Wpływ organizacji pozarządowych na obiekty i przestrzeń dziedzictwa

Dominika Hołuj

holujd@uek.krakow.pl
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie (Polska)

Abstrakt

Wobec dynamicznie rosnącego społecznego zainteresowania dziedzictwem kulturowym oraz w konsekwencji podejmowania coraz bardziej zróżnicowanych aktywności oddolnych związanych z opieką nad obiektami i przestrzeniami dziedzictwa, narasta potrzeba identyfikacji wymiarów, w jakich działania społeczne oddziałują na ten zasób. W artykule problem ten przeanalizowano w oparciu o zbiorowość organizacji pożytku publicznego działających na rzecz przestrzeni i obiektów dziedzictwa. W rezultacie uzyskano zestawienie wymiarów wpływu organizacji, uwzględniające zarówno pryzmat adresatów działań (obiekty i przestrzenie dziedzictwa, ich sąsiedztwo, otoczenie społeczne i gospodarcze, władza publiczna i instytucje publiczne), beneficjentów działań innych niż ich bezpośredni adresaci, jak i kryterium czasu oddziaływania (efekty natychmiastowe, odroczone, potencjalne). Badanie przeprowadzono metodą desk research, analizując literaturę naukową, opracowania eksperckie, a w zakresie studiów empirycznych - sprawozdania organizacji pożytku publicznego, zawartość ich stron internetowych i mediów społecznościowych.


Słowa kluczowe:

organizacja pozarządowa, dziedzictwo kulturowe, przestrzeń dziedzictwa, rozwój społeczny, rozwój lokalny

Andrzejczak, A. (2020). Organizacje pozarządowe w rozwiązywaniu lokalnych problemów społecznych, Przegląd Organizacji, 2(961), 20-26.
DOI: https://doi.org/10.33141/po.2020.02.03   Google Scholar

Baker H., Moncaster A., Remřy H.I., & Wilkinson S. (2021). Retention not demolition: how heritage thinking can inform carbon reduction, Journal of Architectural Conservation, 27(3), 176–194.
DOI: https://doi.org/10.1080/13556207.2021.1948239   Google Scholar

Bogacz-Wojtanowska, E. (2016). Istota i podstawowe zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych. In: E. Bogacz-Wojtanowska, & S. Wrona (Eds.), Zarządzanie organizacjami pozarządowymi (11-30): Kraków: Instytut Spraw Publicznych UJ.
  Google Scholar

Clary, E.G., & Snyder, M. (1999). The Motivations to Volunteer: Theoretical and Practical Considerations, Current Directions in Psychological Science, 8(5), 156–159.
DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8721.00037   Google Scholar

Dudkiewicz, M. (2002). W sprawie profesjonalizmu organizacji pozarządowych. In: P. Gliński, B. Lewenstein, & A. Siciński (Eds.). Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: trzeci sektor (281-283): Warszawa: IFiS PAN.
  Google Scholar

Fabbricatti, K., Boissenin, L. & Citoni, M. (2020). Heritage Community Resilience: towards new approaches for urban resilience and sustainability, City, Territory and Architecture, 7:17.
DOI: https://doi.org/10.1186/s40410-020-00126-7   Google Scholar

Gliński P. (2006). Style działań organizacji pozarządowych w Polsce. Grupy interesu czy pożytku publicznego? Warszawa: IFiS PAN.
  Google Scholar

Głowacki, J. (2015). Wartość w ekonomii społecznej, Ekonomia Społeczna, 2/2015, 60–68.
DOI: https://doi.org/10.15678/ES.2015.2.04   Google Scholar

Goddard S. (2009). Heritage partnerships – Promoting public involvement and understanding. In: Heritage and Beyond (141–148): Strasbourg: Council of Europe.
  Google Scholar

Góral A. (2014). Dziedzictwo kulturowe jako zasób wspólny. Rola współpracy między interesariuszami w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym. Zarządzanie w Kulturze, 15(3), 277–286.
  Google Scholar

Grzelońska, U. (2011). Rola sektora nonprofit w polskiej gospodarce. Studia ekonomiczne PAN, 4(71), 325-344.
  Google Scholar

Handy, Ch. (1992). Types of Voluntary Organizations. In: J. Batsleer, C. Comforth, & R. Payton (Eds.), Issues in Voluntary and Non-profit Management (13-19), Wokingham: Addison-Wesley Publishing.
  Google Scholar

Häyrynen M. (2018). Cultural Heritage and Participatory Governance. In: A.-M. Halme, T. Mustonen, J.-P. Taavitsainen, S. Thomas, & A. Weij (Eds.), Heritage is ours. Citizens Participating in Decision Making (12–17), Europa Nostra Finland.
  Google Scholar

Herbst, K. (2013). Perspektywy ekonomii społecznej. Ekonomia społeczna, 1/2013 (6), 9-19.
  Google Scholar

