60 lat Karty Weneckiej: Artykuł 5 i dopuszczalne limity użytkowania

Nigel Walter

nigelesque@gmail.com
Venice at 60: Article 5 and the Acceptable Limits of Use (Wielka Brytania)
https://orcid.org/0000-0002-1152-522X

Abstrakt

Karta Wenecka jest centralnym punktem współczesnej konserwacji i fundamentem dla ICOMOS, ale jej współczesne znaczenie jest dyskusyjne. Te i inne kwestie zostały omówione przez ICOMOS w Budapeszcie 20 lat temu, na konferencji z okazji 40. rocznicy Karty. Pozostają jednak pytania dotyczące jej obecnego znaczenia. Bogusław Szmygin w 2004 r. pytał, czy Karta pozostaje „Dekalogiem” dyscypliny konserwatorskiej, czy też sama stała się „Pomnikiem Historii”? Karta Wenecka to produkt nowoczesności, z jej wiarą w ostateczne zerwanie z przeszłością i przezwyciężenie tradycji. W artykule oceniono obecne znaczenie Karty w odniesieniu do pilnego problemu współczesnej konserwacji, ograniczeń dopuszczalnego użytkowania – i zmian w zabytkowych budynkach (art. 5), na przykładzie niedawnej zmiany w angielskim kościele parafialnym. W artykule argumentuje się, że uznana potrzeba interpretacji Karty wymaga hermeneutycznie literackiego podejścia, które uznaje ograniczenia naukowej/technicznej lektury każdego zabytku – w tym Karty – oraz znaczenie dynamicznego rozumienia żywej tradycji, jaką jest konserwacja. W konkluzji stwierdza się, że Karta pozostaje centralnym tekstem dla dyscypliny konserwatorskiej, która sama w sobie jest żywą tradycją i z tego właśnie powodu jej status będzie nadal przedmiotem zaciekłych debat.


Słowa kluczowe:

Karta Wenecka, Angielski kościół parafialny, zmiana, Dokumenty Nara, autentyczność

Araoz, G. F. (2011). Preserving heritage places under a new paradigm. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 1(1), 55–60. https://doi.org/DOI 10.1108/20441261111129933
  Google Scholar

Araoz, G. F. (2012). Protecting Heritage Places under the New Heritage Paradigm & Defining its Tolerance for Change. A Leadership Challenge for ICOMOS. In W. Lipp, J. Štulc, B. Szmygin, & S. Giometti (Eds.), Conservation turn—Return to conservation: Tolerance for change, limits of change (pp. 47–52). Edizioni Polistampa.
  Google Scholar

Brand, S. (1994). How buildings learn: What happens after they’re built. Viking.
  Google Scholar

Brandi, C. (2005). Theory of restoration. In G. Basile (Ed.), & C. Rockwell (Trans.), Theory of restoration (pp. 43–170). Nardini Editore. (Original work published 1963)
  Google Scholar

DCMS. (2010). The operation of the ecclesiastical exemption and related planning matters for places of worship in England. https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/77372/OPSEEguidance.pdf
  Google Scholar

Dobres, M.-A., & Robb, J. E. (2000). Editors’ introduction. In M.-A. Dobres & J. E. Robb (Eds.), Agency in archaeology (pp. 3–17). Routledge.
  Google Scholar

Erder, C. (1994). The Venice Charter under Review, Ankara, 1977. ICOMOS Scientific Journal, 4, 24–31. (Original work published 1977)
  Google Scholar

Falser, M. S. (2010). From Venice 1964 to Nara 1994—Changing concepts of authenticity? In M. S. Falser, W. Lipp, & A. Tomaszewski (Eds.), Conservation and preservation: Interactions between theory and practice: In memoriam Alois Riegl (1858-1905) (pp. 115–132). Edizioni Polistampa.
  Google Scholar

Fejérdy, T. (2005). Who Wanted it? What is the Charter?...And Today? In ICOMOS, The Venice Charter 1964-2004-2044? The Fortieth Anniversary (Budapest-Pécs, Hungary, May 22-27, 2004) (pp. 46–51). Hungarian National Committee of ICOMOS. https://openarchive.icomos.org/id/eprint/2962/1/K649-Monuments_and_Sites-v11-2005.pdf
  Google Scholar

Gadamer, H.-G. (1989). Truth and method (J. Weinsheimer & D. G. Marshall, Trans.; 2nd, rev. ed.). Sheed and Ward. (Original work published 1960)
  Google Scholar

Gadamer, H.-G. (2022). The End of Art? From Hegel’s Doctrine of the Pastness of Art to the Anti-art of Today (1985). In A. Iyer & P. Vandevelde (Trans.), Ethics, aesthetics and the historical dimension of language: The Selected Writings of Hans-Georg Gadamer Volume II (pp. 65–76). Bloomsbury Academic. (Original work published 1985)
  Google Scholar

Glendinning, M. (2013). The conservation movement: A history of architectural preservation: Antiquity to modernity. Routledge.
  Google Scholar

Historic England. (2008). Conservation principles: Policies and guidance for the sustainable management of the historic environment. English Heritage. https://historicengland.org.uk/images-books/publications/conservation-principles-sustainable-management-historic-environment/
  Google Scholar

