Ochrona historycznych przestrzeni miejskich w tworzeniu tożsamości miasta.
Przykład Szczecina (Polska)
Zbigniew Władysław Paszkowski
prof.paszkowski@gmail.comWyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Wydział Architektury (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-7506-0185
Sylwia Kołowiecka
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Architektury, Katedra Historii i Teorii Architektury (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-9020-4397
Aleksandra Kuśmierek
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Architektury, Katedra Historii i Teorii Architektury (Polska)
Abstrakt
Artykuł dotyczy tworzenia nowej tożsamości w miastach przejętych od III Rzeszy po II wojnie światowej na przykładzie Szczecina (il. 1). Proces ten charakteryzuje się wieloletnimi przemianami urbanistycznymi: rekonstrukcją, rewaloryzacją i rewitalizacją zespołów urbanistycznych. W procesie tworzenia nowej, polskiej tożsamości tych miast, wyraźnie promowano funkcjonalistyczny rozwój struktur miejskich oraz silny nacisk na intensywną funkcjonalność w użytkowaniu przestrzeni śródmiejskich. Tendencja ta spowodowała poważne zagrożenia zachowanych na tych terenach zabytkowych przestrzeni publicznych. Konieczne jest jednak uwzględnienie rosnących wymagań funkcjonalnych i jakościowych oraz potrzeb związanych ze współczesnymi funkcjami miast w ich historycznych obszarach. Żyjące, rozwijające się miasto historyczne nie może być całkowicie ochronione przed zmianami wynikającymi z rozwoju gospodarczego, technologicznego, kulturowego czy utylitarnych potrzeb jego mieszkańców. Opracowano metody pozwalające na ochronę zabytkowych przestrzeni publicznych w miastach poprzez ochronę prawną lub bezpośrednią konserwację budynków, a także rewitalizację przestrzeni publicznych. Rewitalizacja miasta to metoda, która w przemyślany sposób chroni walory zabytkowej zabudowy, dopuszczając jednocześnie nowe funkcje i działania, uwzględniające zarówno ochronę dziedzictwa jak i potrzeby społeczne. W procesach rewitalizacji szczególną rolę pełnią historyczne przestrzenie publiczne, w których toczy się „miejskie życie”, gdyż są one ważne w kreowaniu tożsamości miasta. Społeczne odzyskiwanie tożsamości miasta odbywa się głównie w historycznych obszarach przestrzeni publicznych, gdzie rzetelność podejścia do ochrony wartości i autentyczność historycznych zasobów jest warunkiem ich społecznej akceptacji.
Słowa kluczowe:
rewitalizacja, ochrona zabytków, miejsce, przestrzeń publiczna, tożsamość miasta, Szczecin, transformacja miejskaBibliografia
Bańka A., (2016), The Architecture of the Psychological Life Space. Behavioral Fundamentals Of Design. Spa.
Google Scholar
Bańka A., (2016), The psychological design structure of the environment. A study of creating architectural places,https://www.researchgate.net/publication/308903684_Architektura_psychologicznej_przestrzeni_zycia_Behawioralne_podstawy_projektowania_2016)[dostep:2023.01.13].
DOI: https://doi.org/10.14691/BPPA.2016
Google Scholar
Bauman Z., (1992) Soil, blood and identity. Sociological Review, 40 (4), p.675-701.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-954X.1992.tb00407.x
Google Scholar
Canter D., (1977), Londyn, The Psychology of Place, Architectural Press.
Google Scholar
Frick D., (2008), Theorie des Staedtebaus, Ernst Wasmuth Verlag, Tuebingen-Berlin, s.60-64 ISBN 3 8030 0654 6.
Google Scholar
Gachowski M., Lessaer S. W., (1987, May – June), “Homo urbanisticus – i.e. designing in such a way that people living in the city live at home”, Architektura 3 (437), p. 26.
Google Scholar
General Plan of Warsaw, (1965), Presidium of the National Council of the Capital City of Warsaw, General Council of the Social Capital Reconstruction Fund, Warsaw, s. 47.
Google Scholar
Giddens A. (2007), Over to You, Mr Brown, Polity Press, Cambridge.
Google Scholar
Gliński A., Kusztra Z., Müller S., (1984, March - April), Polish architecture chapter II 1949-1956 Socialist realism, Architektura 2 (418), , s. 67.
Google Scholar
Hauziński A., (2020, March), Fundamentals of environmental psychology, (https://www.researchgate.net/profile/Aleksander-Hauzinski/publication/340093015_Podstawy_psychologii_srodowiskowej/links/5e77f8b492851cf271a0b573/Podstawy-psychologii-srodowiskowej.pdf) [dostęp:2023.01.13].