Hołuj, D. (2019). Dziedzictwo kulturowe a idea uczenia się przez całe życie. Wybrane doświadczenia krajów europejskich. Zeszyty Naukowe UE w Krakowie, 2(980), 25-43.
DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2019.0980.0202   Google Scholar

Hołuj, D. (2023). Przestrzenie dziedzictwa jako przedmiot zainteresowania organizacji pożytku publicznego. Prace i Studia Geograficzne, 68(1), 43–63.
DOI: https://doi.org/10.48128/pisg/2023-68.1-03   Google Scholar

Howard P. (2009). Historic Landscapes and the Recent Past: Whose History? In: L. Gibson, & J. Pendlebury (Eds.), Valuing Historic Environments (51–66): Farnham – Burlington: Ashgate.
  Google Scholar

Huczek, M. (2011). Organizacje pozarządowe wspierające lokalną i regionalną przedsiębiorczość, Państwo i Społeczeństwo, 2(XI), 31-57.
  Google Scholar

Juraszek-Kopacz, B., & Tyrowicz, J. (2008). Zmierzyć niemierzalne, czyli o pomiarze oddziaływania społecznego. Poradnik dla organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw społecznych. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
  Google Scholar

Kietlińska, K. (2010). Rola trzeciego sektora w społeczeństwie obywatelskim. Warszawa: Difin.
  Google Scholar

Kisić V., & Tomka G. (2018). Citizen engagement & education. Learning kit for heritage civil society organisations. Hague: Europa Nostra.
  Google Scholar

Kluver, J.D. (2004). Disguising Social Change: The Role of Nonprofit Organizations as Protective Masks for Citizen Participation, Administrative Theory & Praxis, 26(3), 309-324.
DOI: https://doi.org/10.1080/10841806.2004.11029447   Google Scholar

Kramer R.M. (1981). Voluntary Agencies in the Welfare State. Berkley-Los Angeles-London: University of California Press.
DOI: https://doi.org/10.1525/9780520309708   Google Scholar

Lasocik, Z. (1994). Kilka uwag a roli organizacji pozarządowych w państwie demokratycznym. Warszawa: Fundusz Współpracy.
  Google Scholar

Legg S. (2007). Reviewing geographies of memory/forgetting. Environment and Planning, 39, 456–466.
DOI: https://doi.org/10.1068/a38170   Google Scholar

McPhee, P., & Bare, J. (2001). Introduction. In: C. J. De Vita, & C. Fleming (Eds.), Building Capacity in Nonprofit Organizations. (1-4): Washington DC: The Urban Institute.
  Google Scholar

Mempel-Śnieżyk, A. (2013). Organizacje pozarządowe i społeczności lokalne a skuteczne działanie dla rozwoju lokalnego, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 289, 89-103.
  Google Scholar

Meyer-Bisch P. (2009). On the “right to heritage” – The innovative approach of Articles 1 and 2 of the Faro Convention. In: Heritage and Beyond (59–66): Strasbourg: Council of Europe.
  Google Scholar

Murzyn-Kupisz M. (2010). Podmioty na rynku dziedzictwa kulturowego. Studia Regionalne i Lokalne, 3(41)/2010, 61–80.
  Google Scholar

Murzyn-Kupisz, M. (2012). Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny. Kraków: UE w Krakowie.
  Google Scholar

Nowakowska, A. (2011). Regionalny wymiar procesów innowacji. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
  Google Scholar

Piechota, G. (2011). Organizacje pożytku publicznego - w drodze do społeczeństwa obywatelskiego? Katowice: Śląska Biblioteka Cyfrowa.
  Google Scholar

Purchla J. (2014). Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny. In: Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe (21-30): Warszawa: Polski Komitet ds. UNESCO.
  Google Scholar

Rogaczewska, K. (2015). Organizacje pozarządowe w polityce międzynarodowej. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
  Google Scholar

Salamon, L. M., Sokolowski, S. W., & List, R. (2003). Global Civil Society: An Overview. Baltimore: The John Hopkins University.
  Google Scholar

Skrzypiec, R. (2011). Analiza doświadczeń polskich i zagranicznych organizacji strażniczych. Raport. Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych i Oświatowych „CUMULUS”.
  Google Scholar

Turner, M., & Hulme, D. (1997). Governance, Administration and Development, Making the State Work. London: Globe Press.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-25675-4   Google Scholar

Wygnański, J. J. (2007). Ekonomizacja organizacji pozarządowych. W: J. Hausner (Ed.). Ekonomia społeczna. Cz. 1. Kraków: MSAP.
  Google Scholar

Żebrowski, A. (2012). Zarządzenie kryzysowe elementem bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.
  Google Scholar


Opublikowane
2024-07-11

Cited By / Share

Hołuj, D. (2024). Wpływ organizacji pozarządowych na obiekty i przestrzeń dziedzictwa. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (19), 1–15. https://doi.org/10.35784/odk.5694

Autorzy

Dominika Hołuj 
holujd@uek.krakow.pl
Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Polska

Statystyki

Abstract views: 142
PDF downloads: 112


Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.