Twierdza Kłodzko Pomnikiem Historii? Rola ochrony zabytków w kontekście i wobec polityki
Abstrakt
Twierdza Kłodzko – niekwestionowany świadek burzliwych wojen śląskich między dwoma mocarstwami: cesarską Austrią i rosnącymi w silę Prusami, których przebieg zmienił mapę XVIIIwiecznej Europy, ale przede wszystkim obiekt stanowiący wyjątkowy w skali Europy przykład nowożytnej architectura militaris, gdzie krzyżują się rozwiązania architektoniczne kilku szkół fortyfikacyjnych, zachowane do dziś i czyniące z kłodzkiej twierdzy swoistą encyklopedię fortyfikacji – pozostaje poza listą zabytków uznanych za Pomniki Historii.
Podjęte w 2009 r. starania o wpisanie twierdzy na tę listę prestiżowych zabytków nie przyniosły spodziewanego rezultatu, a miniona dekada dostarcza wielu cennych wniosków na temat roli i zakresu ochrony zabytków wobec zarówno lokalnej, jak i centralnej polityki.
Niniejszy artykuł stanowi próbę syntetycznej prezentacji przypadku Twierdzy Kłodzko w związku z ponownie podjętą próbą uzyskania tytułu Pomnika Historii. Jest również echem głosów koncentrujących się na dziedzictwie stricte polskim, wybrzmiałych podczas konferencji Pomniki Historii – ochrona, zarządzanie, promocja.
Słowa kluczowe:
Twierdza Kłodzko, fortyfikacje, architectura militaris, wojny śląskieBibliografia
Bukal G., Twierdza Kłodzka 1620-1900, KAiU t. 31, z 3-4/86.
Google Scholar
Kłodzko dzieje miasta, praca zbior. pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998.
Google Scholar
Lewicka M. L., Kulturowe i społeczne wartości mazowieckich zamków w Liwie i Iłży, [w:] Zamki w ruinie – zasady postępowania konserwatorskiego, praca zbior. pod red. B. Szmygina i P. Molskiego, Warszawa – Lublin 2012.
Google Scholar
Małachowicz E., Twierdza Kłodzka, Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej, z. 2: 1987.
Google Scholar
Małachowicz E., Nowożytne fortyfikacje Śląska europejskim dziedzictwem kultury, [w:] Nowożytne fortyfikacje Śląska . Twierdze Kłodzko i Srebrna Góra, seria wydawnicza Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji „Fortyfikacja europejskim dziedzictwem kultury”, t. XII, Warszawa 2000.
Google Scholar
Małachowicz M., Fortyfikacje przełęczy Sudetów, [w:] Nowożytne fortyfikacje Śląska. Twierdze Kłodzko i Srebrna Góra, seria wydawnicza Towarzystwa Przyjaciół Fortyfikacji „Fortyfikacja europejskim dziedzictwem kultury”, t. XII, Warszawa 2000.
Google Scholar
Molski P., Ochrona i zagospodarowanie wybranych zespołów fortyfikacji nowszej w Polsce, „Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Seria Architektura”, nr 3, 2007.
Google Scholar
Pardela Ł., Pałubska K., Krajobraz w zrównoważonej adaptacji zabytkowych fortyfikacji (...), [w:] Ochrona wartości w procesie adaptacji zabytków, praca zbior. pod red. B. Szmygina, Warszawa 2015.
Google Scholar
Awiżeń M., Wadex Invest i Fort Owcza Góra, [w:] Awiżeń M.: http://nowa.mojabrama.pl/wadex-invest-i-fort-owcza-góra (dostęp: 25.04.2019).
Google Scholar
Bieńkowski B., Zwycięska wizja fortu „Owcza Góra”, [w:] http://dkl24.pl/pl/a/926/zwycieska-wizja-fortu----owcza-gora---.html (dostęp: 25.01.2018).
Google Scholar
Definicja Pomnika Historii https://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/Pomniki_historii/ (dostęp: 31.05.2019).
Google Scholar
Śledź A., Spółka Wadex pozwała Kłodzko do sądu o 10 mln złotych [w:] http://www.gazetawroclawska.pl/strefa-biznesu/firma/a/spolka-wadex-pozwala-klodzko-do-sadu-o-10-mln-zlotych,10168754/ (dostęp: 25.04.2019).
Google Scholar
Zapis polityki lokalnych władz wobec zabytku: http://www.walbrzych.info/pl/wiadomosci,News,2396,twierdza-zdobyta.html (dostęp: 2.06.2019 r.).
Google Scholar
Zapis starań Gminy Miejskiej Kłodzko o przejęcie Twierdzy Kłodzko na własność http://orka2.sejm.gov.pl/IZ4.nsf/main/7504FD36 (dostęp: 29.05.2019).
Google Scholar
Wynik naboru w programie MKiDN w 2018 r. http://www.mkidn.gov.pl/media/po2019/wyniki_/20190514_Karta_publikacji_Ochrona_zabytkow_2019_I_nabor_(z_odwolaniami).pdf (dostęp: 5.06.2019).
Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 203PDF downloads: 390 PDF downloads: 104
