Ochrona i zarządzanie ekspozycją zamków i ruin zamkowych

Katarzyna Pałubska

k.palubska@uksw.edu.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych (Polska) (Polska)

Abstrakt

Zamki i ruiny historyczne zamków są niewątpliwym świadectwem współdziałania człowieka z przyrodą. Wartość zabytkową podkreśla ich malowniczość, która jednocześnie wskazuje na dużą atrakcyjność krajobrazu kulturowego. Dawne relacje przestrzenne budowały tożsamość lokalną i regionalną – stare trakty komunikacyjne łączące znaczniki w postaci wież zamków i kościołów dawały poczucie bezpieczeństwa ówczesnym podróżnym, były wyróżnikami zunifikowanego krajobrazu. Jednocześnie dalekie kilku- i kilkunastokilometrowe otwarcia widokowe z zamku wychodzące daleko w krajobraz otaczający, poza granice wzniesienia/obszaru, na którym zlokalizowano sam zamek, miały charakter regionalny, zapewniały bezpieczeństwo i kontrolę, dając wgląd w dalekie relacje przestrzenne, wynikające z historycznych zależności politycznych, relacji gospodarczych, społecznych i komunikacyjnych.


Słowa kluczowe:

ruiny zamków, Zamki, ekspozycja, zarządzanie zabytkami

Bogdanowski J. (1977). Trwała ruina zamku jako problem konserwatorsko-krajobrazowy. Ochrona Zabytków 30/1-2. 22-27.
  Google Scholar

Bogdanowski J. (1998). Kulturowy krajobraz zabytkowy i problemy jego ochrony. W: Ochrona Zabytków 51/1. 4-13.
  Google Scholar

Dettloff P. (2009). Wartości historycznych ruin w Polsce wobec współczesnych zagrożeń i szans ochrony. In: Zamki, grody, ruiny. Waloryzacja i ochrona. (139-161): PKN ICOMOS, Warszawa-Białystok.
  Google Scholar

Forczek-Brataniec U., Myczkowski Z., Wowczak J. z zespołem (2005). Koncepcja krajobrazowa rekompozycji układu miejskiego Szydłowa: Kraków, maszynopis ss. 40, plansz i rysunków 22.
  Google Scholar

Lewicka M. L. (2009). Grodziska i ruiny zamków w krajobrazie kulturowym Mazowsza. Problemy konserwatorskie w ocenia architekta konserwatora. In: Zamki, grody, ruiny. Waloryzacja i ochrona. (124-138): PKN ICOMOS, Warszawa-Białystok
  Google Scholar

Lewicki J. (2012). Ochrona prawna a trwała ruina czy odbudowa. O sprzeczności polskiej teorii i praktyki konserwatorskiej. in: Zamki w ruinie zasady postępowania konserwatorskiego. (58-64): PKN ICOMOS, Warszawa – Lublin.
  Google Scholar

Myczkowski Z. (2006). Szydłów – niezwykły krajobraz warowny w skali Europy. Wiadomości konserwatorskie 19/2006, 38-44.
  Google Scholar

Myga-Piątek U. (2012). Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne: Uniwersytet Ślaski, Katowice.
  Google Scholar

Ozimek A. (2019). Dominanta krajobrazowa – próba parametryzacji pojęcia. Przestrzeń-Architektura-Urbanistyka 1/2019, DOI: 10.4467/00000000PUA.19.017.10019
DOI: https://doi.org/10.4467/00000000PUA.19.016.10019   Google Scholar

Pałubska K. (2009). Tereny dziewiętnastowiecznej Twierdzy Warszawa jako elementy struktury rekreacyjnej miasta. Praca doktorska: Wydział Architektury Politechnika Warszawska, Warszawa.
  Google Scholar

Pałubska K. (2012). Metoda oceny przydatności rekreacyjnej złożonych struktur krajobrazu kulturowego w środowisku silnie zurbanizowanym. Architektura krajobrazu. vol. 3. 2012. 29–36.
  Google Scholar

Pałubska K. (2015). Possibilities of value assessment and identification of cultural landscape in Poland, w: Heritage Value Assessment Systems – the problems and the current state of research: wyd. Politechnika Lubelska, PKN ICOMOS, Lublin-Warszawa, s.183-204.
  Google Scholar

Stępień P. (2008). Wartości krajobrazowe związane z ruinami zamku Czorsztyn i potrzeba ich ochrony. Pieniny – Przyroda i Człowiek 10, 105–117.
  Google Scholar

Szmygin B. (2012). Historyczne ruiny średniowiecznych zamków w Polsce – ocena stanu zasobu i prac konserwatorskich. in: Zamki w ruinie zasady postępowania konserwatorskiego (27-36): PKN ICOMOS, Warszawa – Lublin.
  Google Scholar

Szmygin B. z zespołem (2020). Strategia ochrony ruin zamkowych zamku w Sochaczewie. Maszynopis w archiwum MWKZ. Lublin
  Google Scholar

Wejchert K. (1984). Elementy kompozycji urbanistycznej: wyd. Arkady, Warszawa.
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-11-30

Cited By / Share

Pałubska, K. (2023). Ochrona i zarządzanie ekspozycją zamków i ruin zamkowych. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (15), 169–192. https://doi.org/10.35784/odk.5818

Autorzy

Katarzyna Pałubska 
k.palubska@uksw.edu.pl
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Historycznych (Polska) Polska

Statystyki

Abstract views: 50
PDF downloads: 36