Wartości niematerialne i turystyka przestrzeni publicznych w starożytnym centrum Neapolu (Włochy)

Rita Gagliardi

ri.gagliardi@libero.it
Università degli Studi di Napoli Federico II, Neapol (Włochy)

Abstrakt

Tożsamość starożytnego centrum Neapolu była historycznie oparta na współistnieniu materialnych i niematerialnych wartości leżących u podstaw zwartej tkanki wielowiekowych warstw architektonicznych i urbanistycznych. Ich trwały charakter i obecność w przestrzeni publicznej przyczynia się do wizerunku Neapolu jako autentycznego i wielowarstwowego miasta, uznanego za Historyczny Krajobraz Miejski (Historic Urban Landscape, HUL) i wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO dwadzieścia osiem lat później. Jednocześnie zachowanie tych wartości stanowi wyzwanie w odniesieniu do zmiany ról w niektórych przestrzeniach publicznych ze względu na presję materialną, ekonomiczną i społeczną, w szczególności turystyczną. Ten cykliczny proces determinowany fizycznymi przekształceniami układu urbanistycznego i nową charakterystyką funkcjonalną obszarów "nadturystycznych" ma szczególny wpływ na przestrzenie publiczne zlokalizowane wzdłuż głównych szlaków turystycznych w starożytnym centrum, na przykład na dziedziniec Santa Chiara. Artykuł ma na celu zastanowienie się nad perspektywami tych obszarów, zbadanie roli odgrywanej przez turystykę w zachowaniu ich tożsamości jako kluczowej w zarządzaniu historyczną ochroną miejską. Jest to uzupełnione bardziej ogólnymi refleksjami na temat znaczących przestrzeni, takich jak dziedzińce kościelne i ogrody, które są przekształcane w obszary publiczne, kształtując zarówno miasta, jak i ich mieszkańców, w celu określenia właściwej równowagi między przyczynami rozwoju a zachowaniem dziedzictwa i autentyczności.


Słowa kluczowe:

konserwacja, tożsamość, Neapol, place kościelne, turystyfikacja

Aveta, A., Marino, B. G. (Eds.). (2012). Restauro e riqualificazione del centro storico di Napoli patrimonio dell’UNESCO tra conservazione e progetto. Napoli: Edizioni Scientifiche Italiane.
  Google Scholar

Bandarin, F. (2019). Reshaping Urban Conservation. In: Pereira Roders, A., Bandarin, F. (Eds.). Reshaping Urban Conservation. The Historic Urban Landscape Approach in Action. (3–20). Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-10-8887-2.
  Google Scholar

Belfiore, P. (2023, February 24). L’identità non può essere gastronomica. La repubblica, 1.
  Google Scholar

Brandi, C. (1965, February 15). La mania dei «ripristini» rovina una bella piazza a Napoli.Il Corriere della Sera, 3.
  Google Scholar

Canino, M. (n.d.). Studio di sistemazione urbanistica della piazza del Gesù Nuovo in Napoli. Napoli: Stamperia napoletana.
  Google Scholar

Carughi, U. (2005). L’insula allo Spirito Santo e la proposta per S. Chiara. In: Stenti, S. (Ed.). Marcello Canino 1895–1970. (121–129). Napoli: Clean.
  Google Scholar

Cerreta, M., Della Mura, F., Poli, G. (2020). Assessing the Interstitial Rent: The Effects of Touristification on the Historic Center of Naples (Italy). In: Gervasi, O., Murgante, B., Misra, S., Garau, C., Blečić, I., Taniar, D., Apduhan, B. O., Rocha, A. M. A. C., Tarantino, E., Torre, C. M., Karaca, Y. (Eds.). Computational Science and Its Applications – ICCSA 2020. (952–967). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-58808-3.
  Google Scholar

Comune di Napoli (2004). PRG Variante Urbanistica per il centro storico e le zone orientalee nord occidentale. Napoli.
  Google Scholar

Comune di Napoli, (2011). Centro storico di Napoli Patrimonio mondiale UNESCO. Sistemadi Gestione.
  Google Scholar

Comune di Napoli, (2017). Piano marketing strategico per lo sviluppo turistico della Destinazione Napoli 2020. Retrieved March 27, 2023 from: https://www.comune.napoli.it/flex/cm/pages/ServeAttachment.php/L/IT/D/7%252F7%252Ff%252FD.f4b8c24ef7b162453b69/P/BLOB%3AID%3D32393/E/pdf ?mode=download.
  Google Scholar

De Pieri, F. (2012). Un paese di centri storici: urbanistica e identità locali negli anni Cinquantae Sessanta. „Rassegna di architettura e urbanistica”, (136), 92–100.
  Google Scholar

Di Stefano, R. (1964). S. Chiara. „Ingegneri”, v(23), 54–49.
  Google Scholar

Giampaola, D. (2010). Il paesaggio costiero di Neapolis tra greci e bizantini. In: Soprintendenza speciale per i beni archeologici di Napoli e Pompei, (Ed.). La città e il mare. Piazza Bovio: tra romani e bizantini. (17-26): Milano: Electa.
  Google Scholar

