Rola konserwatora wojewódzkiego w ochronie i zarządzaniu Pomnikiem Historii na przykładzie Warszawy i Mazowsza.

Jakub Lewicki

jakublewicki@poczta.onet.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Polska)

Abstrakt

W tekście omówiono rolę Konserwatora Wojewódzkiego w ochronie i zarządzaniu Pomnikiem Historii na przykładzie działań w Warszawie i na Mazowszu. Najważniejszą rolą Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków jest pełnienie nadzoru konserwatorskiego nad zabytkami znajdującymi się na terenie Pomnika Historii. W ten sposób WKZ może upowszechniać wysokie standardy w prowadzonych pracach konserwatorskich i tworzyć wzorce ochrony i konserwacji na tym obszarze, a także prowadzić działania promocyjne. Omówiono wszystkie obiekty będące Pomnikami Historii z terenu Mazowsza, a także złożone wnioski i wymieniono te zabytki, które zasługują na rangę Pomnika Historii. Mimo narzuconych prawnie ograniczeń Wojewódzki Konserwator Zabytków może być aktywnym uczestnikiem systemu ochrony zrównoważonego rozwoju Pomników Historii i wszystkich zabytków oraz wykonawcą polityki państwa dotyczącym narodowego dziedzictwa. Może też bardzo sprawnie łączyć zrównoważony rozwój obszarów Pomników Historii z ochroną konserwatorską i z rozwojem oraz z przystosowaniem ich do zmieniających się potrzeb życia.


Słowa kluczowe:

Pomniki Historii, Warszawa, Żyrardów, Płock, Pułtusk, Czersk, Opactwo koło Sieciechowa, Krasne, Brochów, Sulejówek, Czerwińsk nad Wisłą, Radom, Węgrów, Iłża, Szydłowiec, Porzecze Mariańskie.

Architektura gotycka w Polsce, red. T. Mroczko i M. Arszyński, Warszawa 1995, T. 2, Katalog zabytków, s. 51-52, 304, 371.
  Google Scholar

Bieniewska B., Liczbiński A., Prace konserwatorskie w województwie warszawskim w latach 1953-1954, ,,Ochrona Zabytków”, 8: 1955, z. 1, s. 57-62.
  Google Scholar

Bieniewska B., Zakres i problematyka prac konserwatorskich (1945-1958), ,,Biuletyn Konserwatorski Województwa Warszawskiego”, Warszawa 1958, s. 7-64.
  Google Scholar

Brykowska M., W sprawie architektury zespołu pobenedyktyńskiego w Opactwie-Sieciechowie, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, XV: 1970, z. 2, s. 203-211.
  Google Scholar

Czersk Wzgórze Zamkowe Badania 1974-1983, P. Urbańczyk (red.), Warszawa 2016.
  Google Scholar

Dąbrowski K., Konserwacja malowideł ściennych w Czerwińsku: odkrycie romańskiej polichromii, ,,Ochrona Zabytków”, 4: 1951, nr 3-4, s. 127-132.
  Google Scholar

Dąbrowski K., Problemy konserwatorskie romańskiej polichromii w Czerwińsku, ,,Biuletyn Historii Sztuki”, 15: 1953, nr 2, s. 75-76.
  Google Scholar

Dumała K., Studia z dziejów Szydłowca, ,,Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, 4: 1967, s. 177-260.
  Google Scholar

Dzierzwicki P., Bieniewska B., Liczbiński A., Prace konserwatorskie w województwie warszawskim w latach 1953-1954, ,,Ochrona Zabytków”, 8: 1955, z. 1, s. 62.
  Google Scholar

Gacki J., Benedyktyński klasztor w Sieciechowie według pism i podań miejscowych przez…, Radom 1872.
  Google Scholar

Galicka I., Sygietyńska H., Jan Niezabitowski - malarz mariański, ,,Biuletyn Historii Sztuki", 36: 1974, nr 3, s. 269–280.
  Google Scholar

Galicka I., Sygietyńska H., Odkrywanie sztuki. Sztuka odkrywania, Warszawa 1994.
  Google Scholar

Gawarecki W. H., Opis kościoła w Krasnem, i w nim będących nagrobków familii Krasińskich, [w:] idem, Pamiętnik Historyczny Płocki, t. II, 1830, s. 100–139.
  Google Scholar

Guerquin B., Zamki w Polsce, Warszawa 1984, s. 132-134, 298-300.
  Google Scholar

Kajzer L., Kołodziejski S., Salm J., Leksykon zamków w Polsce, red. nauk. L. Kajzer, Warszawa 2012, s. 140-143, 483-487.
  Google Scholar

Karczewski A., Czersk, Warszawa 1939.
  Google Scholar

Karpowicz M., Cuda Węgrowa, Węgrów 2009.
  Google Scholar

Karpowicz M., Działalność artystyczna Michelangela Palloniego w Polsce, Warszawa 1967.
  Google Scholar

Karpowicz M., Sztuka oświeconego sarmatyzmu, Warszawa 1986.
  Google Scholar

Karpowicz M., Sztuka Warszawy czasów Jana III, Warszawa 1987.
  Google Scholar

Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom III, Województwo Kieleckie, zeszyt 10, powiat radomski, Warszawa 1961.
  Google Scholar

Krawczyk M., W. Stan, Bernardyni radomscy. Zarys dziejów, Radom 2013.
  Google Scholar

