AUTENTYZM VERSUS UDOSTĘPNIENIE. GRANICE KOMPROMISÓW W KONSERWACJI BYŁEGO OBOZU AUSCHWITZ-BIRKENAU
Anna Łopuska
Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu (Polska)
Abstrakt
Zachowanie terenu Auschwitz-Birkenau pozwala chronić pamięć zachowaną w obiektach historycznych. Znaczenie pozostałości po Auschwitz tkwi w ich autentyczności, która ucieleśnia przede wszystkim wartości dokumentalne i emocjonalne. Wartości te, w połączeniu z autentycznym charakterem formy, przestrzeni i treści, przywołują potrzebę specjalnej ochrony. Dlatego zachowanie tego wyjątkowego miejsca wymaga szczególnych zasad, odpowiedniej metodologii, wrażliwości, a przede wszystkim - najwyższych standardów etycznych. Ponieważ Auschwitz-Birkenau jest nie tylko miejscem historycznym, ale także muzeum, pomnikiem, a przede wszystkim cmentarzem, wywołuje potrzebę dostępności. Przybywający z całego świata z przyczyn rodzinnych, historycznych i edukacyjnych goście poszukują prawdy reprezentowanej przez oryginalne przedmioty i pragną doświadczać autentyczności, aby być w stanie zrozumieć mające tu miejsce wydarzenia. W jaki sposób można osiągnąć kompromis pomiędzy autentycznością i dostępnością miejsca? Zespół konserwatorski Auschwitz-Birkenau Memorial codziennie zajmuje się tym dylematem, rozważając różne argumenty i podejmując trudne decyzje. Rezultaty ich wysiłków można zilustrować studiami przypadku, w tym zachowaniem dwóch bloków w byłym Auschwitz I, pracami konserwatorskimi wykonywanymi wraz z adaptacją bloku 27 na potrzeby wystawy Shoah, a także, co nie mniej ważne, pracami na ceglanych barakach byłego KL Auschwitz II-Birkenau.
Słowa kluczowe:
ochrona, zachowanie, wartość, autentyczność, dostępność, kompromisBibliografia
Arszyński M., Idea – Pamięć – Troska. Rola zabytków w przestrzeni społecznej i formy działań na rzec ich zachowania od starożytności do połowy XX wieku, Malbork 2007.
Google Scholar
Banaś J., Cyrulik E., Papis A., Pióro R., Programy konserwatorskie dla bloków o nr inw. A-2 i A-3, Część pierwsza – Wprowadzenie, Dział Konserwacji PMA-B w Oświęcimiu, 2007.
Google Scholar
Czech D., Geneza obozu, jego budowa i rozbudowa, [w:] F. Piper, T. Świebocka (red.), Auschwitz nazistowski obóz śmierci, Wydawnictwo Państwowego Muzeum Oświęcim-Brzezinka 2006.
Google Scholar
Czech D., Konzentrationslager Auschwitz – zarys historyczny, [w:] Oświęcim hitlerowski obóz zagłady, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1987.
Google Scholar
Frodl W., Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków i ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską, [w:] Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria B, t. XIII, Warszawa 1966.
Google Scholar
Juras O., Setkiewicz P., Łopuska A., Zachować autentyzm. Konserwacja dwóch bloków dawnego KL Auschwitz I, Oświęcim 2013.
Google Scholar
Kańka S., Stryszewska T., Tracz T., Karczmarczyk S., Paruch R., Methods of testing and assessing the technical condition of chosen building structures located in the area of the Auschwitz-Birkenau National Museum in Oświęcim, [w:] Civil and Environmental Engineering Reports, Vol. 19; 18. 2015.
Google Scholar
Kobyliński Z., Paczuska A., Poglądy młodzieży liceów warszawskich na temat zabytków: czy teorie konserwatorskie są zgodne z oczekiwaniami społecznymi?, [w:] Ochrona Zabytków Nr 2, Warszawa 2007.
Google Scholar
Koziróg A., Otlewska A., Piotrowska M., Rajkowska K., Nowicka-Krawczyk P., Hachulka M., Wolski G. J., Gutarowska B., Kunicka-Styczyńska A., Żydzik-Białek A., Colonising organisms as a biodegradation factor affecting historical wood materials at the former concentration camp of Auschwitz II – Birkenau, [w:] International Biodeterioration & Biodegradation, Vol. 86 Part B. 2014.
