Dziedzińce zamków częściowo odbudowanych w zabytkowych miastach

Kamila Boguszewska


Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-1513-2490

Katarzyna Drobek

k.drobek@pollub.pl
Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-3599-1169

Abstrakt

Ochrona i zagospodarowanie dziedzińców zamków w historycznych miastach jest złożonym problemem konserwatorskim. Wynika to z konieczności połączenia historycznej formy dziedzińców (często znanej tylko z reliktów) ze współczesnymi (rozbudowanymi) potrzebami użytkowymi. Celem artykułu jest krytyczna analiza wybranych koncepcji współczesnego zagospodarowania dziedzińców zamkowych. Materiał badawczy stanowiły współczesne realizacje zagospodarowania dziedzińców zamków europejskich w liczbie 36 zespołów. Kryterium wyboru obiektów stanowiła ich lokalizacja – powiązana ze strukturą przestrzenną miasta. Następnym warunkiem wyboru przeanalizowanych przykładów była forma i zakres adaptacji dziedzińców do różnorakich funkcji. Na podstawie przeprowadzonej analizy autorzy artykułu sformułowali wnioski dotyczące konserwatorskiego zagospodarowania dziedzińców zamków.


Słowa kluczowe:

dziedziniec zamkowy, adaptacja do współczesnej funkcji, zagospodarowanie przestrzenne

Brykowska M., Ochrona zabytkowych ruin – problemy badawcze i projektowe na przykładzie zamku w Sochaczewie, Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, Nr 6, 2018.
  Google Scholar

Bukal G., Ruiny zamków – studia ingerencji i ich efekty, [w:] Lewicka M. (red.), Ochrona Zabytków Architektury Obronnej - Teoria a praktyka, Lublin – Warszawa, 2008.
  Google Scholar

Izaskun Chinchilla Architects, Refurbishment of Garcimuñoz Castle, Bartlett Design Research Folios, 2015.
  Google Scholar

Karwacka E., Croatto G., Architektura obronna – metodologiczna hipoteza działania w trudnych kwestiach ochrony zabytkowych obiektów, [w:] Lewicka M. (red.), Ochrona Zabytków Architektury Obronnej - Teoria a praktyka, Lublin – Warszawa, 2008.
  Google Scholar

Kęsik G., Spór o rewitalizację zamku w Ciechanowie, Ciechanów 2011.
  Google Scholar

Kuczyński J., Archeologiczne przyczynki do badań nad architekturą i historią zamku Krzyżtopór w Ujeździe, pow. Opatów, Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego 6, 1970.
  Google Scholar

Łobocki J.M., Średniowieczne zamki Polski północnej, Muzeum Zamkowe w Malborku, 1983.
  Google Scholar

Molski P., Wprowadzenie. Zasady postępowania konserwatorskiego z zamkami w ruinie jako problem badawczy, [w:] B. Szmygin, P. Molski (red.) , Ochrona i konserwacjaruin zamkowych – wybrane problemy i przykłady, Warszawa – Lublin, 2013.
  Google Scholar

Musiaka Ł., Funkcja turystyczna średniowiecznych zamków i jej wpływ na miasta Pomorza, Warmii i Mazur, Łódź, 2013.
  Google Scholar

Piotrowski M., Przedstawienie wyników badań archeologicznych przeprowadzonych na obszarze Zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie w 2008 r., [w:] M. Piotrowski (red.) Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie – nowe spojrzenie, Ciechanów, 2017.
  Google Scholar

Różański A., Olszacki T., Badania terenowe zamków z obszaru Wielkopolski i Polski Centralnej w XXI wieku, [w:] A. Różański (red.) Gemma Gemmarum. Studia dedykowane Profesor Hannie Kóćce-Krenz, Poznań 2017, s. 995-1048.
  Google Scholar

Szmygin B., Dostępność architektoniczna obiektów zabytkowych dla osób ze szczególnymi potrzebami, 2022.
  Google Scholar

Szmygin B., Zabytkowa ruina /tak lub nie/, [w:] B. Szmygin, P. Molski (red.) , Zamki w ruinie - zasady postępowania konserwatorskiego, Warszawa – Lublin, 2012.
  Google Scholar

Tajchman J., Konserwacja ruin historycznych - uwagi o metodzie, Ochrona Zabytków, Tom 4 , Numer 4, 2005, s. 27-46.
  Google Scholar

Zapłata R., Udostepnienie zamku Biskupów Krakowskich w Iłży dla ruchu turystycznego, https://zamek.ilza.pl/wydarzenia/udostepnienie-zamku-biskupow-krakowskich-w-ilzy-dla-ruchuturystycznego/?fbclid=IwAR3e4aIC88CbAg0_CIvV4I5EW5SPN_7P7AggXh249bDbuw7FYgisDrCv6wM, data dostępu: październik 2023.
  Google Scholar

Dokumentacja archiwalna
  Google Scholar

Pikulińska – Ciuk M., Badania zamku książęcego w Ciechanowie (1977-78).
  Google Scholar

Kleczkowski M., Konserwacja murów w obrębie przedbramia zamku książąt mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia, projekt wykonawczy, Gdynia 2020.
  Google Scholar

Decyzja Nr 684/DC/2020 z dn. 24 sierpnia 2020 r. wydana przez WUOZ w Warszawie, Delegatura w Ciechanowie dotycząca wydania pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich oraz robót budowlanych w związku z realizacja zadania „Konserwacja murów w obrębie przedbramia Zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie wraz z uporządkowaniem dziedzińca i otoczenia”.
  Google Scholar

Dokumentacja naukowa - opis historii zamku w Ciechanowie, Archiwum MWKZ delegatura w Ciechanowie, sygn. 2385.
  Google Scholar

Załącznik nr 1b do Specyfikacji: Wytyczne do projektu remontu dziedzińców oraz schodów i pochylni terenowych w Pieskowej Skale. Zamówienie publiczne na wykonanie zadania: „Prace budowlane w zamku w pieskowej skale obejmujące modernizację nawierzchni dziedzińców wraz z wymianą instalacji, budowę zbiornika przeciwpożarowego, remont konserwatorski elewacji oficyny i obudowę studni zamkowej”.
  Google Scholar

Załącznik nr 2a - Wytyczne konserwatorskie dla wykonania konserwacji nawierzchni dziedzińca arkadowego Zamku Królewskiego na Wawelu, Zamówienie publiczne na wykonanie zadania „Konserwacja nawierzchni dziedzińca arkadowego oraz konserwacji ścian i sklepień „Sieni Berrecciego” w Zamku Królewskim na Wawelu” – znak sprawy: DZP-282-01/20, marzec 2020, https://wawel.krakow.pl/zamowienie/przetarg-nieograniczony-dzp-282-01-20.
  Google Scholar


Opublikowane
2023-12-16

Cited By / Share

Boguszewska, K., & Drobek, K. (2023). Dziedzińce zamków częściowo odbudowanych w zabytkowych miastach. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (16), 87–109. https://doi.org/10.35784/odk.5616

Autorzy

Kamila Boguszewska 

Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Polska
https://orcid.org/0000-0002-1513-2490

Autorzy

Katarzyna Drobek 
k.drobek@pollub.pl
Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska Polska
https://orcid.org/0000-0003-3599-1169

Statystyki

Abstract views: 50
PDF downloads: 50