ICOMOS. (2005). The Venice Charter 1964-2004-2044? The Fortieth Anniversary (Budapest-Pécs, Hungary, May 22-27, 2004). Hungarian National Committee of ICOMOS. https://openarchive.icomos.org/id/eprint/2962/1/K649-Monuments_and_Sites-v11-2005.pdf
  Google Scholar

Jokilehto, J. (1999). A history of architectural conservation. Butterworth-Heinemann.
  Google Scholar

Jokilehto, J. (2005). The Doctrine of the Venice Charter: An ICCROM Perspective. In ICOMOS, The Venice Charter 1964-2004-2044? The Fortieth Anniversary (Budapest-Pécs, Hungary, May 22-27, 2004) (pp. 71–77). Hungarian National Committee of ICOMOS. https://openarchive.icomos.org/id/eprint/2962/1/K649-Monuments_and_Sites-v11-2005.pdf
  Google Scholar

Jokilehto, J. (2023). Observations on Concepts in the Venice Charter. Conversaciones Con., 11, 353–363.
  Google Scholar

Latour, B. (1993). We have never been modern (C. Porter, Trans.). Harvard University Press.
  Google Scholar

Lipp, W. (2005). The Charter of Venice as a Document of the Times. In ICOMOS, The Venice Charter 1964-2004-2044? The Fortieth Anniversary (Budapest-Pécs, Hungary, May 22-27, 2004) (pp. 107–110). Hungarian National Committee of ICOMOS. https://openarchive.icomos.org/id/eprint/2962/1/K649-Monuments_and_Sites-v11-2005.pdf
  Google Scholar

Lipp, W. (2024). 60 years and not a bit quiet: Reflections on the history of time and ideas for an anniversary.
  Google Scholar

Locke, W. J. (1904). Recommendations of the Madrid Conference. The Architectural Journal, Being the Journal of the Royal Institute of British Architects, XI, 343–346.
  Google Scholar

MacIntyre, A. C. (2007). After virtue: A study in moral theory (3rd ed.). Duckworth. (Original work published 1981)
  Google Scholar

Miller, D. (Ed.). (2005). Materiality. Duke University Press.
  Google Scholar

Muñoz Viñas, S. (2023). A theory of cultural heritage: Beyond the intangible. Routledge.
  Google Scholar

Petzet, M. (2005). The Venice Charter—40 Years Later. In ICOMOS, The Venice Charter 1964-2004-2044? The Fortieth Anniversary (Budapest-Pécs, Hungary, May 22-27, 2004) (pp. 138–142). Hungarian National Committee of ICOMOS. https://openarchive.icomos.org/id/eprint/2962/1/K649-Monuments_and_Sites-v11-2005.pdf
  Google Scholar

Poulios, I. (2014). The past in the present: A living heritage approach—Meteora, Greece. Ubiquity Press. https://library.oapen.org/handle/20.500.12657/33207
  Google Scholar

Stovel, H., Stanley-Price, N., & Killick, R. G. (Eds.). (2005). Conservation of living religious heritage: Papers from the ICCROM 2003 Forum on Living Religious Heritage: Conserving the sacred. ICCROM.
  Google Scholar

Szmygin, B. (2005). The Venice Charter: Decalogue of Conservation or Historical Monument? In ICOMOS, The Venice Charter 1964-2004-2044? The Fortieth Anniversary (Budapest-Pécs, Hungary, May 22-27, 2004) (p. 192). Hungarian National Committee of ICOMOS. https://openarchive.icomos.org/id/eprint/2962/1/K649-Monuments_and_Sites-v11-2005.pdf
  Google Scholar

UNESCO. (1977). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention. UNESCO World Heritage Centre. https://whc.unesco.org/archive/opguide77b.pdf
  Google Scholar

UNESCO. (1989). Recommendation on the Safeguarding of Traditional Culture and Folklore. UNESCO. https://www.univeur.org/cuebc/downloads/PDF%20carte/80.%201989%20UNESCO%20Recommendation.PDF
  Google Scholar

UNESCO. (2003). Convention for the safeguarding of the intangible cultural heritage. https://ich.unesco.org/en/convention
  Google Scholar

Walter, N. (2020). Narrative theory in conservation: Change and living buildings. Routledge.
  Google Scholar

Walter, N. (2023). The Ecclesiastical Exemption in Practice. Historic Churches: The Conservation and Repair of Ecclesiastical Buildings, 30, 17–20.
  Google Scholar

Wijesuriya, G. (2015). Annexe 1: Living heritage: A summary. http://www.iccrom.org/wp-content/uploads/PCA_Annexe-1.pdf
  Google Scholar


Opublikowane
2024-10-04

Cited By / Share

Walter, N. (2024). 60 lat Karty Weneckiej: Artykuł 5 i dopuszczalne limity użytkowania. Ochrona Dziedzictwa Kulturowego, (20), 1–19. https://doi.org/10.35784/odk.6225

Autorzy

Nigel Walter 
nigelesque@gmail.com
Venice at 60: Article 5 and the Acceptable Limits of Use Wielka Brytania
https://orcid.org/0000-0002-1152-522X

Statystyki

Abstract views: 54
PDF downloads: 28


Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.