Google Scholar
Łopuska A., Założenia konserwatorskie dla baraków murowanych na odcinku BI dawnego KL Auschwitz II-Birkenau, Oświęcim 2014.
Google Scholar
Matysek P., Stryszewska T., Kańka S., Experimental research of masonry compressive strength in the Auschwitz II – Birkenau former death camp buildings, [w:] Engineering Failure Analysis, Vol. 68. 2016.
Google Scholar
Matysek P., Stryszewska T., Kańka S., Experimental studies of brick masonry in the Auschwitz II – Birkenau former death camp buildings, [w:] Brick and Block Masonry: trends, innovations and challenges [proceedings of the 16th International Brick and Block Masonry Conference (IBMAC 2016), 26–30 June 2016, Padwa 2016.
Google Scholar
Nowicka-Krawczyk P., Żelazna-Wieczorek J., Otlewska A., Koziróg A., Rajkowska K., Piotrowska M., Gutarowska B., Żydzik-Białek A., Diversity of an aerial phototrophic coating of historic buildings in the former Auschwitz II-Birkenau concentration camp, [w:] Science Of The Total Environment, Vol. 493, 2014.
Google Scholar
Otlewska A., Adamiak J., Gutarowska B., Clone-based comparative sequence analysis of 16S rRNA genes retrieved from biodeteriorating brick buildings of the former Auschwitz II-Birkenau concentration and extermination camp, [w:] Systematic And Applied Microbiology, Vol. 38. 2015.
Google Scholar
Piotrowska M., Otlewska A., Rajkowska K., Koziróg A., Gutarowska B., Żydzik-Białek A., Zanieczyszczenie mikrobiologiczne wybranych obiektów na terenie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, [w:] Ochrona przed Korozją, Vol. 9s/A/2012.
Google Scholar
Rajkowska K., Otlewska A., Koziróg A., Piotrowska M., Nowicka-Krawczyk P., Hachulka M., Wolski G. J., Kunicka-Styczyńska A., Gutarowska B., Żydzik-Białek A., Assessment of Biological Colonization of Historic Buildings in The Former Auschwitz II-Birkenau Concentration Camp, [w:] Annals of Microbiology, Vol. 64. 2014.
Google Scholar
Rouba B., Wartościowanie w praktyce konserwatorskiej, [w:] B. Szmygin (red.) Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków. Warszawa–Lublin 2012.
Google Scholar
Stryszewska T., Kańka S., Żydzik-Białek A., Research methods adopted for evaluation of the condition of the building materials used in construction of the masonry structures on the site of the Auschwitz-Birkenau State Museum in Oświęcim, [w:] Procedia Engineering, Vol. 108. 2015.
Google Scholar
Strzelecka I., Budowa, rozbudowa oraz rozwój obozu i jego filii, [w:] Auschwitz 1949–1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu, T. I Założenie i organizacja obozu, Oświęcim 1995.
Google Scholar
Szmygin B., Teoria zabytku Aloisa Riegla, [w:] Ochrona Zabytków Nr 3–4, 2003.
Google Scholar
Tezy do Krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, (dokument elektroniczny: http://www.kobidz.home.pl/pliki/tezy.pdf ).
Google Scholar
Autorzy
Anna ŁopuskaPaństwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu Polska
kierowniczka Zespołu ds. Globalnego Planu Konserwacji w Państwowym Muzeum Auschwitz-
Birkenau w Oświęcimiu od 2013r. Wcześniej zastępczyni kierownika Działu Konserwacji (2010-2013)
i koordynatorka prac konserwatorskich finansowanych ze środków unijnych (2009-2010). Doktorantka
w katedrze Ochrony Zabytków na Wydziale Kulturoznawstwa Uniwersytetu Europejskiego Viadrina
we Frankfurcie nad Odrą, absolwentka konserwacji i restauracji malarstwa i rzeźby polichromowanej
na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (2008).
Statystyki
Abstract views: 243PDF downloads: 241