Dziedzictwo Ericha Mendelsohna – ekspresja i kontekst w architekturze Ruchu Nowoczesnego.
Droga na listę światowego dziedzictwa UNESCO
Maria Jolanta Sołtysik
mjsol1@outlook.comPolitechnika Gdańska (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-0826-1734
Abstrakt
W 2021 roku międzynarodowa społeczność historyków architektury i sztuki stworzyła tzw. „Inicjatywę Ericha Mendelsohna”, której celem jest wpisanie dziedzictwa architektonicznego Ericha Mendelsohna na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Pomimo pewnych wysiłków nie ustalono jeszcze ostatecznej listy nominowanych budynków ani też nie sformułowano oświadczenia o ich wyjątkowej uniwersalnej wartości (OUV) dla tej nominacji. W artykule przedstawiono nowe, autorskie spojrzenie na dziedzictwo Ericha Mendelsohna w świetle wpisu na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Tekst analizuje globalne znaczenie dziedzictwa Mendelsohna w opiniach czołowych historyków architektury XX wieku. W artykule przedstawiono wstępną listę realizacji Mendelsohna, które powinny uosabiać jego dziedzictwo, kryteria oceny ich wartości historycznej oraz proponowany tytuł nominacji. Zasadniczą częścią artykułu jest zdefiniowanie dwóch pierwszych części „Oświadczenia o wyjątkowej uniwersalnej wartości”, które ma zostać przedstawione Komitetowi Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zgodnie z wytycznymi operacyjnymi wdrażania konwencji światowego dziedzictwa są to: „Krótka synteza” (Brief Synthesis) i „Uzasadnienie kryteriów” (Justification for criteria). W konkluzji autorka stwierdza, że najważniejszymi cechami dzieł architektonicznych Ericha Mendelsohna jest ich silna ekspresja i dialog z lokalnym kontekstem. Dlatego też cechy te powinny być głównym tematem Deklaracji Wyjątkowej Uniwersalnej Wartości, tytułu oraz głównych punktów narracyjnych dokumentacji nominacyjnej do wpisu dziedzictwa Ericha Mendelsohna na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Słowa kluczowe:
Erich Mendelsohn, UNESCO, Wyjątkowa wartość uniwersalnaBibliografia
Banham, R. (1967). Theory and Design in the First Machine Age, second ed. New York – Washington: Praeger Publishers
Google Scholar
Benevolo, L. (1964). Geschichte der Architektur des 19. und 20. Jahrhunderts, vol. II, first ed. München: Verlag George D.W. Callwey
Google Scholar
Benton, Ch., Heinze-Greenberg, I., James, K., Mortgenhaler, H. R., & Stephan, R. (1998). Erich Mendelsohn. Dynamics and Function. Realized Visions of a Cosmopolitan Architect, first ed. Ostfildern-Ruit: Hatje Verlag
Google Scholar
Beyer, O. (ed.) (1967). Eric Mendelsohn: Letter of an Architect, first ed. New York: Abelard-Schuman, Inc.
Google Scholar
Curtis, W., J., R. (1996). Modern architecture since 1900, third ed. London-New York: Phaidon
Google Scholar
Frampton, K. (1992). Modern Architecture. A Critical History, third ed. London: Thames and Hudson Ltd
Google Scholar
Hitchcock, H-R. (1977). Architecture: Nineteenth and Twentieth Centuries, fourth ed. New Haven and London: Yale Univwersity Press
Google Scholar
James-Chakraborty, K., (1997). Erich Mendelsohn and the Architecture of German Modernism, first ed. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press
Google Scholar
Krohn, C. & Stawagna, M. (2022). Erich Mendelsohn. Buildings and Projects, first ed. Basel: Birkhäuser Verlag GMBH
Google Scholar
Lampugnani, V.,M. (ed.) (1986). Encyclopaedia of 20th Century Architecture, first ed. London and New York: Thames and Hudson Ltd, 1986
Google Scholar
Nay, E. (2024). Erich Mendelsohn: Place, Identity and Exile, in: Positioning: Erich Mendelsohn and the built Heritage of the 20th Century, ICOMOS Journals of the German Nation Committee, no. LXXXII (2024), p. 62-65
Google Scholar
Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention, World Heritage Centre (WHC) 19/01, 10 July 2019
Google Scholar
Pevsner, N. (1976). Historia architektury europejskiej/ An Outline of European Architecture (1943), first ed. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe
Google Scholar
Positioning: Erich Mendelsohn and the built Heritage of the 20th Century, in: ICOMOS Journals of the German Nation Committee, no. LXXXII (2024)
Google Scholar
Stephan, R. (ed. (1999), Eric Mendelsohn: Architect, 1887–1953, New York: The Monacelli Press
Google Scholar
Von Eckardt, W. (1960). Eric Mendelsohn, first ed. New York: George Braziller, Inc.
Google Scholar
Watkin, D., (1992). A History of Western Architecture, first ed. London: Laurence King Publishing
Google Scholar
Whittick, A. (1940). Erich Mendelsohn, first ed. London: Faber and Faber Ltd
Google Scholar
Whittick, A. (1956). Erich Mendelsohn, second ed. New York: F.W. Dodge Corporation
Google Scholar
Whittick, A. (1950). European architecture in the twentieth century, vol. 1, first ed. London: C. Lockwood
Google Scholar
Whittick, A. (1974). European architecture in the twentieth century, first ed. New York: Abelard-Schuman
Google Scholar
Zevi, B. (1970). Erich Mendelsohn Opera Completa, Architetture E Immagini Archettoniche, first ed. Milano: Etas Kompass
Google Scholar
Zevi, B. (1997). Erich Mendelsohn Opera Completa, Architetture E Immagini Archettoniche, second ed. Milano: Testo & Immagine
Google Scholar
Autorzy
Maria Jolanta Sołtysikmjsol1@outlook.com
Politechnika Gdańska Polska
https://orcid.org/0000-0003-0826-1734
Statystyki
Abstract views: 35PDF downloads: 27