Lewicki J., Dzieje i architektura zamku w Iłży. Problematyka badawcza i konserwatorska [w:]Siedziby biskupów krakowskich na terenie dawnego Województwa sandomierskiego, red. L. Kajzer, Kielce 1997, s. 57-83.
  Google Scholar

Luboński J., Monografia historyczna miasta Radomia, Radom 1907, s. 122–130.
  Google Scholar

Miasto w nowej odsłonie. Monografia Iłży, t. 1, Od czasów najdawniejszych do 1945 roku, pod red. S. Piątkowskiego, Warszawa 2014.
  Google Scholar

Miszczak D., Późnobarokowy kościół pobenedyktyński w Sieciechowie-Opactwie, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, IX: 1975, s. 367-383.
  Google Scholar

Mroczko T., Czerwińsk romański, Warszawa 1972.
  Google Scholar

Nowakowski P., Iłża miasto kościelne, Radom 2012.
  Google Scholar

Efrem A. Obruśnik OFM, Zespół kościoła i klasztoru Ojców Bernardynów w Radomiu, ,,Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego”, XXXIX: 2004, z. 1-4, s. 109-128.
  Google Scholar

Omilanowska M., Architekt Stefan Szyller 1857-1933, Warszawa 2008; Nowiński J., Czerwińsk, Warszawa 2012.
  Google Scholar

Osiecka-Samsonowicz H., Freski Sebastiana Ecksteina w kościele w Krasnem, ,,Mazowsze”, 1996, nr 1, s. 31–36.
  Google Scholar

Piwocki K., Kościół w Goźlinie i jego polichromia, ,,Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie", 1934, nr 1, s. 37–39.
  Google Scholar

Piwocki K., Restauracja malowideł w kościółku drewnianym w Goźlinie, ,,Biuletyn Naukowy", 1933, nr 4, s. 237.
  Google Scholar

Prószyńska Z., Mańkowski Szymon, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze – rzeźbiarze – graficy, t. 5, po red. J. Derwojeda, Warszawa 1993, s. 338-340.
  Google Scholar

Puget W., Z dziejów zamku w Szydłowcu, ,,Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, 4: 1967, s. 261-302.
  Google Scholar

Słowiński K., Bogu i ludziom: parafia i kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie w XV-XXI wieku, Radom 2011.
  Google Scholar

Stawski M., Opactwo czerwińskie w średniowieczu. Opactwo kanoników regularnych w Czerwińsku w średniowieczu, Warszawa 2007.
  Google Scholar

Świechowski Z., Ścienne malowidła romańskie w Czerwińsku, ,,Biuletyn Historii Sztuki”, 15: 1953, nr 2, s. 64-74.
  Google Scholar

Węgrów: dzieje miasta i okolic w latach 1441-1944: praca zbiorowa, pod red. A. Kołodziejczyka i T. Swata, Towarzystwo Miłośników Ziemi Węgrowskiej, Węgrów 1991.
  Google Scholar

Wiśniowski E., Z dziejów opactwa benedyktyńskiego w Sieciechowie (XIII-XVII w.), ,,Roczniki Humanistyczne KUL”, t. 7: 1958, z. 2, Lublin 1960, s. 23-120.
  Google Scholar

Wiśniewski J., Dekanat Radomski, Radom 1911, s. 237–368.
  Google Scholar

Wojciechowski A., Sieciechów – studium historyczno-urbanistyczne, PKZ Lublin 1982, mps.
  Google Scholar

Z dziejów budownictwa rezydencjonalno-obronnego na ziemi iłżeckiej, red. D. Kalina, R. Kubicki, Kielce-Iłża 2011.
  Google Scholar

Zagrodzki T., Czersk. Zamek i miasto historyczne, Warszawa 1988, s. 128-135.
  Google Scholar

Zamek szydłowiecki i jego właściciele. Materiały sesji popularnonaukowej 24 lutego 1996 roku, red. J. Wijaczka, Szydłowiec 1996, s. 125-152.
  Google Scholar

Zdon W., Dydaktyka zbawienia na sklepieniach pobenedyktyńskiego kościoła w opactwie sieciechowskim, „Arteria – Rocznik Katedry Sztuki Wydziału Nauczycielskiego Politechniki Radomskiej” 2008, nr 6, s. 33-38.
  Google Scholar

Zdon W., Świątynia jako miejsce na granicy przemijania i wiecznej szczęśliwości, czyli o znaczeniu campanulli w architekturze kościoła opackiego w Sieciechowie, [w:] Obraz i przyroda, red. M. Mazurczak, J. Patyra, M. Żak, Lublin 2005, s. 549-559.
  Google Scholar

Zdon W., Zamek w Szydłowcu – wyniki i wnioski z ,,badań” architektonicznych, [w:] Zamek szydłowiecki i jego właściciele. Materiały sesji popularnonaukowej 24 lutego 1996 roku, red. J. Wijaczka, Szydłowiec 1996, s. 21-35.
  Google Scholar


Opublikowane
2019-02-27

Cited By / Share

Lewicki, J. (2019). Rola konserwatora wojewódzkiego w ochronie i zarządzaniu Pomnikiem Historii na przykładzie Warszawy i Mazowsza. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (7), 89–109. https://doi.org/10.35784/odk.51

Autorzy

Jakub Lewicki 
jakublewicki@poczta.onet.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Polska

Statystyki

Abstract views: 448
PDF downloads: 293 PDF downloads: 197