Guerriero, L., Rondinella, L. (2011). La ricostruzione di S. Chiara e il restauro dei monumentia Napoli. In: G. Fiengo, L. Guerriero (Eds.). Monumenti e documenti. Restauri e restauratori del secondo Novecento, Atti del Seminario Nazionale. (375–414). Napoli: Arte Tipografica.
  Google Scholar

ICOMOS (2006). Periodic Reporting Cycle 1, Section II. Retrieved March 27, 2023 from: https://whc.unesco.org/en/list/726/documents/. ICOMOS (2008). Québec declaration on the preservation of the spirit of place. Québec, Canada. Retrieved March 27, 2023 from: https://whc.unesco.org/uploads/activities/documents/activity-646-2.pdf.
  Google Scholar

Iovino, G. (2021). Historic urban landscape e turistificazione. Il centro storico UNESCO di Napoli. In: Castiglioni, B., Puttilli, M., Tanca, M. (Eds.). Oltre la convenzione. Pensare, studiare, costruire il paesaggio vent’anni dopo.
  Google Scholar

(1185-1201). Firenze: Società di Studi Geografici. http://www.societastudigeografici.it.
  Google Scholar

Laenen, M. (2021). Reflections on Integral and Integrated Heritage Care at the Threshold of the Third Millennium. "Protection of Cultural Heritage", (12), 123–138. https://doi.org/10.35784/odk.2881.
  Google Scholar

Lama, D. (2005, May 18). Santa Chiara, giù il muro che isola l’antico monastero. "Corriere del Mezzogiorno", 4.
  Google Scholar

Napoli, M. (1959). Napoli greco-romana. Napoli: Fausto Fiorentino.
  Google Scholar

Pane, A. (2014). O destino do centro histórico de Nápoles em quarenta anos de debatese propostas projetuais: do plano de 1971, ao grande programa Unesco. "Pós", 21(35), 219 –244.
  Google Scholar

Pane, R. (1963, October 1). L’«isolamento» di Santa Chiara. Il Mattino, 7.
  Google Scholar

Pane, G. (1969). Un problema di storia urbanistica napoletana: la cittadella di Santa Chiara. "Napoli nobilissima", VIII(IV–V), 176–186.
  Google Scholar

Pane, G. (2005, May 19). Quel progetto è un’offesa alla città e a mio padre. "Corriere del Mezzogiorno", 16.
  Google Scholar

Pane, R. (1944). Il restauro dei monumenti. "Aretusa", I(1), 68–79.
  Google Scholar

Pane, R. (1971). Centro storico e centro antico. In: Pane, R.; Cinalli, L.; D’Angelo, G.; Di Stefano, R.; Forte, C.; Casiello, S.; Fiengo, G.; Santoro, L. Il centro antico di Napoli. "Restauro urbanistico e piano di intervento". (vol. 1, 13–21): Napoli: Edizioni Scientifiche Italiane.
  Google Scholar

Pane, R. (1975–77). Il Rinascimento nell’Italia meridionale. Milano: Edizioni di Comunità.
  Google Scholar

Rondinella, L. (2010). Nuovi dati per la sistemazione postbellica dell’insula di Santa Chiara in Napoli. In: Casiello, S., Pane, A., Russo, V. (Eds.). Roberto Pane tra storia e restauro. "Architettura, città, paesaggio". (405–411): Venezia: Marsilio.
  Google Scholar

Szmygin, B. (2020). Evolution of the principles of historical monuments conservation – the example of UNESCO World Heritage cities. "Protection of Cultural Heritage", (9), 129–140. https://doi.org/10.35784/odk.2406.
  Google Scholar

UNESCO (1994). Report on the Conference on authenticity in relation to the World Heritage Convention. Retrieved March 27, 2023 from: https://whc.unesco.org/archive/1994/whc-94-conf003-inf8e.pdf.
  Google Scholar

UNESCO (2011). Recommendation on the Historic Urban Landscape.
  Google Scholar

UNWTO (2019). ‘Overtourism’? Understanding and Managing Urban Tourism Growth beyond Perceptions. Executive Summary. Retrieved March 27, 2023 from: https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284420070.
  Google Scholar

UNWTO (2020). Policy Brief: COVID-19 and Transforming Tourism. Retrieved March 27, 2023 from: https://webunwto.s3.eu-west-1.amazonaws.com/s3fs-public/2020-08/SG-Policy-Brief-on-COVID-and-Tourism.pdf.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-12-16

Cited By / Share

Gagliardi, R. (2023). Wartości niematerialne i turystyka przestrzeni publicznych w starożytnym centrum Neapolu (Włochy). Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (16), 59–71. https://doi.org/10.35784/odk.3577

Autorzy

Rita Gagliardi 
ri.gagliardi@libero.it
Università degli Studi di Napoli Federico II, Neapol Włochy

Statystyki

Abstract views: 130
PDF downloads: 132