

Szmygin, B (ed.) (2015b). Heritage Value Assessment Systems: The Problems and the Current State of Research. Lublin – Warsaw: Lublin University of Technology – ICOMOS Polska.
  Google Scholar

Váňa, R (1996). Hrad Bouzov / Die Burg Busau / The Castle Bouzov / Château de Bouzov. Olomouc: Sprint.
  Google Scholar

Vienna Memorandum on “World Heritage and Contemporary Architecture – Managing the Historic Urban Landscape” (2005). Paris: UNESCO World Heritage Centre.
  Google Scholar

Wood, M (2007). John Fowler: Prince of Decorators. London: Frances Lincoln.
  Google Scholar

Zatloukal, P (2002). Příběhy z dlouhého století: Architektura let 1750–1918 na Moravě a ve Slezsku. Olomouc: Muzeum umění, 2002.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-12-30

Cited By / Share

Horáček, M. (2023). Czy to zawsze kwestia stylu? Problem właściwej terminologii architektonicznej w renowacjach zamków w Czechach i na Morawach od lat 90-tych XIX wieku do lat 20-tych XX wieku. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (18), 35–59. https://doi.org/10.35784/odk.3447

Autorzy

Martin Horáček 
horacek_martin@post.cz
Palacký University Olomouc Czechy
https://orcid.org/0000-0002-3108-7255

https://upol.academia.edu/MartinHor%C3%A1%C4%8Dek



Statystyki

Abstract views: 68
PDF downloads: 83