Ochrona i rewaloryzacja przestrzeni publicznych miasta modernistycznego na przykładzie trzech ulic zabytkowego śródmieścia Gdyni
Robert Hirsch
robert.hirsch@pg.edu.plWydział Architektury Politechnika Gdańska, 80-233 Gdańsk, ul. Narutowicza 11/12, Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-5427-3202
Celina Łozowska
Urząd Miasta Gdyni (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1058-0742
Abstrakt
Niniejszy artykuł dotyczy zagadnień związanych z zachowaniem i odnową przestrzeni publicznej śródmieścia Gdyni, które zostało zaprojektowane i zbudowane głównie w 20. i 30. latach ubiegłego wieku. W 2007 r. znaczna część śródmieścia została wpisana do rejestru zabytków jako historyczny zespół architektury miejskiej. Ponadto w 2015 r. obszar ten został uznany za Pomnik Historii. Ochrona zespołu architektury miejskiej obejmuje nie tylko renowację zabytkowych budynków, ale także ochronę przestrzeni publicznych, które stanowią integralną część zabytkowego zespołu. Dlatego też zachowanie historycznego kształtu i wystroju przestrzeni publicznej w centrum Gdyni jest jednym z kluczowych zadań konserwatorskich miasta. Ochrona przestrzeni miejskiej w stosunkowo młodych ośrodkach historycznych (liczących mniej niż sto lat) jest zagadnieniem nowatorskim z perspektywy konserwatorskiej, stąd zasługuje ona na analizę. Przykładem zagadnień związanych z ochroną i rewaloryzacją przestrzeni publicznej w centrum Gdyni są trzy zabytkowe ulice, wybudowane pod koniec lat 20. ubiegłego wieku i znajdujące się w obrębie historycznego zespołu wpisanego do rejestru zabytków. Były one w ostatnich latach przedmiotem różnych inwestycji. Ulice różnią się między sobą stanem historycznym, wymogami remontowymi, oczekiwaniami społecznymi i planami inwestycyjnymi. Już na etapie opracowywania inwestycji wszystkie te czynniki doprowadziły do różnych założeń i podejść, przynosząc w każdym przypadku odmienne rezultaty.
Słowa kluczowe:
Gdynia, przestrzenie publiczne, modernizm, ochrona zabytków, Pomnik HistoriiBibliografia
Hirsch R., (2021). Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni, wydanie drugie, Gdańsk: Politechnika Gdańska
Google Scholar
Hirsch R., (2011). Prawna ochrona XX-wiecznych układów urbanistycznych na przykładzie Gdyni. Ochrona Zabytków, 1-4/2010, 263-278.
Google Scholar
Karlikowska J., Kimic K. (2017). Idea uspokojenia ruchu ulic miejskich w XX i XXI wieku - przemiany w zakresie priorytetów społecznych i przyrodniczych. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 3, 87-113.
Google Scholar
Kitowski S., Sokołowska M., (2001), Ulice Gdyni, o historii i patronach, Gdynia: Alter Ego.
Google Scholar
Kłapa J., (2020). Rozumienie pojęcia układu urbanistycznego w polskim systemie ochrony zabytków – wybrane zagadnienia. W: P. Dobosz, W. Górny, A. Kozień, A. Mazur (red.), Segmenty dziedzictwa kulturowego – między ochroną dziedzictwa materialnego a niematerialnego (245-272). Kraków: AT Wydawnictwo.
Google Scholar
Sokołowska M., (2016). 10 Lutego. Ulica symboliczna, Gdynia: Verbi Causa.
Google Scholar
Sokołowska M., (2017). Starowiejska - ulica najpierwsza, Gdynia: Verbi Causa.
Google Scholar
Sołtysik M., (1993). Gdynia miasto dwudziestolecia międzywojennego, Urbanistyka i architektura. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Sołtysik M. J., (2003). Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego, Gdynia: Wydawnictwo “Alter Ego” Sławomir Kitowski.
Google Scholar
Stokłuska E., (2018). Porozmawiajmy o przyszłości Starowiejskiej. Raport podsumowujący konsultacje społeczne, Laboratorium Innowacji Społecznych, https://lis.gdynia.pl/starowiejska-przestrzenia-z-priorytetem-dla-pieszych-oraz-ograniczeniem-ruchu-kolowego/
Google Scholar
Szmygin B., (2013). Rekomendacja o Historycznym Krajobrazie Miejskim – wdrożenie zmiany paradygmatu w ochronie miast historycznych, Budownictwo i Architektura, 12 (4), 117–126.
DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.1967
Google Scholar
Wysocki, M. (2013). Standardy Dostępności dla Miasta Gdyni. Gdańsk: Politechnika Gdańska
Google Scholar
Autorzy
Robert Hirschrobert.hirsch@pg.edu.pl
Wydział Architektury Politechnika Gdańska, 80-233 Gdańsk, ul. Narutowicza 11/12, Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni Polska
https://orcid.org/0000-0002-5427-3202
Statystyki
Abstract views: 95PDF downloads: 77
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
