Społeczna opieka nad zabytkami – doświadczenia z ostatnich kilkunastu lat z Gdyni
Robert Hirsch
rhir@pg.edu.plPolitechnika Gdańska (Polska)
Celina Łozowska
Urząd Miasta Gdyni (Polska)
Abstrakt
W artykule przedstawiono analizę funkcjonowania społecznej opieki nad zabytkami w Gdyni po 2003 r. Kilkanaście lat doświadczenia samorządu lokalnego oraz czas, jaki upłynął od wejścia w życie obowiązujących regulacji związanych z instytucją społecznych opiekunów zabytków, pozwalają na sformułowanie wniosków i pokazanie wad oraz zalet różnych rozwiązań. W artykule przedstawiono doświadczenia Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni ze współpracy, zarówno ze społecznymi opiekunami zabytków, jak i z lokalnymi stowarzyszeniami zajmującymi się ochroną dziedzictwa. Z doświadczeń autorów wynika jednoznacznie, że przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, regulujące działalność społecznych opiekunów zabytków są anachroniczne i w praktyce mają minimalny wpływ na ochronę zabytków. Natomiast rozwinęła i rozwija się działalność społeczna aktywnych mieszkańców z wykorzystaniem stowarzyszeń i innych form kolektywnego współdziałania. Dużą rolę odgrywają obecnie portale internetowe, a zwłaszcza media społecznościowe, które ułatwiają komunikację i pozwalają szybko reagować. Widoczne jest ogromne zainteresowanie społeczne ochroną zabytków i spora aktywność mieszkańców w tym zakresie. W ocenie autorów należy skorzystać z nowych doświadczeń i całkowicie przeformułować zasady współpracy organów ochrony zabytków ze społeczeństwem. Taka współpraca może przynieść korzystne efekty.
Słowa kluczowe:
opieka nad zabytkami, partycypacja, ochrona zabytków, Gdynia, modernizmBibliografia
Brodowska A. (2014). Analiza praktycznych aspektów funkcjonowania instytucji społecznego opiekuna zabytków w kontekście kompetencji nadanych ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W: K. Zeidler (red.), Prawo ochrony zabytków (469-473). Warszawa-Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Brudnicki, J. (2014). Prawna opieka nad zabytkami - wybrane aspekty. Ochrona Zabytków, 2, 49-72.
Google Scholar
Fuglewicz S, (2016). System służb ochrony zabytków w Polsce a społeczna partycypacja w ochronie zabytków. Ochrona dziedzictwa kulturowego, 1 (15), 51-60.
Google Scholar
Ginter A, Michalak A. (2016), Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, art. 102, art. 103, art. 104, art. 105. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer
Google Scholar
Hirsch R., (2021). Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni, wydanie drugie, Gdańsk: Politechnika Gdańska.
Google Scholar
Onyśków W., Pierzchała M., Ulatowska R., (2023). Badanie liczebności i aktywności społecznych opiekunów zabytków (SOZ) oraz zakresu realizacji zadania własnego starostów powiatowych polegającego na ustanawianiu społecznych opiekunów zabytków. Raport końcowy. Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Google Scholar
Jankowska-Sabat M. (2012), Zabytek nieruchomy a dziedzictwo architektoniczne. Uwagi w związku z ratyfikacją Konwencji o ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy. Przegląd Prawa i Administracji, 88, 23-55.
Google Scholar
Zeidler K. (2006). Społeczni opiekunowie zabytków W: K. Zeidler, (red. 2017). Zabytki prawo i praktyka (475-480), Gdańsk-Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar
Autorzy
Celina ŁozowskaUrząd Miasta Gdyni Polska
Celina Łozowska jest konserwatorem zabytków. Obecnie pracuje w Urzędzie Miasta Gdyni jako Kierownik Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.
Statystyki
Abstract views: 103PDF downloads: 55