Google Scholar
Eysymontt R., (2009), The city's genetic code. Medieval foundation towns of Lower Silesia against the background of European urban planning . Via Nova, Wrocław.
Google Scholar
Kochanowski M., (2005), Przestrzeń publiczna miasta poindustrialnego. Urbanista, 2005.
Google Scholar
Lose S., Towards urbanology, (2015), Publishing Unpuleashed, Wrocław, s. 204.
Google Scholar
Lubocka-Hoffmann M.,(1998), Retroversion of the Old Town in Elbląg, [w:] Lubocka-Hoffmann M. (1998) (red), Rebuilding historic cities. Proceedings of the International Scientific Conference, Elbląg.
Google Scholar
Lubocka-Hoffmann M., (1997), Retroversion of the Old Town in Elbląg, „Archeologia Elbingensis”, t. 2.
Google Scholar
Lubocka-Hoffmann M., (2006), Retroversion of the Old Town in Elbląg, „Rocznik Elbląski”, special number.
Google Scholar
Lynch K. (2011), Image of the City. [Polish translation by T. Jeleński:] Obraz Miasta. Archiwolta, Kraków ISBN 987-83-931118-0-0.
Google Scholar
Muszyńska E., (1984, March - April), Problems of revalorization of small towns, Architektura 2 (418), s. 57.
Google Scholar
Norberg – Schultz Ch. (1971), Existence, Space, Architecture, Studio Vista London.
Google Scholar
Parysek J., (2005, Spring), Development of Polish towns and cities and factors affecting this process at the turn of the century.
Google Scholar
Paszkowski Z., (2008), Restructuring a historical city as a method of its contemporary shaping on the example of the Old Town in Szczecin, Hogben, Szczecin.
Google Scholar
Szmygin B., (2000), Shaping the concept of the monument and conservation doctrine in Poland in the 20th century, University Publishing House of the Lublin University of Technology, Lublin, s. 146–178.
Google Scholar
Wrana J., (2011), The identity of the place. A criterion in architectural design. Lublin, Lublin University of Technology Publishing House.
Google Scholar
Żmudzińska-Nowak M., (2006, June, 22-23), Identity of space and places in the era of globalization - in search of a new utopia. ULAR 2 : Renewal of the urban landscape. Identity of place in the era of globalization. Materials of the international scientific conference of the Faculty of Architecture of the Silesian University of Technology, Gliwice.
Google Scholar
Żmudzińska-Nowak M.,( 2010), Place – identity and change, Publishing house of the Silesian University of Technology, Gliwice.
Google Scholar
Autorzy
Zbigniew Władysław Paszkowskiprof.paszkowski@gmail.com
Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Wydział Architektury Polska
https://orcid.org/0000-0002-7506-0185
Zbigniew Władysław PASZKOWSKI (born 1955, Cracow, Poland) - full professor, PhD. DSc. architect, the graduate of the Faculty of Architecture at the Cracow University of Technology, professor at the Department of Architecture of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin (WPUT Poland), the head of the Architecture and Urban Planning Scientific Discipline, the member of the Urban Planning and Architecture Committee of the Polish Academy of Sciences. The author of scientific publications in the field of architectural theory, history and modern trends in architecture. The founder and leading architect of the URBICON Ltd. architectural design office (since 1990) in Szczecin. Author of many building and urban projects, winner of several architectural competitions. Researcher in architecture, urban development, conservation of architectural monuments and sustainability.
Autorzy
Sylwia KołowieckaZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Architektury, Katedra Historii i Teorii Architektury Polska
https://orcid.org/0000-0001-9020-4397
Sylwia KOŁOWIECKA (born 1977, Świnoujście, Poland) – MSc. Eng. architect, graduate of the Faculty of Architecture at the Szczecin University of Technology. Currently a PhD student and assistant at the Department of History and Theory of Architecture at the Faculty of Architecture of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin (Poland). Co-founder of the architectural office Maple Sp. z o. o. (since 2017). General designer of the studio of completed or currently implemented facilities.
Autorzy
Aleksandra KuśmierekZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Architektury, Katedra Historii i Teorii Architektury Polska
Aleksandra KUŚMIEREK (born 1978, Szczecin, Poland) – MSc. Eng. Eng. architect, graduate of Faculty of Architecture of the Szczecin University of Technology. Currently a PhD student and assistant at the Department of History and Theory of Architecture at the Faculty of Architecture of the West Pomeranian University of Technology in Szczecin (Poland). The owner of the architectural office OT KWADRAT (since 2016), Project Manager of currently implemented facilities.
Statystyki
Abstract views: 91PDF downloads: 106
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
